Język żmudzki (żmudz. žemaitiu ruoda; lit. žemaičių tarmė, žemaičių kalba) – język bałtycki używany na Żmudzi w zachodniej części Litwy. Jego status nie doczekał się konsensusu: część językoznawców rozpatruje go jako dialekt, odmianę regionalną języka litewskiego, inni zaś uznają go za osobny język bałtycki. Pogląd o odrębności języka żmudzkiego zyskuje w ostatnich latach na znaczeniu[1]; podjęto działania w kierunku standaryzacji i popularyzacji pisanej formy tego języka, odrębnej od języka ogólnolitewskiego[2]. Niemniej pisany żmudzki używany jest rzadko, w roli języka literackiego występuje przede wszystkim jezyk litewski[2].
O wielkości różnic między językiem żmudzkim i litewskim świadczy to, że z jednego na drugi trzeba było tłumaczyć, o czym świadczy wzmianka z 1595 roku Mikołaja Daukszy, który napisał: „Doszły uszu moich słowa niejednego, co mówi: »nie rozumiem katechizmu przetłumaczonego przez ks. JM Daukszę, kanonika żmudzkiego, boć tłumaczył on go po żmudzku i proszono mnie, abym go na litewski przełożył«”[3].
Określenie „język żmudzki” bywa także odnoszone do szesnastowiecznego języka litewskiego, który sam w sobie nie powinien być mylony ze żmudzkim.
Alfabet
Alfabet języka żmudzkiego:
Przypisy
- ↑ Dr. Juozas Pabrėža: "Stipriausia kalba Lietuvoje yra žemaičių". santarve.lt. [dostęp 2019-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-03)]. (lit.).
- ↑ a b TimofeyT. Agarin TimofeyT., MichaelM. Hornsby MichaelM., Language sectarianism: Regional languages between the national past and a European future, [w:] LászlóL. Marácz, MireilleM. Rosello (red.), Multilingual Europe, Multilingual Europeans, Amsterdam–New York: Rodopi, 2012 (European Studies 29), s. 159–187, DOI: 10.1163/9789401208031_010, ISBN 978-94-012-0803-1 (ang.), patrz s. 177.
- ↑ Henryk Wisner, Rzeczpospolita Wazów, Sławne Państwo, Wielkie Księstwo Litewskie, Tom III, Instytut Historii PAN, Warszawa 2008, s.262, ISBN 978-83-7543-043-1
