Nagroda Polskiej Sekcji IBBY „Książka Roku”[1] – konkurs na najlepszą książkę dla młodych czytelników, organizowany bez przerwy od 1988 roku. Celem konkursu, zgodnie ze statutem międzynarodowego stowarzyszenia IBBY, jest promocja wartościowej literacko i artystycznie książki dla dzieci. Polska edycja konkursu to odpowiednik podobnych, realizowanych przez narodowe sekcje IBBY. Nagradzani są współcześnie żyjący rodzimi twórcy, a konkurs odnosi się wyłącznie do książek opublikowanych w Polsce.
Zasady przyznawania nagrody
W konkursie na „Książkę Roku”, ustanowionym w 1988 r., Polska Sekcja IBBY przyznaje nagrody w 3 kategoriach:
pisarz (dwie równorzędne nagrody – za książkę dla dzieci i za książkę dla młodzieży, tekst dotąd niepublikowany)
ilustrator (dwie równorzędne nagrody – za książkę obrazkową oraz za ilustracje i koncepcję graficzną, ilustracje dotąd niepublikowane, tekst może być wznowieniem lub przekładem z języka obcego)
upowszechnianie czytelnictwa – tu nagrody otrzymują osoby fizyczne lub prawne, działające wyjątkowo aktywnie na rzecz upowszechniania czytelnictwa i promocji książki dla młodego czytelnika.
W konkursie „Książka Roku” w 2019 roku po raz pierwszy przyznano nagrodę w kategorii specjalnej.
Gabriela Gorączko za ilustracje do książki Leśna sprawa Tomasza Kędry, Wolno
Basia Flores, Ola Jasionowska, Igor Kubik, Karolina Lubaszko, Julia Mirny, Małgorzata Nowak, Tomasz Opaliński, Urszula Palusińska, Tin Boy (Łukasz Majewski), Marta Tomiak, Łukasz Zbieranowski za ilustracje i Anna Niemierko za opracowanie graficzne książki Elementarz polskiej kultury Ewy Solarz, Karola Szafrańca i Małgorzaty Miśkowiec, Wytwórnia
Janek Koza za ilustracje i opracowanie graficzne oraz Julita Gielzak za opracowanie graficzne książki Prezent dla dwojga Mikołaja Łozińskiego, Format
Marta Ignerska za ilustracje i opracowanie graficzne książki Zamieniam się w słuch Moniki Wiśniewskiej-Kin, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Nominacje graficzne
Tomasz Broda za ilustracje i projekt graficzny książki Bookface. Księga twarzy pisarzy, Format
Agata Dudek, Małgorzata Nowak za ilustracje i projekt graficzny książki Wiatr Anny Skowrońskiej, Muchomor
Marianna Sztyma za ilustracje i opracowanie graficzne książki Trzecia płeć świata Waldemara Kuligowskiego, Albus
Katarzyna Walentynowicz za ilustracje i Beata Dejnarowicz za opracowanie graficzne książki Coś i Nic Anny Paszkiewicz, Widnokrąg
Nagroda za upowszechnianie czytelnictwa
Anna Sadowska i Grażyna Sobieska-Szostakiewicz, biblioterapeutki, wychowawczynie Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego nr 2 w Warszawie, gdzie od 1991 roku prowadzą autorski program zajęć przybliżających wartościową literaturę wychowankom ośrodka – dziewczętom w wieku 14–19 lat
2019
Nagrody literackie
za książkę dla dzieci: Marta Kisiel, Małe Licho i anioł z kamienia, Wilga
Robert Czajka – nagroda graficzna za ilustracje i projekt graficzny książki Wszystko widzę jako sztukę, tekst: Ewa Solarz, Wytwórnia
Krzysztof Gawronkiewicz – nagroda graficzna za książkę obrazkową Beneficio ze scenariuszem Michała Kalickiego, Timof i cisi wspólnicy
Wyróżnienia graficzne
Jan Bajtlik – za autorską książkę Nić Ariadny, Dwie Siostry
Edgar Bąk – za ilustracje i projekt graficzny do książki Egaliterra, tekst: Joanna Olech, Wytwórnia
Emilia Dziubak – za ilustracje do książki Horror, tekst: Madlena Szeliga, Gereon
Nominacje graficzne
Joanna Gębal – za ilustracje do książki Alfabet niepodległości, tekst: Anna Skowrońska, Muchomor
Gosia Herba – za ilustracje do książek Alikwoty, Ostinato, Glissando, tekst: Katarzyna Huzar-Czub, Polskie Wydawnictwo Muzyczne
Piotr Młodożeniec – za ilustracje do książki Wiosenne obrazki oraz Grupy Projektor za opracowanie graficzne, tekst: Stanisław Młodożeniec, Wrocławskie Wydawnictwo Warstwy
Paweł Pawlak – za ilustracje i projekt graficzny do książki Mały Książę, tekst: Antoine de Saint-Exupéry, przekład: Henryk Woźniakowski, Znak Emotikon
Idalia Smyczyńska, Paweł Szarzyński, Robert Zając (kolektyw kilku.com) – za ilustracje i projekt graficzny książki Bajki od rzeczy, tekst: Grażyna Lutosławska, Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN
Nagroda za upowszechnianie czytelnictwa
Małgorzata Narożna, za integrowanie lokalnej społeczności wokół książki dziecięcej.
2017
Nagrody literackie
za książkę dla dzieci: Katarzyna Ryrych, Łopianowe pole, Adamada
za książkę dla młodzieży: Marcin Szczygielski, Serce Neftydy, Instytut Wydawniczy Latarnik
Katarzyna Ryrych, Jasne dni, ciemne dni, Literatura
Małgorzata Strękowska-Zaremba, Dom nie z tej ziemi, Nasza Księgarnia
Agnieszka Wolny-Hamkało, Nikt nas nie upomni, Hokus-Pokus
Nagrody graficzne
Urszula Palusińska – nagroda graficzna za książę obrazkową Brzuchem do góry, wyd. Dwie Siostry;
Jacek Ambrożewski, Edgar Bąk, Maciek Blaźniak, Katarzyna Bogucka, Ada Buchholc, Iwona Chmielewska, Robert Czajka, Agata Dudek, Emilia Dziubak, Małgorzata Gurowska, Monika Hanulak, Marta Ignerska, Tymek Jezierski, Paweł Jońca, Agata Królak, Grażka Lange, Patryk Mogilnicki, Piotr Młodożeniec, Anna Niemierko, Ola Niepsuj, Marianna Oklejak, Paweł Pawlak, Dawid Ryski, Marianna Sztyma, Ola Woldańska-Płocińska, opracowanie graficzne Anna Niemierko – nagroda graficzna za ilustracje i koncepcję graficzną książki Ilustrowany elementarz polskiego dizajnu, czyli 100 projektów narysowanych przez 25 ilustratorów, tekst Ewa Solarz, Agnieszka Kowalska, Agata Szydłowska, wyd. Wytwórnia
Wyróżnienia graficzne
Katarzyna Bogucka – za książkę obrazkową Spacer, wyd. TAKO;
Marianna Oklejak – za książkę obrazkową Cuda niewidy. Zagadki dla młodszych i starszych, wyd. Egmont Polska;
Justyna Sokołowska – za książkę obrazkową Złota różdżka, czyli bajki dla niegrzecznych dzieci, tekst Heinrich Hoffmann, wyd. Egmont Polska;
Jerzy Gruchot, Wojciech Koss / Full Metal Jacket – za ilustracje i koncepcję graficzną książki 12 półtonów. Książka o muzyce, tekst Zuzanna Kisielewska, wyd. druganoga;
Gosia Herba (ilustracje) i Mikołaj Pasiński (skład i opracowanie graficzne) – za ilustracje i koncepcję graficzną książki Lodorosty i bluszczary, tekst Jerzy Ficowski, wyd. Wolno;
Gosia Herba (ilustracje) i Mikołaj Pasiński (projekt graficzny) – za ilustracje i koncepcję graficzną książki Wiersze dla dzieci, tekst Stanisław Grochowiak, wyd. Wrocławskie Wydawnictwo Warstwy.
Nagroda za upowszechnianie czytelnictwa
Iwona Haberny, założycielka Agencji Promocyjnej OKO w Krakowie, organizatorka m.in. Międzynarodowego Festiwalu Literatury Dziecięcej „Rabka Festival”
2016
Nagrody literackie
za książkę dla dzieci: Marcin Szczygielski Klątwa dziewiątych urodzin
Małgorzata Gurowska, Monika Hanulak, Marta Ignerska, Agnieszka Kucharska-Zajkowska, Anna Niemierko, Gosia Urbańska-Macias, Justyna Wróblewska Kern. Wiersze dla dzieci (nagroda graficzna za książkę obrazkową)
Agata Dudek, Małgorzata Nowak Daję słowo. Wędrówki po języku i literaturze (nagroda graficzna za ilustracje)
Marianna Oklejak za autorską książkę obrazkową Cuda wianki. Polski folklor dla młodszych i starszych (Egmont Polska 2015)
Paweł Pawlak za ilustracje i opracowanie graficzne 13 bajek z królestwa Lailonii Leszka Kołakowskiego (Znak Emotikon 2015)
Wyróżnienia graficzne
Karol Banach za ilustracje do Bajek autorstwa Erny Rosenstein (Warstwy 2014)
Grażka Lange za koncepcje i opracowanie graficzne Warszawy (Tako 2015)
Monika i Adama Świerżewscy za autorskie opracowanie graficzne Mmmmm (EneDueRabe, 2014)
Józef Wilkoń za autorską książkę Zbuntowany elektron (Hokus-Pokus 2015)
Nagroda za upowszechnianie czytelnictwa
Fundacja „Jasne Strony” za wieloletnie przybliżanie ilustrowanej książki dzieciom niewidomym i słabo widzącym
2014
Nagrody literackie
za książkę dla dzieci: Dorota Kassjanowicz, Cześć, wilki! Dwie Siostry
za książkę dla młodzieży: Anna Piwkowska, Franciszka, Fundacja Zeszytów Literackich
Wyróżnienia literackie
Liliana Bardijewska, O czym szumią muszle, Zielona Sowa
Jarosław Mikołajewski, Wiersze z kąpieli, Egmont Polska
Tomasz Trojanowski, Stroiciel, Literatura
Nagrody graficzne
Maria Ekier za autorską książkę obrazkową Złotouste zero w zenicie (Hokus-Pokus, Warszawa 2014)
Marta Ignerska za projekt graficzny i rysunki do książki Anny Czerwińskiej-Rydel Którędy do gwiazd? Opowieść o Elżbiecie Heweliusz, pierwszej kobiecie astronom (Muchomor, Warszawa 2014)
Wyróżnienia graficzne
Małgorzata Gurowska za projekt graficzny książki Lokomotywa / IDEOLO (The Locomotive / IDEOLO) (Fundacja Sztuczna/Wytwórnia, Warszawa 2013)
Ewa Kozyra-Pawlak za autorską książkę obrazkową Ja, Bobik, czyli historia o kocie, który myślał, że jest królem (Nasza Księgarnia, Warszawa 2014)
Agata Królak za ilustracje do książki Mateusza Wysockiego Skrytki (Ładne Halo, Łódź 2014)
Marianna Sztyma za ilustracje do książki Iwony Wierzby Metryka nocnika (Albus, Poznań 2014)
Nagroda za upowszechnianie czytelnictwa
Olcha Sikorska, inicjatorka i wieloletni komisarz Poznańskich Spotkań Targowych „Książka dla Dzieci i Młodzieży”, a także inicjatorka „dni głośnego czytania” oraz Magdalena Kaleta, prowadząca portal Polska Ilustracja dla Dzieci.
Ewa Gruda, kierowniczka Muzeum Książki Dziecięcej w Warszawie, za wieloletnie niestrudzone działania promujące książkę i czytelnictwo w kraju i za granicą
2011
Nagrody literackie
za książkę dla dzieci: Joanna Klara Teske, Pies w Krainie Wędrującej Nocy
za książkę dla młodzieży: Zofia Beszczyńska, Jajko księżyca
Iwona Chmielewska za ilustracje i tekst Pamiętnika Blumki w opracowaniu graficznym Doroty Nowackiej
Agata Dudek za ilustracje do książki Wędrując po niebie z Janem Heweliuszem Anny Czerwińskiej-Rydel wg projektu graficznego Małgorzaty Frąckiewicz/Poważne Studio
Wyróżnienia graficzne
Jan Bajtlik za ilustracje i tekst książki Europa pingwina Popo
Marta Ignerska za ilustracje i projekt graficzny do książki Alfabet Przemysława Wechterowicza
Marianna Oklejak za ilustracje do książek Janusza Korczaka Król Maciuś I i Król Maciuś na wyspie bezludnej oraz za ilustracje i projekt graficzny książki Bum! Bum!! Bum!!!
Nagroda za upowszechnianie czytelnictwa
Ewa Świerżewska, redaktorka, tłumaczka, twórczyni portali internetowych Qlturka.pl i Kulturalny Plac Zabaw; organizatorkę Akcji Społecznej „Dzielę się książkami”
2010
Nagrody literackie
za książkę dla dzieci: Maria Ewa Letki, Zaczarowane historie
za książkę dla młodzieży: Marcin Szczygielski, Omega
Wyróżnienia literackie
Agnieszka Błotnicka, Kiedy zegar wybije dziesiątą
Adam Jaromir, Zarafa
Grzegorz Kasdepke, Horror!, czyli skąd się biorą dzieci
Marta Ignerska za ilustracje i projekt graficzny książki Fryderyk Chopin i jego muzyka z tekstem Barbary Smoleńskiej-Zielińskiej w opracowaniu typograficznym Kaspra Skirgajłły-Krajewskiego (Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, Wydawnictwo Muzyczne Triangiel)
Nagroda za upowszechnianie czytelnictwa
Barbara Gawryluk, dziennikarka Radia Kraków, za audycję „Książka na szóstkę” promującą dobrą literaturę dla młodego czytelnika
2009
Nagrody literackie
za książkę dla dzieci: Andrzej Maleszka, Magiczne drzewo. Czerwone krzesło
za książkę dla młodzieży: Ewa Nowak Bardzo biała wrona
Aleksandra Machowiak i Daniel Mizieliński za książkę autorską D.O.M.E.K.
Tomasz Broda za ilustracje do książki Przygody przyrody Zbigniewa Macheja
Wyróżnienia graficzne
Marta Ignerska za ilustracje do książki Wielkie marzenia Przemysława Wechterowicza
Krystyna Lipka-Sztarbałło za ilustracje do książki Nic Marii Marjańskiej-Czernik
Maria Ekier za książkę autorską Kocur mruży ślepia złote
Nagroda za upowszechnianie czytelnictwa
Monika Obuchow za autorski program telewizyjny „Bajkonurr, czyli w świecie książek dla dzieci” (TVP Kultura) prezentujący najciekawsze książki dziecięce ostatnich lat oraz promujący dobre wzorce czytelnicze
