Joseph Joachim, węg. Joachim József, także spolszcz. Józef Joachim (ur. 28 czerwca 1831 w Kittsee /węg. Köpcsény, zm. 15 sierpnia 1907 w Berlinie[1]) – węgierski skrzypek-wirtuoz, dyrygent, kompozytor.
Życiorys
Rodzina Joachima była pochodzenia żydowskiego. W 1833 rodzice przyszłego skrzypka zdecydowali o przeprowadzce do Pesztu, gdzie pierwszym jego nauczycielem gry skrzypcowej był Stanisław Serwaczyński. Od 1839 kształcił się w Konserwatorium w Wiedniu, gdzie pobierał lekcje u Michaela Hausera, Georga Hellmesbergera i Josepha Böhma[1]. W 1843 publicznie wystąpił w Lipsku, gdzie rozpoczął naukę kompozycji pod kierunkiem Moritza Hauptmanna oraz gry skrzypcowej pod kierunkiem Ferdinanda Davida[1]. W latach 1852–1856 był Królewskim Kapelmistrzem w Orkiestrze w Hanowerze. W tym okresie poznał m.in. Roberta Schumanna, Clarę Schumann, Maxa Brucha i Johannesa Brahmsa, z którym zaprzyjaźnił się i pomógł mu rozwiązać problemy techniczne przy komponowaniu przez Brahmsa Koncertu skrzypcowego D-dur op. 77. Joachim, któremu kompozytor zadedykował swoje nowe dzieło, był również pierwszym wykonawcą koncertu Brahmsa i autorem dodatkowych kadencji wirtuozowskich.
Joachim jest uważany za jednego z najwybitniejszych skrzypków w historii wiolinistyki. Grywał najchętniej na instrumencie Antonio Stradivariego z 1714. Od 1868 był profesorem Akademii Muzycznej w Berlinie. Założył Joachim-Quartett, słynący z doskonałego wykonawstwa m.in. ostatnich kwartetów Beethovena[1]. Wykształcił wielu wybitnych skrzypków (wśród nich Bronisława Hubermana), jest autorem podręcznika Szkoła gry skrzypcowej (1902–1905). Najświetniejsi kompozytorzy dedykowali mu swoje koncerty (obok Brahmsa m.in. Antonin Dvořák czy Niels Gade)[1]. W mniejszym stopniu zajmował się dyrygenturą i kompozycją. Jego kompozycje są trudne techniczne, pod względem stylu noszą ślady wpływów Schumanna i Brahmsa[1]. Najszerzej znanym i do dziś wykonywanym utworem jest Koncert węgierski[1].
Odznaczony bawarskim Orderem Maksymiliana (1897)[2] i pruskim orderem Pour le Mérite (1899)[3].
Kompozycje
- Op. 1 Andantino i Allegro scherzoso B-dur na skrzypce i orkiestrę
- Op. 2 Romanze B-dur
- Op. 3 Koncert skrzypcowy g-moll (z orkiestrą lub fortepianem)
- Op. 4 Uwertura „Hamlet”
- Op. 5 „Lindenrauschen” (Szum lipowy)
- Op. 6 Uwertura „Demetrius”
- Op. 7 Uwertura „Henryk IV” (1854)
- Op. 8 Symfonia C-dur (swobodne opracowanie na orkiestrę Grand Duo Franza Schuberta na 4 ręce, 1855)
- Op. 9 Melodie hebrajskie na altówkę i fortepian
- Op. 10 Koncert w stylu węgierskim na skrzypce z towarzyszeniem orkiestry (1861)
- Op. 11 Nocturno na skrzypce i orkiestrę lub fortepian
- Op. 12 Uwertura „In Memoriam Heinrich von Kleist” (1861)
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Joachim, József [online], Polska Biblioteka Muzyczna [dostęp 2024-11-13] (pol.).
- ↑ „Zeitschrift für Bayerische Landesgeschichte”. Band 47 (Heft 1), s. 398, 1984. München.
- ↑ Joseph Joachim. Orden Pour le Mérite für Wissenschaften und Künste. [dostęp 2020-02-17]. (niem.).
Linki zewnętrzne
