Kociołek wietrzeniowy, kociołek skalny – forma wietrzenia powierzchni skalnych, mająca postać kolistej lub wydłużonej misy długości od 0,5 do 1,5 m i głębokości do 1 m. Zdarzają się także wielkie formy długości ponad 10 m i głębokości ponad dwóch.
Maria Szłamacha, na podstawie prac terenowych prowadzonych na obszarze Karkonoszy, Kotliny Jeleniogórskiej i Gór Izerskich, wyjaśniała powstanie kociołków wietrzeniowych istnieniem kulistych lub owalnych szlir występujących w granicie, które różnią się od niego odpornością na wietrzenie. Wyjaśnia to występowanie kociołków na powierzchniach nachylonych i pionowych[1].
Henryk Chmal zasadniczą rolę przypisuje wietrzeniu fizycznemu, związanemu z zamarzaniem i rozmarzaniem wody (wietrzenie mrozowe) na płaskich lub prawie płaskich powierzchniach spękań. Występowanie kociołków na powierzchniach nachylonych i pionowych tłumaczy późniejszym przekrzywieniem bloków skalnych[2].
↑M. Szałamacha, Zagadnienie genezy kociołków skalnych w granitach Karkonoszy, Czasopismo Geograficzne, t. 36, z. 2, s. 169-175, Wrocław, 1965.
↑H. Chmal, Geneza i wiek kociołków wietrzeniowych w skałkach Karkonoszy, Acta Universitatis Wratislaviensis, No 236, Prace Instytutu Geograficznego, Seria A, s. 5-24, Wrocław, 1974.
Bibliografia
M. Szałamacha, Zagadnienie genezy kociołków skalnych w granitach Karkonoszy, Czasopismo Geograficzne, t. 36, z. 2, s. 169-175, Wrocław, 1965
H. Chmal, Geneza i wiek kociołków wietrzeniowych w skałkach Karkonoszy, Acta Universitatis Wratislaviensis, No 236, Prace Instytutu Geograficznego, Seria A, s. 5-24, Wrocław, 1974
