Harold Clayton Urey
Harold Clayton Urey (ur. 29 kwietnia 1893 w Walkerton , Indiana , zm. 5 stycznia 1981 w La Jolla , Kalifornia [1] ) – amerykański chemik, za odkrycie deuteru laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii z roku 1934.
Życiorys
W latach 1923–1924 prowadził badania wspólnie z Nielsem Bohrem , następnie w latach 1924–1929 wykładał w Uniwersytecie Johna Hopkinsa w Baltimore . W latach 1929–1945 był profesorem Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku , a w latach 1945–1952 Uniwersytetu Chicagowskiego . Był członkiem Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie .
Zajmował się badaniami składu izotopowego wielu pierwiastków chemicznych . Był autorem metod rozdzielania izotopów . Przyczynił się także do rozwoju prac nad bombą atomową rozdzielając izotopy uranu U-235 i U-238.
Wysunął hipotezę dotyczącą pochodzenia planet i gwiazd oraz pochodzenia życia na Ziemi (por. zupa pierwotna ). Opracował metodę szacowania temperatury wód oceanów (nawet do 180 mln lat wstecz).
W 1931 roku odkrył ciężki izotop wodoru – deuter wyodrębniając go z czystego chemicznie ciekłego wodoru , za co w 1934 roku otrzymał Nagrodę Nobla .
Publikacje
1952: The Planets. Their Origin and Development .
Przypisy
Bibliografia
Nagrody Nobla. Leksykon PWN , Beata B. Tarnowska (red.), Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13393-7 , OCLC 830213964 . Brak numerów stron w książce
Linki zewnętrzne
XX wiek
1901: van ’t Hoff
1902: Fischer
1903: Arrhenius
1904: Ramsay
1905: Baeyer
1906: Moissan
1907: Buchner
1908: Rutherford
1909: Ostwald
1910: Wallach
1911: Skłodowska-Curie
1912: Grignard , Sabatier
1913: Werner
1914: Richards
1915: Willstätter
1918: Haber
1920: Nernst
1921: Soddy
1922: Aston
1923: Pregl
1925: Zsigmondy
1926: Svedberg
1927: Wieland
1928: Windaus
1929: Harden , von Euler-Chelpin
1930: Fischer
1931: Bosch , Bergius
1932: Langmuir
1934: Urey
1935: F. Joliot-Curie , I. Joliot-Curie
1936: Debye
1937: Haworth , Karrer
1938: Kuhn
1939: Butenandt , Ružička
1943: de Hevesy
1944: Hahn
1945: Virtanen
1946: Sumner , Northrop , Stanley
1947: Robinson
1948: Tiselius
1949: Giauque
1950: Diels , Alder
1951: McMillan , Seaborg
1952: Martin , Synge
1953: Staudinger
1954: Pauling
1955: du Vigneaud
1956: Hinshelwood , Siemionow
1957: Todd
1958: Sanger
1959: Heyrovský
1960: Libby
1961: Calvin
1962: Perutz , Kendrew
1963: Ziegler , Natta
1964: Hodgkin
1965: Woodward
1966: Mulliken
1967: Eigen , Norrish , Porter
1968: Onsager
1969: Barton , Hassel
1970: Leloir
1971: Herzberg
1972: Anfinsen , Moore , Stein
1973: Fischer , Wilkinson
1974: Flory
1975: Cornforth , Prelog
1976: Lipscomb
1977: Prigogine
1978: Mitchell
1979: Brown , Wittig
1980: Berg , Gilbert , Sanger
1981: Fukui , Hoffmann
1982: Klug
1983: Taube
1984: Merrifield
1985: Hauptman , Karle
1986: Herschbach , Lee , Polanyi
1987: Cram , Lehn , Pedersen
1988: Deisenhofer , Huber , Michel
1989: Altman , Cech
1990: Corey
1991: Ernst
1992: Marcus
1993: Mullis , Smith
1994: Olah
1995: Crutzen , Molina , Rowland
1996: Curl Jr. , Kroto , Smalley
1997: Boyer , Walker , Skou
1998: Kohn , Pople
1999: Zewail
2000: Heeger , MacDiarmid , Shirakawa
XXI wiek
2001: Knowles , Noyori , Sharpless
2002: Wüthrich , Fenn , Tanaka
2003: Agre , MacKinnon
2004: Ciechanower , Herszko , Rose
2005: Chauvin , Grubbs , Schrock
2006: Kornberg
2007: Ertl
2008: Shimomura , Chalfie , Tsien
2009: Ramakrishnan , Steitz , Jonath
2010: Heck , Negishi , Suzuki
2011: Szechtman
2012: Kobilka , Lefkowitz
2013: Karplus , Levitt , Warshel
2014: Betzig , Hell , Moerner
2015: Lindahl , Modrich , Sancar
2016: Feringa , Sauvage , Stoddart
2017: Dubochet , Frank , Henderson
2018: Arnold , Smith , Winter
2019: Goodenough , Whittingham , Yoshino
2020: Charpentier , Doudna
2021: List , MacMillan
2022: Bertozzi , Meldal , Sharpless
2023: Bawendi , Brus , Jekimow
2024: Baker , Hassabis , Jumper
1962
1963
1964
1965
1966
1967
1968
1969
1901: Edward Charles Pickering
1902: Jacobus Kapteyn
1903: Hermann von Struve
1904: George Ellery Hale
1905: Lewis Boss
1906: William Wallace Campbell
1907: Ernest William Brown
1908: David Gill
1909: Oskar Backlund
1910: Friedrich Küstner
1911: Philip Herbert Cowell
1912: Arthur Robert Hinks
1913: Henri-Alexandre Deslandres
1914: Max Wolf
1915: Alfred Fowler
1916: John L. E. Dreyer
1917: Walter Sydney Adams
1918: John Evershed
1919: Guillaume Bigourdan
1921: Henry Norris Russell
1922: James Hopwood Jeans
1923: Albert A. Michelson
1924: Arthur Eddington
1925: Frank Watson Dyson
1926: Albert Einstein
1927: Frank Schlesinger
1928: Ralph Allen Sampson
1929: Ejnar Hertzsprung
1930: John Stanley Plaskett
1931: Willem de Sitter
1932: Robert Grant Aitken
1933: Vesto Slipher
1934: Harlow Shapley
1935: Edward Arthur Milne
1936: Hisashi Kimura
1937: Harold Jeffreys
1938: William Hammond Wright
1939: Bernard Lyot
1940: Edwin Hubble
1943: Harold Spencer Jones
1944: Otto Struve
1945: Bengt Edlen
1946: Jan Oort
1947: Marcel Minnaert
1948: Bertil Lindblad
1949: Sydney Chapman
1950: Joel Stebbins
1951: Anton Pannekoek
1952: John Jackson
1953: Subramanyan Chandrasekhar
1954: Walter Baade
1955: Dirk Brouwer
1956: Thomas George Cowling
1957: Albrecht Unsöld
1958: André Danjon
1959: Raymond Arthur Lyttleton
1960: Wiktor Ambarcumian
1961: Herman Zanstra
1962: Bengt Strömgren
1963: Harry Hemley Plaskett
1964: Martin Ryle , Maurice Ewing
1965: Edward Bullard , Gerald Maurice Clemence
1966: Ira Sprague Bowen , Harold Clayton Urey
1967: Hannes Alfvén , Allan Rex Sandage
1968: Fred Hoyle , Walter Munk
1969: Albert T. Price , Martin Schwarzschild
1970: Horace Babcock
1971: Frank Press , Richard van der Riet Woolley
1972: Hal Thirlaway , Fritz Zwicky
1973: Francis Birch , Edwin Salpeter
1974: Ludwig Biermann , Keith E. Bullen
1975: Jesse Greenstein , Ernst Öpik
1976: William McCrea , John A. Ratcliffe
1977: David R. Bates , John G. Bolton
1978: Lyman Spitzer , James Van Allen
1979: Leon Knopoff , C. G. Wynne
1980: Chaim L. Pekeris , Maarten Schmidt
1981: James F. Gilbert , Bernard Lovell
1982: Riccardo Giacconi , Harrie Massey
1983: M. J. Seaton , Fred Whipple
1984: S. K. Runcorn , Jakow Borysowicz Zeldowicz
1985: Thomas Gold , Stephen Hawking
1986: George E. Backus , Alexander Dalgarno
1987: Takesi Nagata , Martin Rees
1988: Don L. Anderson , Cornelis de Jager
1989: Raymond Hide , Ken Pounds
1990: James W. Dungey , Bernard Pagel
1991: Witalij Ginzburg , G. J. Wasserburg
1992: Dan P. McKenzie , Eugene N. Parker
1993: Peter Goldreich , Donald Lynden-Bell
1994: James E. Gunn , Thomas R. Kaiser
1995: John T. Houghton , Raszyd Siuniajew
1996: Kenneth Creer , Vera Rubin
1997: Donald Farley , Donald Osterbrock
1998: Robert L. Parker , James Peebles
1999: Kenneth Budden , Bohdan Paczyński
2000: Leon Lucy , Robert Hutchinson
Identyfikatory zewnętrzne: