Zdravljica jest hymnem państwowym Słowenii.
Tekst pieśni Zdravljica napisał France Prešeren[1], uważany za największego słoweńskiego poetę narodowego. Muzykę skomponował Stanko Premrl[2]. Pieśń została napisana w 1844. Z powodu cenzury nie ukazała się drukiem w tomie poezji Prešerna wydanym w 1847, lecz dopiero w roku następnym. Utwór jest anakreontykiem, zawiera jednak również odwołania do idei niepodległości Słowenii i braterstwa wolnych narodów, w duchu zbliżającej się wówczas Wiosny Ludów. Szczególne znaczenie posiadał w czasie okupacji i walki narodowowyzwoleńczej (1941-45) oraz w latach osiemdziesiątych, kiedy śpiewany był podczas świąt narodowych i uroczystości publicznych. Parlament słoweński (w obrębie ówczesnej Jugosławii) ustanowił pieśń Zdravljica hymnem narodowym w poprawce do konstytucji słoweńskiej w 1989 (27 września[2]), natomiast w 1990 (29 marca[2]) sprecyzowano, że hymn stanowi siódma zwrotka pieśni. Obecnie status hymnu uregulowany jest Ustawą o symbolach narodowych Republiki Słowenii, przyjętą w 1994 r. przez Zgromadzenie Państwowe.
Pieśń ma formę toastu, z czym związany jest jej tytuł (zdravljica, we współczesnym słoweńskim zdravica, oznacza właśnie „toast”) oraz układ graficzny wiersza (carmina figurata), którego każda strofa przypomina kielich.
Zdravljica (7. zwrotka)
Živé naj vsi naródi,
ki hrepené dočakat’ dan,
da, koder sonce hodi,
prepir iz svéta bo pregnan;
da rojak
prost bo vsak,
ne vrag, le sosed bo mejak!
|
Toast (polskie tłumaczenie)
Niech żyją wszystkie narody,
które pragną doczekać dnia
gdy wszędzie tam, gdzie słońce chodzi,
kłótnie zostaną wygnane ze świata;
gdy każdy rodak
będzie wolny,
za miedzą nie wróg, lecz sąsiad będzie!
|
Wiersz Toast przełożył na język polski Seweryn Pollak. Jego tłumaczenie jest dostępne w wydaniach poezji France Prešerena Poezje[3] i Poezje wybrane[4].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ France Prešeren, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-06-24] (ang.).
- ↑ a b c Republika Slovenija. cestnik.com. [dostęp 2017-06-24]. (ang.).
- ↑ France Prešeren: Poezje. Wybór, opracowanie i przypisy Marian Piechal, Wstęp Božidar Borko. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1965, s. 145–147, seria: Biblioteka Poetów (Seria Celofanowa).
- ↑ France Prešeren: Poezje wybrane. Wybrał, wstępem i przypisami opatrzył Marian Piechal. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1976, s. 123–125, seria: Biblioteka Poetów.
Linki zewnętrzne
| Hymny państw |
|
|---|
| Hymny terytoriów zależnych |
|
|---|
| Hymny państw nieuznawanych |
|
|---|
- ↑ Zakon stanowi suwerenny podmiot prawa międzynarodowego
- ↑ Republika Kosowa jest uznawana przez 105 ze 193 państw członkowskich ONZ, w tym Polskę.
- ↑ Mołdawska Republika Naddniestrza jest uznawana przez separatystyczne republiki Abchazji, Górskiego Karabachu i Osetii Południowej.
