Jakob Kabrun (ur. 9 stycznia 1759 w Gdańsku, zm. 24 października 1814 tamże) – kupiec gdański, dyplomata Saksonii i Księstwa Warszawskiego.
Życiorys
Urodził się jako syn Jakoba Kabruna, właściciela rafinerii cukru trzcinowego, eksportera zboża i drewna. Po upadku firmy ojca młody Jakob podjął w 1780 pracę w William Josua und James Kenworthy, angielskiej firmie działającej w Gdańsku, a zajmującej się hurtowym handlem zbożem. Z jej ramienia w latach 1785–1786 podróżował w interesach do Holandii i Anglii. W 1790 został wspólnikiem firmy, a w 1800 jej jedynym właścicielem. W 1803 sprowadził z Niemiec i zatrudnił tkaczy adamaszku. Właściciel statków handlowych „Britannia” (poj. 330 łasztów) i „Caledonia” (poj. 320 łasztów). Jego kontakty handlowe sięgały Buenos Aires. Dzięki intratnym operacjom handlowym stał się jednym z najzamożniejszych gdańszczan. Mieszkał w kamienicy przy ulicy Długiej 9 i posiadał rezydencję w Młyniskach. Był właścicielem kolekcji obrazów i sztychów głównie z XVII i XVIII wieku. W 1799 zainicjował i częściowo sfinansował powstanie nowego budynku Teatru Miejskiego. Był członkiem delegacji gdańskiego kupiectwa biorącej udział w negocjacjach z Napoleonem Bonaparte (1 czerwca 1807). Pełnił funkcję rezydenta Saksonii i Księstwa Warszawskiego w Gdańsku (1809-1810). W czasie oblężenia Gdańska w 1813 przebywał w Elblągu. Poniósł straty materialne w związku z pożarem spichrzy wywołanym przez ostrzał Gdańska przez wojska rosyjskie oraz blokadą kontynentalną, która wstrzymała eksport zboża do Anglii.
Rodzina
Rodzina Jakoba Kabruna pochodziła od szkockiej rodziny Cockburnów, od końca XVI wieku osiadłej w Gdańsku. Jakob był dwukrotnie żonaty, jego małżonkami były:
- Maria von Almonde – lata 1791–1794
- Henrietta Lawinia Wagenfeldt – lata 1798–1803
Obydwie małżonki urodziły po dwoje dzieci, żadne jednak nie przeżyło. Jakob Kabrun miał naturalnych synów Carla i Augusta, którzy otrzymali nazwisko ojca. Otrzymali oni także zabezpieczenie materialne, mieszkali i działali poza Gdańskiem.
Jakob Kabrun zmarł w swojej podmiejskiej posiadłości i został pochowany 31 października 1814 na (obecnie nieistniejącym) cmentarzu kościoła Zbawiciela (Salvator) na gdańskim Zaroślaku.
Jest patronem dzwonu gis2 carillonu Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku[1].
Kolekcja
Osobistą pasją Jakoba było kolekcjonerstwo dzieł sztuki i książek. W skład kolekcji wchodziły prace takich twórców jak:
Swoje zbiory ofiarował w całości Gdańskowi. Według inwentarza z 1856 było to m.in. 349 obrazów, 1950 akwarel i rysunków, 10 883 miedzioryty, które to stanowiły podstawową część zbiorów Muzeum Miejskiego w Gdańsku otwartego w 1873. Książki i mapy ze zbiorów Kabruna wzbogaciły zaś Bibliotekę Gdańską. Ponadto ofiarował miastu 100 000 talarów (w obligacjach I Wolnego Miasta Gdańska), na utworzenie i utrzymanie Akademii Handlowej.
Przypisy
Bibliografia
- F. Schwarz (red.): Zeitschrift des Preussischen Geschitsvereins. Gesamtregister (Personen-, Orts- und Sachindex) zu Heft 1–70, Kommissionsverlag Danziger Verlags-Gesellschaft m.b.H. (Paul Rosenberg) Danzig 1932, 322 s.
- Ernst Bahr: Kabrun, Jakob” in: Neue Deutsche Biographie. 1974, s. 717–718. [dostęp 2015-05-17]. (niem.).
- Mirosław Gliński: Kabrun Jakob. Gedanopedia. [dostęp 2015-05-17]. (pol.).
- Lech Łopuski. Kolekcja Jacoba Kabruna. „e-biuletyn Muzeum Narodowego w Gdańsku”. 2, s. 6–9, 2013. Wojciech Bonisławski – red. naczelny. Gdańsk: Muzeum Narodowe w Gdańsku. [dostęp 2015-05-17]. (pol.).
