Hieronim Tarnowski

Hieronim Tarnowski
Herb
Leliwa
Rodzina

Tarnowscy herbu Leliwa

Data i miejsce urodzenia

12 sierpnia 1884
Kraków

Data i miejsce śmierci

31 października 1945
Kraków

Ojciec

Stanisław Kostka Tarnowski

Matka

Róża Maria Augusta Branicka

Żona

Wanda z Zamoyskich

Dzieci

Zofia Róża Maria, Stanisław Kostka, Artur Jan

Odznaczenia
Krzyż Pamiątkowy za Obronę Śląska Cieszyńskiego Medal Pamiątkowy za Obronę Śląska Cieszyńskiego

Hieronim Jan hrabia Tarnowski herbu Leliwa (ur. 12 sierpnia 1884 w Krakowie, zm. 31 października 1945 tamże) – polski publicysta, działacz polityczny.

Życiorys

Syn Stanisława Kostki i Róży Marii Augusty hr. Branickiej h. Korczak (1854–1942)[1]. Odebrał bardzo staranne wykształcenie. Studiował leśnictwo w Monachium. Był znawcą literatury polskiej i obcej oraz historii. Po wybuchu I wojny światowej walczył w szeregach armii austro-węgierskiej w 2 Pułku Lansjerów księcia Schwarzenberga. W lipcu 1915 wrócił razem z żoną do Krakowa, gdzie awansował do stopnia oberleutnanta i objął komendanturę dwóch szpitali wojskowych, którymi zarządzał do końca wojny. Uczestnik, w stopniu porucznika, wojny polsko-czechosłowackiej o Śląsk Cieszyński[2]. Podczas wojny polsko-bolszewickiej był w 8 Pułku Ułanów księcia Józefa Poniatowskiego, a następnie został adiutantem generała Maxima Weyganda. Po wojnie zajął się odbudową zrujnowanego w trakcie walk pałacu w Rudniku nad Sanem, w 1922 posiadał majątki ziemskie o powierzchni 11 370 ha[3].

Był jednym z założycieli Stronnictwa Zachowawczego. Hieronim Tarnowski był też wydawcą wraz z Konstantym Broel-Platerem, a później samodzielnie; oraz jednym z redaktorów pisma konserwatywno-monarchistycznego „PRO Fide, Rege et Lege” (1926–1928), kontynuującego tradycję: „Biuletynu Stronnictwa Zachowawczego” (1923–1925)[4][5].

Po wybuchu II wojny światowej zaangażował się w działalność konspiracyjną. Ukrywał kilkoro Żydów (wśród nich prof. Ludwika Ehrlicha), a w październiku 1939 na krótko zaopiekował się pułkownikiem Tadeuszem Komorowskim. Po wkroczeniu wojsk radzieckich, w październiku 1944, na mocy decyzji nowo zainstalowanej władzy, został wywłaszczony, zmuszony do opuszczenia majątku i otrzymał zakaz powrotu. Początkowo znalazł schronienie w domu gajowego swojego zięcia w majątku Góra Ropczycka. Potem przeniósł się do Krakowa, gdzie pod opieką rodziny, pozostał do końca życia[potrzebny przypis]. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim (kwatera Ł-płn-po lewej Czeczelów)[6].

Był mężem Wandy z Zamoyskich (1892–1965) h. Jelita, z którą miał córkę Zofię (1917–2009) i synów Stanisława (1918–2006) oraz Artura (1930–2012)[1].

Publikacje

  • Dziesięciolecie niepodległości, druk. Zakładów Drukarskich W. Piekarniaka, Warszawa, 1929[7].
  • O niektórych zbieżnych przejawach życia politycznego we Francji i u nas i o ich konsekwencjach, wydawnictwo własne, Warszawa, 1927[8].

Odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b Hieronim Jan hr. Tarnowski z Tarnowa h. Leliwa. www.sejm-wielki.pl. [dostęp 2020-12-30].
  2. ↑ a b Franciszek Ksawery Latinik: Walka o Śląsk Cieszyński w r. 1919. Cieszyn: P. Mitręga, 1934, s. 143. [dostęp 2020-05-07].
  3. ↑ Wojciech Roszkowski, Lista największych właścicieli ziemskich w Polsce w 1922 r., w: Przegląd Historyczny, 1983, Tom 74, Numer 2, s. 285
  4. ↑ Konrad Zawadzki oraz Z. Brulińska, G. M. Lewandowska, J. Marciniak, E. Tomczak. Bibliografia czasopism warszawskich 1579-1981, Tom III (Litery M-Q), wydawnictwo Biblioteki Publicznej m. st. Warszawy, Warszawa, 2001, str. 397, pozycja 6903.
  5. ↑ Do tradycji pisma wydawanego przez Hieronima Tarnowskiego nawiązuje obecnie wydawany kwartalnik „Pro Fide Rege et Lege”.
  6. ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], www.zck-krakow.pl [dostęp 2020-05-07].
  7. ↑ Hieronim Tarnowski, Dziesięciolecie niepodległości, Warszawa 1929.
  8. ↑ Hieronim Tarnowski, O niektórych zbieżnych przejawach życia politycznego we Francji i u nas i o nich konsekwencjach, Warszawa: nakł. aut, 1927.

Linki zewnętrzne