Joachim Olkuśnik (ur. 27 marca 1927 w Kostrzyni, zm. 18 grudnia 2008 w Warszawie)[1][2] – polski kompozytor i publicysta.
Życiorys
W 1960 ukończył studia kompozytorskie w PWSM w Warszawie u Tadeusza Szeligowskiego. W latach 1960–1964 był publicystą muzycznym w czasopismach muzycznych, literackich i w Polskim Radiu[1][2].
W tym czasie był także współzałożycielem grupy artystycznej Camerata, która skupiała młodych poetów (Andrzej Brycht, Stanisław Grochowiak, Ireneusz Iredyński, Roman Śliwonik) i kompozytorów (Benedykt Konowalski, Jan Fotek, Zbigniew Penherski, Romuald Twardowski). Ugrupowanie to we współpracy z dwutygodnikiem literackim „Współczesność” organizowało wieczory literacko-muzyczne oraz podjęło próby syntezy sztuk w specyficznej formie teatru rapsodycznego[1][2][3].
W latach 1964–1970 Olkuśnik był redaktorem w naczelnej redakcji Polskiego radia, zrealizował m.in. cykl audycji Z dawnych i najnowszych kart muzyki polskiej[4] [3]. W latach 1974–1985 pełnił funkcję naczelnego redaktora Wydawnictwa Muzycznego Agencji Autorskiej, które odegrało wówczas szczególną rolę w publikowaniu i upowszechnianiu współczesnej polskiej twórczości kompozytorskiej, zwłaszcza muzyki solowej i kameralnej[5][2].
W latach 1967–1969 i 1975–1977 był członkiem Zarządu Głównego Związku Kompozytorów Polskich. W 1964 został wyróżniony na Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim im. Grzegorza Fitelberga w Katowicach za Spektrofonografie na chór żeński, 52 instrumenty smyczkowe, 2 harfy, 2 fortepiany i perkusję (1964). W 1980 otrzymał wyróżnienie na Konkursie Kompozytorskim w Łańcucie za Muzykę na flet, klarnet, wiolonczelę i fortepian (1980)[5][2]. Jego kompozycje wykonywane były na wielu koncertach i festiwalach w Polsce i za granicą, m.in. w Austrii, Czechosłowacji, Jugosławii, ZSRR, Stanach Zjednoczonych i na Węgrzech[2].
Twórczość
Jego dorobek kompozytorski obejmuje różne gatunki muzyki, od prostych formalnie utworów instrumentalnych i wokalnych, po rozbudowane utwory orkiestrowe. W pierwszej fazie twórczości (1955–1960) można zauważyć wpływy neoekspresjonizmu (Preludia i Sonata na fortepian, Dwa utwory na flet i fortepian), nieco później (1960–1963) przejściowe wpływy dodekafonii i punktualizmu (IV Kwartet smyczkowy, Muzyka kameralna na sopran i 5 instrumentów). Stopniowo jednak dominujące znaczenie uzyskał „modalny konstruktywizm” oparty na technikach aleatorycznych, który w połączeniu z elementami emocjonalnej ekspresji stanowi główną cechę twórczości Olkuśnika[5].
Wybrane kompozycje
(na podstawie materiałów źródłowych[5][2])
|
|
- Sinfonietta na orkiestrę smyczkową (1955)
- Preludia na fortepian (1955)
- Bagatela, intermezzo i scherzino na fortepian (1956)
- Dwa utwory na flet i fortepian (1957)
- Sonata na fortepian (1957)
- Trio na flet, klarnet i fagot (1958)
- Concertino na fortepian i orkiestrę (1959)
- Pieśni na sopran i fortepian, do słów Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego (1959)
- Muzyka na sopran, wiolonczelę, wibrafon i fortepian (1959)
- Retrospekcje na dwie orkiestry smyczkowe, instrumenty dęte drewniane, blaszane i perkusję (1961)
- I Kwartet smyczkowy (1962)
- Muzyka kameralna na sopran i 5 instrumentów (1963)
- Spektrofonografie na chór żeński, 52 instrumenty smyczkowe, 2 harfy, 2 fortepiany i perkusję (1964)
- Liryki na baryton i orkiestrę (1965)
- II Kwartet smyczkowy (1968)
- Sekwencje na flet i klawesyn lub fortepian (1969)
- Rekonstrukcje na recytatora, chór, fortepian, organy i perkusję (1970)
- Muzyka koncertująca na obój i zespół smyczkowy (1973)
- Kwartet na 4 puzony (1975)
- Sekwencje na skrzypce i fortepian (1976), wyk. Warszawska Jesień 1980
- Rozbieranie do snu na baryton i fortepian do słów Stanisława Grochowiaka (1979)
- Muzyka na flet, klarnet, wiolonczelę i fortepian (1980)
- III Kwartet smyczkowy (1983)
- Tre impressioni per pianoforte (1984)
- Miniatury na fortepian na 4 ręce (1984)
|
- Obrazy z przeszłości na sopran i fortepian do słów Leopolda Staffa, Juliana Tuwima i Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej (1985)
- Introdukcja, arioso i presto na skrzypce, wiolonczelę i fortepian (1987)
- Koncert na fortepian i orkiestrę (1988)
- Apokalipsa i apoteoza na perkusję i organy (1988)
- Concerto breve na klawesyn i orkiestrę smyczkową (1989)
- Segmenty na altówkę, wiolonczelę i kontrabas (1989)
- Arabeska na harfę solo (1989)
- Trzy bagatele na flet i hafrę (1990)
- Toccata i arioso na gitarę solo (1990)
- Plecie wiatr..., 10 piosenek dla dzieci na głos i fortepian (1990)
- Elegia – pamięci odeszłych i odchodzących w osamotnieniu na klarnet i 2 wiolonczele 1991)
- Cantata breve na chór dziecięcy i organy (1991)
- Zagubiony krajobraz na zapis DVD (1997)
- Preludium i passacaglia na organy (1997)
- Epizody na 2 wiolonczele (1998)
- Klavierstück na fortepian i zapis elektroniczny (1999)
- Mitologicos na flet i zapis elektroniczny (1999)
- Introdukcja i capriccio na 2 gitary (2000)
- Epigramy – Stefan Kisielewski in memoriam na fortepian (2000)
- Musica per quatro na flet, klarnet, wiolonczelę i fortepian (2000)
- Reperkusje na puzon i dwie sekcje perkusji (2001)
- Memory Reflections na trąbkę solo i muzyczną warstwę zapisu komputerowego (2002)
- Zwierciadło nocy, 3 pieśni na chór żeński z oprawą muzyki elektronicznej do tekstu Kazimiery Iłłakowiczówny (2005)
- Sonografie na klawesyn i flety proste (2007)
|
Przypisy
Bibliografia
- Iwona Lindstedt: Olkuśnik Joachim. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 7: NOPa część biograficzna. Kraków: PWM, 2002, s. 160-161. ISBN 83-224-0808-0. (pol.).
- Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
Linki zewnętrzne
