1616 Wielka Brytania
24 sierpnia 1683 Ealing, Wielka Brytania
Krzyż hugenocki
John Owen (ur. 1616, zm. 1683) – największy reformator XVII w., „książę purytanów”, doktor teologii, pastor, wicekanclerz Uniwersytetu w Oksfordzie, kapelan Olivera Cromwella, zwolennik tolerancji religijnej wobec protestanckich dysydentów.
Jako niezwykle uzdolnione dziecko, w wieku 12 lat uzyskał zezwolenie rozpoczęcia studiów w Oksfordzie. W 1635 r. uzyskał tytuł magistra sztuk wyzwolonych, jednak studiował dalej teologię z myślą o karierze w Kościele anglikańskim. Był człowiekiem o żelaznej woli, sumienny, ambitny, nienasycony wiedzy. Podczas studiów wykazał się wielką pracowitością – spał przeważnie tylko cztery godziny na dobę, czym nadwerężył swe zdrowie.
W 1643 r. rozpoczął służbę duszpasterską w wiosce Fordham, następnie w Coggeshall. Był oddanym duszpasterzem: regularnie nauczał i przeprowadzał wizyty domowe. Cieszył się wielkim szacunkiem parafian – na jego kazania przychodziło wielu słuchaczy, także z okolicznych miejscowości. Wygłaszał kazania regularnie przed gronem około 2 000 osób, co jak na owe czasy było wielkim zgromadzeniem.
W 1646 roku zaproszono go do głoszenia kazań przed Parlamentem, a następnie do służby państwowej. Piastował urząd dziekana kolegium Christ Church, a następnie wicekanclerza Oksfordu, doprowadzając podupadły wówczas uniwersytet do stanu świetności.
Z racji swych zdolności Owen był często wzywany przez Parlament i Cromwella do Londynu na konsultacje w sprawach religijnych i państwowych. Pomimo tak wielkiego obciążenia licznymi obowiązkami, znajdował czas na pisanie licznych dzieł. W tym niezwykle pracowitym okresie powstały jego trzy krótkie traktaty, która nadal cieszą się dużą popularnością: O umartwianiu grzechu, O pokuszeniu oraz O społeczności z Bogiem.
Owen cieszył się szacunkiem wielu wysoko postawionych osobistości i to tłumaczy fakt, iż po restauracji Stuartów, w okresie prześladowań purytan miał nieco większą swobodę niż inni kaznodzieje-nonkonformiści.
Nigdy jednak nie przestawał zabiegać słowem i piórem o swobody wyznaniowe dla dysydentów. Zabiegał osobiście m.in. o uwolnienie Bunyana, z którym się zaprzyjaźnił i na którego kazania sam uczęszczał. Kiedy Bunyan nie mógł znaleźć wydawcy dla dzieła swego życia – Wędrówki pielgrzyma, Owen namówił swego wydawcę do opublikowania pierwszej edycji tej powieści-alegorii.
W tym okresie Owen pisał wiele pism polemicznych, apologetycznych oraz dzieła swego życia: monumentalny komentarz do Listu do Hebrajczyków oraz traktat o Duchu Świętym. Jest to jego bardzo ważne dzieło, stanowiące rozwinięcie i podsumowanie wielkich zasad Reformacji w zakresie roli i działania Ducha Świętego w życiu człowieka. Owen w swym traktacie opisuje i wyjaśnia w całej pełni rolę i dzieło Ducha Świętego w życiu chrześcijanina: pokuty, odrodzenia, usprawiedliwienia i uświęcenia.
Owen pełnił swą posługę duszpasterską do końca – pomimo trapiących go dolegliwości. W swym ostatnim liście z sierpnia 1683 r. pokazuje swą miłość do Chrystusa:
“Idę do Tego, którego ukochała moja dusza, albo raczej Tego, który ukochał mnie miłością wieczną. I to jest dla mnie wystarczająca podstawa wszelkiej pociechy. ... Zostawiam łódź Kościoła w wielkiej burzy, skoro jednak jest w niej Wielki Pilot, odejście biednego wioślarza nie będzie miało znaczenia”.
Zmarł 24 sierpnia 1683 r. Jego grób znajduje się na londyńskim cmentarzu Bunhill Fields – „nekropolii purytanów”.
Większość dzieł Owena jest nadal w druku. Godna polecenia jest 23-tomowa seria jego dzieł, która ukazała się nakładem wydawnictwa BOTT: