Fragment antysemickiego rysunku satyrycznego pt. „Polska w Obrazach czyli wizje przyszłości przez lunetę mniejszościową”, pokazujący godło Polski rządzonej przez mniejszości etniczne (w domyśle: Żydów)
Judeopolonia (lub Judeo-Polonia, Judeopolska, Judeo-polska[1]) – teoria spiskowa o rzekomym zagrożeniu dla polskości i państwa polskiego, przypisująca Żydom plany dominacji i utworzenia swojego państwa na terytorium Polski[2][3].
Historia
Rok 3333 Juliana Ursyna NiemcewiczaPoznaj Żyda! Teodora Jeske–Choińskiego
Wizja Polski zdominowanej przez Żydów pojawiła się po raz pierwszy w książce Juliana Ursyna NiemcewiczaRok 3333, czyli Sen niesłychany, opublikowanej kilkadziesiąt lat po jej napisaniu – w 1858 roku w „Przeglądzie Poznańskim”. Pod nazwą Moszkopolis Niemcewicz rysuje obraz Warszawy w przyszłości, opanowanej przez Żydów[4].
Pod koniec XIX wieku pojęcie „Judeo-Polonii” upowszechniło się w publicystyce nacjonalistycznej ostrzegającej przed rzekomym niebezpieczeństwem zdominowania Polski przez Żydów. Pamflet Niemcewicza był wielokrotnie wznawiany i rozpowszechniany jako ostrzeżenie przed „żydowskim zagrożeniem”. W opublikowanej w 1912 roku książce „Poznaj żyda” Teodor Jeske-Choiński propaguje antysemityzm jako „działanie obronne uzasadnione zagrożeniem ze strony Żydów”, grożących „zaduszeniem Polaków, jeśli nie zostanie spełnione ich żądanie utworzenia Judeo-Polonii i narodu Judeo-Polskiego”[5]. Według Jerzego Jedlickiego, Żydzi stali się dla tych publicystów personifikacją „wewnętrznego wroga, spiskującego w celu ubezwłasnowolnienia Polaków i zmiany Polski w Judeo-Polskę”. Odzwierciedlało to według tego autora poczucie niepewności i zagrożenia w obliczu mocarstw i zewnętrznych sił będących poza kontrolą. Jak twierdzi Jedlicki, „obraz spiskującego Żyda czynił tajemniczy świat jaśniejszym, prostszym i bardziej zrozumiałym”. Spiskowy obraz świata potęgowany był przez istnienie strefy osiedlenia i tym samym masowy napływ tak zwanych Litwaków.
Od 1914 roku – początku I wojny światowej – Niemcy wspierali ruchy odśrodkowe i opozycyjne w Rosji. Nasyłali szpiegów i usiłowali wykorzystywać mniejszości, Litwinom obiecywali niepodległość, Żydom – „Judeopolonię”[6]. Nazwano to „akcją rewolucjonizacji i insurekcjonizacji” i było prowadzone przez niemiecki wywiad wojskowy za zgodą cesarza Wilhelma II[7]. Realizacją zajmował się Wydział III b niemieckiego Sztabu Generalnego. Celem tej operacji było wewnętrzne rozbicie i osłabienie Imperium Rosyjskiego[a][7].
W 1981 służby specjalne PRL wydały (w ramach zwalczania opozycji) książkę pt. Judeopolonia. Nieznane karty historii PRL[10][11]. Jej autorem był oficer informacji wojskowej płk Zdzisław Ciesiołkiewicz (pod jego nazwiskiem książka została wznowiona w 1989 przez wydawnictwo Unia Nowoczesnego Humanizmu[12]Władysława Brulińskiego).
Od lat 90. XX w. jako „Judeopolonia” przedstawiany jest również projekt Federacji Wschodnioeuropejskiej z 1914 roku[13] (operacja rewolucjonizacji i insurekcjonizacji niemieckiego wywiadu wojskowego z czasów I wojny światowej), choć w samych planach tego projektu to określenie nigdy się nie pojawiło.
Teorie pokrewne
W podobne tony co teoria o „Judeopolonii” uderza broszura z 1900 roku pt. „Kanalizacja miasta Warszawy jako narzędzie judaizmu i szarlatanerii w celu zniszczenia rolnictwa polskiego oraz wytępienia ludności słowiańskiej nad Wisłą”[14]
O realizowanie spisku mającego zasiedlić żydów w Polsce oskarżany był również Ruch Odrodzenia Żydowskiego w Polsce – projekt artystyczny izraelskiej artystki Ja’el Bartana, zakończony w 2012 roku trzydniowym kongresem w Berlinie[20][21].
Ukropolin
Wraz z pojawieniem się znaczącej liczby ukraińskich uchodźców w Polsce zwolennicy teorii spiskowej o Judeopolonii/Polin przekształcili ją w „Ukropolin”, czyli koncept głoszący, że nie tylko Żydzi, ale również Ukraińcy mają w Polsce stać się uprzywilejowanymi grupami – kolonizatorami[18]. Do głosicieli tej teorii zalicza się dziennikarz Konrad Rękas, znany ze współpracy z prorosyjskimi mediami. Od niego też teoria ta została później podchwycona przez rosyjskie media i wykorzystana w celach propagandowych[19].
Niebiańska Jerozolima
Podobną funkcję co „Judeopolonia” pełni teoria spiskowa dotycząca rzekomego projektu „Niebiańska Jerozolima”, propagowana szczególnie przez stronnictwa prorosyjskie w trakcie inwazji na Ukrainę w 2022 roku. Teoria ta sugeruje, że wojna rosyjsko-ukraińska nierozerwalnie jest związana z rzekomymi planami przeniesienia państwa Izrael na tereny południowo-wschodniej Ukrainy. Jako przyczyny stworzenia tego planu wyznawcy teorii podają rzekomą niezdolność Izraela do dalszej obrony swoich terytoriów przed państwami arabskimi (dowodem na to ma być nieprawdziwy cytat Henry’ego Kissingera) oraz dawne istnienie państwa chazarskiego na części obszaru współczesnej Ukrainy (antysemici są zwolennikami tezy jakoby Żydzi aszkenazyjscy zamieszkujący tereny dawnej I Rzeczypospolitej byli konwertytami mającymi pochodzenie chazarskie)[18][22].
Nowa Kalifornia/Chazaria
Odnośnie terenu Ukrainy istnieje również teoria spiskowa pt. „Nowa Kalifornia”, głosząca, że za czasów Związku Radzieckiego półwysep krymski miał zostać przekazany Żydom pod zasiedlenie w zamian za pożyczki udzielone ZSRR przez amerykańskich bankierów pochodzenia żydowskiego. Do momentu przerwania przez Stalina projektu bankierzy mieli sprowadzić na półwysep 100 tysięcy osadników. Powstrzymanie tego projektu miało również być prawdziwą przyczyną stojącą za przekazaniem Krymu Ukraińskiej SRR przez Nikitę Chruszczowa. Teoria ta rozprowadzana jest przez prorosyjskie trolle[23].
↑ abAdamA.KrzemińskiAdamA., Judeopolonia wg Michnika [online], www.polityka.pl, 2011 [dostęp 2024-04-18](pol.).
↑Joanna Beata Michlic: Obraz Żyda od 1880 roku do chwili obecnej. Nebraska: University of Nebraska Press, 2006, s. 48, 55–56. ISBN 0-8032-3240-3.
↑„Judeopolonia, czyli Polacy u Żydów”. W: Praca zbiorowa, redakcja naukowa: Jarosław Ławski i Barbara Olech: Żydzi wschodniej Polski. Białystok: Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku, 2014, s. 148–150. ISBN 978-83-64081-03-3.
Andrzej Leszek Szcześniak, Judeopolonia. Żydowskie państwo w państwie polskim. Wyd. 2 popr., Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom 2004, s. 99. Seria: Biblioteka „Białych Plam”, ISBN 83-88822-92-6.
Andrzej Leszek Szcześniak, Judeopolonia II. Anatomia zniewolenia Polski. Wyd. 2 popr., Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom 2005, s. 201. Seria: Biblioteka „Białych Plam”, ISBN 83-89862-03-4.
