We Wrocławiu znajduje się obecnie ok. 25 muzeów różnotematycznych. Historia muzealnictwa we Wrocławiu rozpoczyna się w XIX wieku, jednakże pierwsze ślady kolekcjonerstwa sięgają XVI wieku i są związane z osobą biskupa wrocławskiego Jana Turzo (zm. 1520 roku) z Krakowa oraz patrycjusza Thomasa Rehdigera (zm. w 1576 roku). Ten ostatni był ofiarodawcą 8 tysięcy książek, które trafiły do kościoła św. Elżbiety. Kolekcja ta była w późniejszym czasie podstawą biblioteki znajdującej się przy świątyni. Inne zbiory Rehdigera trafiły w ręce miasta Wrocławia. Były to kolekcje obrazów, rzeźb, monet medali i rękopisów średniowiecznych.
W wiekach XVII i XVIII kolejne prywatne zbiory trafiały do zbiorów miejskich m.in. rektora gimnazjum Johanna Kaspra Arletiusa (zm. 1784 roku) oraz Johanna Sigismunda Haunolda (1711 roku). W katedrze Marii Magdaleny powstawały zbiory biblioteczne, głównie za sprawą daru Johannesa Hessa (zm. 1547 roku), który przekazał zbiór obrazów i medali. W 1649 roku kolekcja ta została powiększona o zbiory monet i medali ofiarowane przez kupca Gottfrida Richtera. W 1715 i w 1778 roku kolekcja została wzbogacona przez innych kupców wrocławskich: Johanna Kretschmera i Johanna Gottfrida Mentzela a przede wszystkim przewodniczącego wrocławskiej Rady Miejskiej Albrechta Sebischa. Jego zbiory 341 obrazów, 56 tomów grafiki, wyrobów rzemiosła artystycznego i książek dołączyły w 1768 roku do kolekcji kościelnych. Wśród jego obrazów znajdowały się dzieła m.in. Rubensa, Rembrandta czy Tintoretto.
Wiele różnych zbiorów istniało w kilku innych miejscach, w skarbcu katedralnym, w bibliotece kapitulnej, w kościele o.o. Bernardynów i innych. W 1727 roku został otwarty gabinet numizmatyczny w Ratuszu a znaczna część zbiorów pochodziła z daru pastora Gottfrida Hancke'go. W XVIII i XIX wieku znanymi prywatnymi kolekcjonerami byli Jan Bogumił Korn (zm. 1864), profesor August Kehlert (zm. 1864), Adrian Josef von Hoverden-Plencken (zm. 1875), jubiler Thun oraz buchalter Praetorius.
Po sekularyzacji zakonów w 1810 roku w Bibliotece Uniwersyteckiej zgromadzono przedmioty sakralne (głównie za sprawą Johanna Gustava Bueschinga) pochodzące z kościołów i klasztorów śląskich. Eksponaty te były później przekazywane do innych muzeów. Wiek XIX we Wrocławiu dla muzeów był czasem gromadzenia i powiększania zasobów. Powstawały pierwsze typowe muzea: Muzeum Zoologiczne Uniwersytetu Wrocławskiego (1814 roku), Muzeum Techniczne (ok. 1827) czy też Muzeum Anatomiczne Uniwersytetu Wrocławskiego (1827).