Powołanie Komitetu poprzedzone zostało powstaniem Sekcji Etnograficznej utworzonej w ramach Komitetu Nauk Socjologicznych PAN w maju 1972 roku. Przewodniczącym Sekcji został prof. dr Józef Burszta, jego zastępczyniami prof. dr hab. Maria Frankowska i prof. dr hab. Anna Kutrzeba-Pojnarowa, sekretarze, dr hab. Zbigniew Jasiewicz[4].
Oficjalnie komitet został powołany 27 marca 1975 roku pod nazwą Komitet Nauk Etnograficznych, a pierwsze posiedzenie odbyło się 19 kwietnia 10975 roku w Warszawie. Przewodniczącym został prof. dr Józef Burszta, zastępczyniami prof. dr hab. Bronisława Kopczyńska-Jaworska i prof. dr hab. Zofia Sokolewicz, sekretarzem prof. dr hab. Zbigniew Jasiewicz[5]. Pierwszymi zadaniami Komitetu były: ekspertyzy dotyczące sytuacji kadrowej w środowisku polskich etnologów i kierunków prowadzonych badań; prace dokumentacyjne i bibliograficzne (we współpracy z Polskim Towarzystwem Ludoznawczym); opieka nad programami studiów etnologicznych[6].
Liczba wybieranych i powoływanych członków Komitetu jest, w całym okresie jego działalności, stała i wynosi ok. 30 osób. Zwiększała się natomiast, w związku ze wzrastająca grupą profesorów i doktorów habilitowanych, liczba elektorów biorących udział w wyborach do Komitetu[5].
Struktura Komitetu składała się z komisji i zespołów, zmieniających się wraz ze zmianami problematyki badawczej nauk etnologicznych. W pierwszym okresie działalności Komitetu w latach 70. XX wieku były to Komisja Badań Współczesności, Komisja do Badania Kultury Ludowej w Karpatach, Komisja Etnologii Religioznawczej i Komisja Amerykanistyczna, Zespół do Badania Rybołówstwa Tradycyjnego i Zespół Naukowej Dokumentacji Etnograficznej, Zespół Naukowej Dokumentacji Etnograficznej w Łodzi[5].
Zakres działalności
Integracja przedstawicieli nauk etnologicznych w trzech ważnych obszarach: personalnym, instytucjonalnym i interdyscyplinarnym. Wyrazem integracji jest m.in. przekształcenie czasopisma „Lud” w 1992 roku[7] w organ wspólny Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego i Komitetu[8].
Współtworzenie warunków rozwoju nauk etnologicznych poprzez inicjowanie dyskusji dotyczących wszystkich aspektów działalności naukowej: poznawczego (zdobywanie kompetencji metodologicznych, doskonalenie metod pracy terenowej i analitycznej, opracowanie zasad dokumentacji i informacji, wskazywanie na nowe pola badawcze), dydaktycznego (modernizowanie programów nauczania uniwersyteckiego) i upowszechniania wiedzy (dbałość o wydawnictwa, podejmowanie problematyki muzealnictwa etnograficznego)[8].
Reprezentowanie nauk etnologicznych wobec nauki polskiej i światowej. Zadanie to Komitet realizował m.in. będąc zbiorowym członkiem International Union of Anthropological and Ethnological Sciences oraz wspomaganie członków w uczestnictwie konferencji krajowych i zagranicznych[9].
Włączenie nauk etnologicznych do rozwiązywania ważnych problemów współczesnego życia (transformacja społeczna, migracja i adaptacja migrantów, rola dziedzictwa kulturowego, współczesne przejawy etniczności itp.) poprzez organizowane zespołów badawczych oraz wykonywanych przez nie memoriałów i ekspertyz[8].
Wydawnictwa
Setny numer czasopisma naukowego Lud wydanego w 2016 roku
seria monograficzna "Prace Komitetu Nauk Etnologicznych PAN" (19 tomów)[10]
Zbigniew Jasiewicz, Etnologia polska. Między etnografią a antropologią kulturową, „Nauka”, 2006, 2, s. 65-80.
Zbigniew Jasiewicz, Aleksander Posern-Zieliński, Etnologia w Polskiej Akademii Nauk. Refleksje z okazji 40-lecia powołania Komitetu Nauk Etnologicznych PAN, „Lud” 2016, t. 100, s. 39-46.
↑ZbigniewZ.JasiewiczZbigniewZ., AleksanderA.Posern-ZielińskiAleksanderA., Etnologia w Polskiej Akademii Nauk. Refleksje z okazji 40-lecia powołania Komitetu Nauk Etnologicznych PAN, „Lud”, 100, 2016, s. 40, ISSN0076-1435.
↑ abcZbigniewZ.JasiewiczZbigniewZ., AleksanderA.Posern-ZielińskiAleksanderA., Etnologia w Polskiej Akademii Nauk. Refleksje z okazji 40-lecia powołania Komitetu Nauk Etnologicznych PAN, „Lud”, 2016, s. 42, ISSN0076-1435.
↑JózefJ.BursztaJózefJ., Etnografia polska w 25-leciu Polskiej Akademii Nauk, „Lud”, 62, 1978, s. 9-10.
↑ abcZbigniewZ.JasiewiczZbigniewZ., AleksanderA.Posern-ZielińskiAleksanderA., Etnologia w Polskiej Akademii Nauk. Refleksje z okazji 40-lecia powołania Komitetu Nauk Etnologicznych PAN, „Lud”, 100, 2016, s. 44, ISSN0076-1435.
↑JasiewiczJ.ZbigniewJasiewiczJ., AleksanderA.Posern-ZielińskiAleksanderA., Etnologia w Polskiej Akademii Nauk. Refleksje z okazji 40-lecia powołania Komitetu Nauk Etnologicznych PAN, „Lud”, 100, 2016, s. 45, ISSN0076-1435.
