Kiełbasa krakowska (niem.Krakauer) – tradycyjnawędzona gruba kiełbasawieprzowa o prostych odcinkach, występująca w postaci kiełbasy zwykłej (nietrwałej) i suchej (trwałej).
Zasadnicze składniki to mięso wieprzowe, sól i przyprawy. W Austrii jest wyrobem garmażeryjnym znajdującym się na liście tradycyjnych produktów żywnościowych objętych ochroną prawną z wpisem do Register der Traditionellen Lebensmittel[1]. Od 28 sierpnia 2018 kiełbasa krakowska sucha staropolska wpisana jest do Europejskiego Systemu Ochrony Produktów Regionalnych i Tradycyjnych[2].
Małopolska zasłynęła z produkcji kiełbas; największą sławą cieszy się kiełbasa krakowska, ale popularna jest również kiełbasa lisiecka[potrzebny przypis].
Historia
Kiełbasa wytwarzana była od XIX wieku w galicyjskim Krakowie z wysokiej jakości mięsa wieprzowego, głównie z szynki (85% składu) z dodatkiem skrobi ziemniaczanej[3].
W Galicji przemysł masarski rozwijał się pomyślnie od wieków, a kiełbasa krakowska znana była nawet na Kresach i Litwie. Kiełbasa krakowska majstra masarskiego Wincentego Sataleckiego z Krakowa (zm. 1914), była produktem tradycji masarskich, jakie odziedziczył po przodku Janoszu, zmarłym w Koszycach w 1829. Przy ulicy Floriańskiej 6 w Kamienicy Sataleckich „Pod Okiem Opatrzności i dwoma barankami” mieścił się pierwszy zakład i sklep. Do 1918, a następnie do 1939, kiełbasa krakowska była przysmakiem poszukiwanym na rynku wiedeńskim, podobnie jak kiełbasy żywieckie Fuhrmana i Wrężlewicza z Żywca[potrzebny przypis]. Ponadto na przełomie XIX/XX wieku kiełbasę krakowską wytwarzał w Krakowie zakład Józefa Bialika[4].
