Jerzy Główczewski

Ten artykuł dotyczy lotnika. Zobacz też: Jerzy Główczewski – muzyk.
Jerzy Główczewski
Jerzy Eligiusz Główczewski
1/2 zwycięstw
major pilot major pilot
Data i miejsce urodzenia

19 listopada 1922
Warszawa

Data i miejsce śmierci

13 kwietnia 2020
Nowy Jork

Przebieg służby
Lata służby

1941–1945

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Lotnictwo Wojska Polskiego
RAF

Jednostki

dywizjon 308

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (od 1941, trzykrotnie) Medal Lotniczy

Jerzy Eligiusz Główczewski (ur. 19 listopada 1922 w Warszawie, zm. 13 kwietnia 2020 w Nowym Jorku[1][2]) – polski lotnik podczas II wojny światowej, uczestnik m.in. bitwy nad Gandawą, architekt.

Życiorys

Syn Kazimierza i Józefy z domu Bernhard. Od 1935 r. uczył się w Prywatnym Gimnazjum Męskim Towarzystwa im. Jana Zamoyskiego w Warszawie, w 1938 r. został przeniesiony do gimnazjum w Chyrowie. Po ataku ZSRR na Polskę wydostał się z kraju i przez Rumunię przedostał na Bliski Wschód. W Tel Awiwie w lipcu 1941 roku zdał egzamin maturalny i zgłosił się do służby w Polskich Siłach Zbrojnych. Został przydzielony do Brygady Karpackiej, z którą walczył w kampanii afrykańskiej[3].

20 kwietnia 1942 r. rozpoczął kurs dla podchorążych w podlegającej SBSK szkole w El Amryia. Na początku czerwca 1942 r., podczas prowadzonego przez Polskie Siły Powietrzne naboru, zgłosił się do lotnictwa. W związku z tym przerwał kurs dla podchorążych i skierowany został do Wielkiej Brytanii[4]. Po szkoleniach, wstąpił do Polskich Sił Powietrznych i otrzymał numer służbowy RAF 704204[5]. W zachodniej Europie jako lotnik służył w dywizjonie 308 "Krakowskim", w którym wykonał 100 lotów. Pilotował samolot Spitfire LF.IX, ZF-U (MJ396).[6] Walczył między innymi w jednej z ostatnich bitew lotniczych II wojny światowej nad Gandawą, gdzie zaliczono mu zestrzelenie 1/2 samolotu Focke-Wulf Fw 190[7][8][9][10].

5 maja 1945 r. Główczewski odszedł z dywizjonu 308 i rozpoczął kurs w polskiej Szkole Podchorążych Piechoty i Kawalerii Zmotoryzowanej w Dunfermline w Szkocji. Następnie, 21 sierpnia 1945 r. przydzielony został do szkoły pilotażu początkowego 25 (Polish) Elementary Flying Training School w Hucknall, gdzie rozpoczął kurs dla instruktorów. 14 listopada 1945 r. przeniesiony został do szkoły pilotażu podstawowego 16 (Polish) Service Flying Training School w Newton, zaś 27 stycznia 1946 r. powrócił na kontynent, do stacjonującego w Niemczech 131 Skrzydła Myśliwskiego. Od 7 lutego był pilotem 317 Dywizjonu Myśliwskiego "Wileńskiego", a od 4 marca – ponownie 308 Dywizjonu Myśliwskiego "Krakowskiego"[11].

W grudniu 1946 r. opuścił Wielką Brytanię i przybył do Francji, gdzie spędził trzy miesiące. Wiosną 1947 r. powrócił do Polski i zamieszkał w rodzinnym domu w zrujnowanej Warszawie[12]. Wstąpił do Aeroklubu Warszawskiego, jednak w czerwcu 1949 roku władze odebrały mu licencję pilota. Odzyskał ją po ośmiu latach[13]. W 1947 roku podjął studia architektonicznie na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, które ukończył w 1952 roku[14]. Jako architekt uczestniczył w odbudowie Warszawy[15][16][17]. Brał udział m.in. w budowie Stadionu X-lecia[18][19].

Na początku lat 60. XX wieku wyjechał z Polski. W 1962 roku osiadł w Stanach Zjednoczonych. Był m.in. wykładowcą Uniwersytetu Stanowego w Karolinie Północnej. W Nowym Jorku pracował dla Fundacji Forda oraz Organizacji Narodów Zjednoczonych. Wykładał architekturę również w Instytucie Pratta[20].

W 1964 r. wyjechał do Asuanu, gdzie powierzono mu zadanie przebudowy i modernizacji tego starożytnego miasta. W 1967 r. na skutek wojny izraelsko-egipskiej wyjechał z Egiptu, jednakże później powrócił i ukończył projekt. Aż do emerytury pracował w USA i różnych krajach arabskich[21][22]

W czerwcu 2014 r. Jerzy Główczewski przyleciał do Polski ze swojego domu w Nowym Jorku, aby zobaczyć Spitfire TE184. Samolot ten na terenie Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie został przemalowany na polskie barwy i otrzymał polskie znaki ZF-U, na wzór podobnej konstrukcji pilotowanej podczas wojny przez kpt. Jerzego Główczewskiego z dywizjonu 308. Za sterami myśliwca zasiadał Jacek Mainka[23][24].

Zmarł w Nowym Jorku 13 kwietnia 2020 roku w wieku 97 lat, a przyczyną śmierci było zarażenie wirusem SARS-CoV-2[1][25]. Jego prochy zostały przywiezione ze Stanów Zjednoczonych i spoczęły w rodzinnym grobowcu na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera nr. 160)[26][27].

Odznaczenia

Książki

Przypisy

  1. ↑ a b Nicholas Kulish, Jerzy Glowczewski, Polish Pilot in a Spitfire, Dies at 97 [online], nytimes.com, 15 maja 2020 [dostęp 2020-05-24] [zarchiwizowane z adresu 2020-05-24] (ang.).
  2. ↑ Klara Główczewska: Nakrolog Jerzego Eligiusza Główczewskiego. Gazeta Wyborcza. [dostęp 2023-02-13].
  3. ↑ Jerzy Główczewski. Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej. [dostęp 2022-04-29]. (pol.).
  4. ↑ Zmarł Jerzy Główczewski – pilot słynnego Dywizjonu 308. Zobacz film z jego pobytu w Polsce w 2014 r. | dlapilota.pl [online], dlapilota.pl [dostęp 2024-08-07] (pol.).
  5. ↑ Krzystek 2012 ↓, s. 198.
  6. ↑ 308 Dywizjon Myśliwski "Krakowski" [online], www.polishairforce.pl [dostęp 2024-08-07].
  7. ↑ Majzner 2020 ↓, s. 72.
  8. ↑ Nicholas Kulish, Jerzy Glowczewski, Polish Pilot in a Spitfire, Dies at 97, „The New York Times”, 14 maja 2020, ISSN 0362-4331 [dostęp 2024-08-07] (ang.).
  9. ↑ A Conversation with Jerzy Główczewski [WWII Polish Fighter Pilot]. Embassy of Poland U.S. 2014-10-17. [dostęp 2024-08-07].
  10. ↑ Wspomnienia Pilota 308. Dywizonu. AltairTV 2016-03-03. [dostęp 2024-08-07].
  11. ↑ Zmarł Jerzy Główczewski – pilot słynnego Dywizjonu 308. Zobacz film z jego pobytu w Polsce w 2014 r. | dlapilota.pl [online], dlapilota.pl [dostęp 2024-08-07] (pol.).
  12. ↑ Zmarł Jerzy Główczewski – pilot słynnego Dywizjonu 308. Zobacz film z jego pobytu w Polsce w 2014 r. | dlapilota.pl [online], dlapilota.pl [dostęp 2024-08-07] (pol.).
  13. ↑ W Nowym Jorku zmarł major Jerzy Główczewski, pilot Dywizjonu 308 [online], dzieje.pl [dostęp 2024-08-07] (pol.).
  14. ↑ a b W Nowym Jorku zmarł major Jerzy Główczewski, pilot Dywizjonu 308 [online], dzieje.pl, 15 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-15] [zarchiwizowane z adresu 2020-05-24] (pol.).
  15. ↑ Zmarł major Jerzy Główczewski. Pilot słynnego Dywizjonu 308 miał 97 lat [online], PolskieRadio24.pl, 15 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-15] [zarchiwizowane z adresu 2020-05-24] (pol.).
  16. ↑ Jak odbudowywałem Warszawę -- spotkanie z Jerzym Główczewskim, 11.09.2012 18:00. Dom Spotkań z Historią 2012-09-03. [dostęp 2024-08-07].
  17. ↑ Jak odbudowywaliśmy Warszawę - spotkanie z Jerzym Główczewskim. Dom Spotkań z Historią 2012-10-08. [dostęp 2024-08-07].
  18. ↑ "To była dla mnie sentymentalna wizyta" [online], pgenarodowy.pl, 24 maja 2010 [dostęp 2020-04-16] [zarchiwizowane z adresu 2020-05-24] (pol.).
  19. ↑ Stadion Dziesięciolecia - sztuka.net [online], www.sztuka.net [dostęp 2024-07-04].
  20. ↑ Magdalena Partyła, Jerzy Główczewski nie żyje. Był pilotem Dywizjonu 308 [online], rmf24.pl, 15 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-15] [zarchiwizowane z adresu 2020-05-24] (pol.).
  21. ↑ POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA, POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA POLECA: JERZY GŁÓWCZEWSKI - PILOT DYWIZJONU 308 [online], Polonijna Agencja Informacyjna [dostęp 2024-07-23] (pol.).
  22. ↑ Redakcja, Jerzy Główczewski spoczął dziś na warszawskich Powązkach. - AVIATION24.PL - CZAS NA LOTNICTWO [online], www.aviation24.pl, 27 sierpnia 2021 [dostęp 2024-07-23] (pol.).
  23. ↑ Spotkanie ze Spitfirem w Dęblinie [online], MUZEUM SIŁ POWIETRZNYCH W DĘBLINIE [dostęp 2024-08-07] (pol.).
  24. ↑ Zmarł Jerzy Główczewski – pilot słynnego Dywizjonu 308. Zobacz film z jego pobytu w Polsce w 2014 r. | dlapilota.pl [online], dlapilota.pl [dostęp 2024-08-07] (pol.).
  25. ↑ Ostatni polski pilot myśliwca z II wojny światowej zmarł na koronawirusa [online], wiadomosci.onet.pl, 14 maja 2020 [dostęp 2020-05-15] [zarchiwizowane z adresu 2020-05-24] (pol.).
  26. ↑ Pogrzeb arch. Jerzego Główczewskiego | Oddział Warszawski SARP [online] [dostęp 2024-07-23] (pol.).
  27. ↑ Redakcja, Jerzy Główczewski spoczął dziś na warszawskich Powązkach. - AVIATION24.PL - CZAS NA LOTNICTWO [online], www.aviation24.pl, 27 sierpnia 2021 [dostęp 2024-07-23] (pol.).
  28. ↑ Główczewski Jerzy Eligiusz. Personel Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii 1940-1947. [dostęp 2022-04-28]. (pol.).
  29. ↑ Zmarł Jerzy Główczewski – pilot słynnego Dywizjonu 308. Zobacz film z jego pobytu w Polsce w 2014 r. | dlapilota.pl [online], dlapilota.pl [dostęp 2024-08-07] (pol.).
  30. ↑ a b Andrzej Dobosz, Wspomnienia Jerzego Głowczewskiego [online], rp.pl, 2 kwietnia 2011 [dostęp 2020-04-16] [zarchiwizowane z adresu 2020-05-24] (pol.).
  31. ↑ The Accidental Immigrant, Glowczewski, Jerzy 9781425782689 [online], eBay [dostęp 2024-08-07] (ang.).
  32. ↑ Jerzy Glowczewski · The Accidental Immigrant (Hardcover Book) (2007) [online], imusic.co [dostęp 2024-08-07] (ang.).

Bibliografia

  • Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
  • Robert Majzner: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii 1944-1945. Organizacja i działalność bojowa. Częstochowa: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza, 2020. ISBN 978-83-66536-26-5. OCLC 1236059646.

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!