Henryk Dembiński (działacz społeczny)

Henryk Dembiński

Data i miejsce urodzenia	31 lipca 1908 Irkuck
Data i miejsce śmierci	12 sierpnia 1941 Hancewicze
Zawód, zajęcie	działacz społeczny, publicysta, komunista

Henryk Dembiński (ur. 18 lipca^?/31 lipca 1908 w Irkucku, zm. 12 sierpnia 1941 w Hancewiczach na Polesiu) – polski działacz społeczny, publicysta. Członek KPP i PPS.^[1]

Życiorys

Studiował filozofię i prawo na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. W czasie studiów w latach 1927–1932 był członkiem Stowarzyszenia Katolickiej Młodzieży Akademickiej „Odrodzenie”, a od 1928 do 1930 także prezesem oddziału wileńskiego. Od 1931 do 1932 był prezesem Stowarzyszenia Bratniej Pomocy na Uniwersytecie Wileńskim. W latach 1931–1932 publikował w miesięczniku „Żagary” (pisywał tu także Czesław Miłosz^[2]). W 1934 Dembiński został członkiem Związku Lewicy Akademickiej „Front”, a w 1935 Komunistycznego Związku Młodzieży Polski i Komunistycznej Partii Polski. Był założycielem i redaktorem naczelnym pisma „Poprostu” (1935–1936). Współpracował także z „Kartą” (1936). W 1937 wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej. W latach 1937–1938 był więziony za działalność komunistyczną i w czasie swego procesu stwierdził, że jego rewolucyjność jest „tylko nędznym, dwudziestowiecznym odbłyskiem rewolucyjności Tego, którego wizerunek na krzyżu stoi na stole sędziowskim”^[3].

Po wybuchu wojny i wkroczeniu do Wilna wojsk sowieckich działał w oświacie sowieckiej na Wileńszczyźnie i Polesiu. Zamordowany przez Niemców^[4] na dworcu w miasteczku Hancewicze koło Pińska (po II wojnie światowej na terenie Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, a od 1991 roku terytorium Białorusi) w 1941 roku.

Jego żoną była Zofia Dembińska.

Linki zewnętrzne

• Jarosław Tomasiewicz, We wszystkim – miłość (o Henryku Dembińskim)
• Józef Mackiewicz, Legendy i rzeczywistości „Wiadomości”/Londyn/ nr 49/1131/z 1967 r. na: www.pogon.lt/ Nasz Czas

Przypisy

1. Leonard Drożdżewicz, Lektura sprzed lat – Henryk Dembiński, „Znad Wilii”, nr 1 (61) z 2015 r., s. 146-149.
2. CzesławC. Miłosz CzesławC., Jaki Henio? [online], Tygodnik Powszechny, 29 czerwca 2003 [zarchiwizowane z adresu 2003-08-30] .
3. Jarosław Tomasiewicz: Rewolucja w imię Ewangelii?, „Robotnik Śląski” nr 7/1999
4. JarosławJ. Kurski JarosławJ., Włóczędzy i sztandary (2) [online], Wyborcza.pl, 6 czerwca 2001 [zarchiwizowane z adresu 2011-02-25] .

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 000000010948162X
• VIAF: 1573031
• LCCN: n88221400
• GND: 1066266220
• BnF: 12196624k
• SUDOC: 030579163
• Open Library: OL5282168A, OL2199630A
• PLWABN: 9810626583805606
• NUKAT: n2004074534

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3891641