Kąkolewnica – wieś gminna we wschodniej Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie radzyńskim, w gminie Kąkolewnica (do 2010 pn. gmina Kąkolewnica Wschodnia[6][7]), której jest siedzibą[5].
Do końca 2010 roku były to cztery wsie: Kąkolewnica Wschodnia, Kąkolewnica Południowa, Kąkolewnica Północna i Rudnik, z których Kąkolewnica Wschodnia stanowiła siedzibę gminy. 1 stycznia 2011 wszystkie cztery wsie połączono w jedną o nazwie Kąkolewnica[8].
Na terenie wsi funkcjonują cztery sołectwa: Kąkolewnica Wschodnia, Kąkolewnica Południowa, Kąkolewnica Północna i Rudnik[9]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 2319 mieszkańców[10].
Wieś królewska w starostwie kąkolewnickim w ziemi łukowskiej województwa lubelskiego w 1786 roku[11]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.
17 sierpnia 1920 roku, podczas Bitwy Warszawskiej, polska Brygada Jazdy Ochotniczej w boju pod Kąkolewnicą pokonała bolszewicką 170 Brygadę Strzelców[12].
W listopadzie 1943 r. doszło tu do walki 6 batalionu Gwardii Ludowej z oddziałem Narodowych Sił Zbrojnych[13]. W grudniu 1943 r. został tu zamordowany Jakub Aleksandrowicz - dowódca Okręgu Gwardii Ludowej na Podlasiu[14].
W sierpniu 1944 r. we wsi został ulokowany tymczasowo sztab 2 Armii Wojska Polskiego. W grudniu 1944 r. zorganizowany był tu szpital z 2 Armii Wojska Polskiego, który prowadził tutaj zgrywające szkolenia i ćwiczenia[15].
Niedaleko miejscowości leży Uroczysko Baran, w którym od jesieni 1944 do lutego 1945 rozstrzeliwano żołnierzy AK, WiNu i BCh, dezerterów z ludowego Wojska Polskiego i ludzi uznanych przez za wrogów przez NKWD, Smiersz i polskie władze komunistyczne. Wyroki śmierci wykonywano metodą radziecką: ofiary miały ręce skrępowane drutem[16].
Na Uroczysku Baran pochowano przynajmniej kilkuset przeciwników "władzy ludowej", zamordowano do listopada 1945 roku 1500-1800 osób.
Sport
We wsi działa powstały w 1999 roku klub piłkarski Grom Kąkolewnica, który w sezonie 2023/24 występuje w IV lidze, gr. lubelskiej[17].
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 200916
- ↑ Wieś Kąkolewnica w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-10-08] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-10-08] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 444 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Dz.U. z 2010 r. nr 138, poz. 929
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Dz.U. z 2010 r. nr 257, poz. 1741 (skan)
- ↑ Strona gminy Kąkolewnica, sołectwa
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Karol de Perthées, Mappa szczegulna woiewodztwa lubelskiego 1786
- ↑ Rafał Roguski. Działania jazdy ochotniczej majora Jaworskiego na Podlasiu w sierpniu 1920 roku. „Szkice Podlaskie”. 14, s. 113–115, 2006.
- ↑ Józef Bolesław Gargas „Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942 – 1945” Wydawnictwo MON 1971 str. 194
- ↑ RyszardR. Nazarewicz RyszardR., Armii Ludowej dylematy i dramaty, Warszawa: Oficyna Drukarska, 1998, s. 86, ISBN 83-909166-0-6, OCLC 69278377 .
- ↑ Eugeniusz Uciński: Szlakami 2 Armii Wojska Polskiego przez Ziemię Dolnośląską, Wrocław 1976 str. 9-38
- ↑ Paweł Wieczorkiewicz, Historia polityczna Polski 1935-1945, Warszawa 2005, s. 498.
- ↑ Skarb - Grom Kąkolewnica [online], www.90minut.pl [dostęp 2024-01-08] .
Linki zewnętrzne
