Książ (gromada)

Książ
Książ Wielkopolski

gromada
1954–1973
Państwo	Polska
Województwo	poznańskie
Powiat	śremski
Data powstania	5 października 1954
Data likwidacji	1 stycznia 1973
Siedziba	Książ (Wielkopolski)
Populacja (1960[1]) • liczba ludności	2561
Szczegółowy podział administracyjny (1954)
Liczba sołectw 6
Liczba reprezentantów
Liczba członków GRN (1954) 14
brak współrzędnych

Książ (w latach 1970. Książ Wielkopolski^[2]) – dawna gromada, czyli najmniejsza jednostka podziału terytorialnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1954–1972.

Gromady, z gromadzkimi radami narodowymi (GRN) jako organami władzy najniższego stopnia na wsi, funkcjonowały od reformy reorganizującej administrację wiejską przeprowadzonej jesienią 1954^[3] do momentu ich zniesienia z dniem 1 stycznia 1973^[4], tym samym wypierając organizację gminną w latach 1954–1972^[5][6].

Gromadę Książ z siedzibą GRN w mieście Książu (nie wchodzącym w skład gromady; obecnie Książ Wielkopolski) utworzono – jako jedną z 8759 gromad na obszarze Polski^[5] – w powiecie śremskim w woj. poznańskim, na mocy uchwały nr 36/54 WRN w Poznaniu z dnia 5 października 1954. W skład jednostki weszły obszary dotychczasowych gromad^[7] Brzóstownia, Gogolewo (bez 42 parceli, włączonych do nowo utworzonej gromady Czarnotki), Kiełczynek, Radoszkowo, Świączyń i Zakrzewice ze zniesionej gminy Książ w tymże powiecie^[8]. Dla gromady ustalono 14 członków gromadzkiej rady narodowej^[9].

1 stycznia 1960 do gromady Książ włączono obszar zniesionej gromady Konarzyce w tymże powiecie^[10].

1 stycznia 1970 do gromady Książ włączono 1.228,57 ha z miasta Książ Wielkopolski w tymże powiecie^[11][12].

31 grudnia 1971 do gromady Książ Wielkopolski włączono obszar zniesionej gromady Mchy oraz miejscowości Chrząstowo i Łężek ze zniesionej gromady Pysząca w tymże powiecie^[2].

Gromada przetrwała do końca 1972 roku, czyli do kolejnej reformy gminnej^[13]. 1 stycznia 1973 w powiecie śremskim reaktywowano gminę Książ Wielkopolski^[14].

Przypisy

1. Spis powszechny z dnia 6 grudnia 1960 r. • Wyniki wstępne (do użytku służbowego) • Ludność, mieszkania, budynki oraz gospodarstwa rolne • Województwo poznańskie / miasto Poznań, Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisowe, Warszawa, 1961
2. Uchwała Nr XI/58/71 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 28 września 1971 r. w sprawie zniesienia, połączenia i utworzenia niektórych gromad w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 17 grudnia 1971 r., Nr. 15, Poz. 234). Wg Dziennika (§3), "uchwała wchodzi w życie po zatwierdzeniu jej przez Radę Ministrów z upływem dni 14 od daty ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu"; uchwała została ogłoszona 17 czerwca 1971, co oznacza że weszła w życie 31 grudnia 1971 (14 dni później).
3. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
4. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
5. Podział administracyjny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: Urząd Rady Ministrów – Biuro do spraw Prezydiów Rad Narodowych, 1956. Brak numerów stron w książce
6. Mała Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959. Brak numerów stron w książce
7. Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
8. Uchwała Nr 36/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu śremskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 26 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 października 1954 r. dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 4 grudnia 1954 r., Nr. 20, Poz. 100)
9. Uchwała Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Śremie z dnia 6 października 1954 r. w sprawie ustalenia liczby członków gromadzkich rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 8 października 1954 r., Nr. 16, Poz. 85)
10. Uchwała Nr 14/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 18 września 1959 r. w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie poznańskim w brzmieniu zatwierdzonym uchwałą Nr 458/59 Rady Ministrów z dnia 27 listopada 1959 r. w sprawie zatwierdzenia uchwał Wojewódzkich Rad Narodowych w Białymstoku, Koszalinie, Poznaniu i Wrocławiu w przedmiocie połączenia, zniesienia i utworzenia niektórych gromad (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 18 grudnia 1959 r., Nr. 10, Poz. 116)
11. Dz.U. z 1969 r. nr 37, poz. 320
12. Zarządzenie Nr 7/70 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 30 stycznia 1970 r. w sprawie szczegółowego określenia granic niektórych miast w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 20 lutego 1970 r., Nr. 2, Poz. 14)
13. Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 1 I 1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971. Brak numerów stron w książce
14. Uchwała Nr XVIII/98/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 29 grudnia 1972 r., Nr 32, Poz. 391)