HMCS Dunver

HMCS Dunver (K03)

„Dunver” w latach 40.
Klasa	fregata
Typ	River
Historia
Stocznia	Morton(inne języki), Québec
Położenie stępki	5 maja 1942
Wodowanie	10 listopada 1942
Royal Canadian Navy
Nazwa	„Verdun” → „Dunver”
Wejście do służby	11 września 1943
Wycofanie ze służby	23 stycznia 1946
Zatopiony	jako falochron w 1948
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 1310–1460 ton pełna: 1920–2180 t
Długość	całkowita: 91,8 metra 86,3 m między pionami
Szerokość	11,2 m
Zanurzenie	3,61–3,89 m
Napęd
2 maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 5500 KM 2 kotły, 2 śruby
Prędkość	20 węzłów
Zasięg	7200 Mm przy prędkości 12 węzłów
Sensory
radary Typ 271 lub 272, 291 sonary
Uzbrojenie
2 działa kal. 102 mm (2 x I) 4–6 działek plot. kal. 20 mm (4–6 x I) 1 miotacz Hedgehog 8 mbg, 2 zrzutnie bg
Załoga	140

HMCS Dunver (K03) – kanadyjska fregata z okresu II wojny światowej, jedna ze 135 zbudowanych jednostek typu River. Okręt został zwodowany 10 listopada 1942 roku w stoczni Morton Engineering and Dry Dock Company(inne języki) w Québec jako „Verdun”, a do służby w Royal Canadian Navy wszedł 11 września 1943 roku, już jako „Dunver”, z numerem burtowym K03. Podczas działań wojennych HMCS „Dunver” uczestniczył w eskorcie 22 konwojów. Jednostka została wycofana ze służby 23 stycznia 1946 roku i sprzedana w roku następnym, a jej kadłub został zatopiony jako falochron w 1948 roku u brzegów wyspy Vancouver.

Projekt i budowa

Projekt okrętu powstał na skutek konieczności budowy jednostek eskortowych przeznaczonych do ochrony konwojów o lepszych parametrach od korwet typu Flower, budowanych masowo w początkowym okresie II wojny światowej^[1]. Bazując na rozwiązaniach konstrukcyjnych tych ostatnich, inżynier William Reed zaprojektował jednostki znacznie dłuższe, szersze, wyposażone w siłownię o większej mocy z dwiema śrubami (lecz nadal była to maszyna parowa, znacznie tańsza od nowocześniejszych turbin parowych), co w konsekwencji spowodowało wzrost zasięgu, dzielności morskiej, prędkości i ilości przenoszonego uzbrojenia^[1][2]. Wykorzystanie cywilnych metod budowy i podzespołów dało możliwość masowej i taniej produkcji okrętów nawet w małych stoczniach, w wyniku czego powstało aż 135 fregat typu River^[1]. Nowy typ jednostki zwalczania okrętów podwodnych był pierwszym, który został sklasyfikowany jako fregata^[2].

HMCS^[a] „Dunver” zbudowany został w stoczni Morton Engineering and Dry Dock Company(inne języki) w Québec^[3][4]. Stępkę okrętu pod nazwą „Verdun” (pochodzącą od kanadyjskiego miasta)^[5] położono 5 maja 1942 roku, a zwodowany został 10 listopada 1942 roku^[6] [7].

Dane taktyczno-techniczne

Okręt był oceaniczną fregatą, przeznaczoną głównie do zwalczania okrętów podwodnych^[8]. Długość całkowita wynosiła 91,8 metra (86,3 metra między pionami), szerokość 11,2 metra i zanurzenie maksymalne 3,89 metra^[6] [8]. Wyporność standardowa wynosiła pomiędzy 1310 a 1460 ton, a pełna 1920–2180 ton^[6] [8]. Okręt napędzany był przez dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 5500 KM, do których parę dostarczały dwa trójwalczakowe kotły Admiralicji^[6] [8]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 20 węzłów^[6] [8]. Okręt zabierał maksymalnie zapas 646 ton mazutu, co zapewniało zasięg wynoszący 7200 Mm przy prędkości 12 węzłów (lub 5400 Mm przy prędkości 15 węzłów)^[6] [9].

Uzbrojenie artyleryjskie jednostki składało się z dwóch pojedynczych dział uniwersalnych kal. 102 mm (4 cale) QF HA Mark XIX L/40^[6] [8]. Uzbrojenie przeciwlotnicze składało się z 4–6 pojedynczych działek automatycznych Oerlikon kal. 20 mm Mark II/IV L/70^[6] . Broń ZOP stanowiły: miotacz Hedgehog oraz osiem miotaczy i dwie zrzutnie bomb głębinowych (z łącznym zapasem do 150 bg)^[6] . Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało radary Typ 271 lub 272, 291 oraz sonary^[6] .

Załoga okrętu składała się z 140 oficerów, podoficerów i marynarzy^[6] [8][b].

Służba

Okręt wszedł do służby w Royal Canadian Navy 11 września 1943 roku, otrzymując nazwę „Dunver” i numer taktyczny K03^[4][7]. Podczas wojny jednostka uczestniczyła w eskorcie 22 konwojów: HX-268 (grudzień 1943 roku), ON-217 (grudzień 1943 roku – styczeń 1944 roku), HX-274 (styczeń), ON-222 (styczeń – luty), SC-153 (luty – marzec), ONS-31 (marzec), HX-285 (kwiecień), ON-233 (kwiecień – maj), HX-290 (maj), ON-238 (maj – czerwiec), HX-295 (czerwiec), ON-243 (lipiec), HX-300 (lipiec – sierpień), ON-248S (sierpień), HX-305 (sierpień – wrzesień), ON-255 (wrzesień – październik), HX-347 (marzec – kwiecień 1945 roku), HX-349 (kwiecień), HX-351, HX-352, HX-353 (kwiecień – maj), HX-357 (maj – czerwiec)^[10] .

W 1944 roku wzmocniono uzbrojenie przeciwlotnicze jednostki, instalując dodatkowe działka kal. 20 mm (od tego momentu fregata była uzbrojona w 10-12 działek Oerlikon kal. 20 mm Mark II/IV L/70 (sześć podwójnych lub cztery podwójne i dwa pojedyncze)^[6] [11] . W 1945 roku dokonano kolejnej modyfikacji uzbrojenia: zdemontowano dwa pojedyncze działa kal. 102 mm, instalując w zamian podwójny zestaw QF Mark XVI L/45 tego samego kalibru^[6] [11] .

Jednostka została wycofana ze służby 23 stycznia 1946 roku i następnie sprzedana 13 grudnia 1947 roku^[5][7]. Kadłub został zatopiony jako falochron w 1948 roku u brzegów wyspy Vancouver^[4][5].

Uwagi

1. HMCS – His/Her Majesty’s Canadian Ship – Kanadyjski Okręt Jego/Jej Królewskiej Mości.
2. Borowiak 2013 ↓, s. 341 podaje, że załoga liczyła między 114 a 141 osób.

Przypisy

1. Borowiak 2013 ↓, s. 340.
2. Jackson 2001 ↓, s. 276.
3. Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 59.
4. Lenton 1974 ↓, s. 48.
5. Colledge i Warlow 2006 ↓, s. 106.
6. Gogin 2018C ↓.
7. Friedman 2012 ↓, s. 571.
8. Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 58.
9. Borowiak 2013 ↓, s. 341.
10. Kindell 2011 ↓.
11. Gogin 2018B ↓.

Bibliografia

• Mariusz Borowiak: Zabójcy U-Bootów. Bitwa o Atlantyk 1939-1945. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2013. ISBN 978-83-7020-471-6.
• J.J. Colledge, Ben Warlow: Ships of the Royal Navy: The Complete Record of all Fighting Ships of the Royal Navy. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-281-8. (ang.).
• Norman Friedman: British Destroyers and Frigates: The Second World War and After. Barnsley: Seaforth Publishing, 2012. ISBN 978-184832-015-4. (ang.).
• Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
• Ivan Gogin: early River frigates (1943, 1943-1944/1944). Navypedia. [dostęp 2018-07-16]. (ang.).
• Ivan Gogin: "RIVER" (British- and early Canadian-built) frigates (1942 - 1944). Navypedia. [dostęp 2018-07-16]. (ang.).
• Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001. ISBN 83-1109-273-7.
• Don Kindell: Convoy Escort Movements of Royal and Dominion Navy Vessels - RIVER-CLASS FRIGATES, Part 4 of 6, Royal Australian & Canadian Navies. Naval History Homepage, 2011. [dostęp 2018-07-16]. (ang.).
• H.T. Lenton: British Escort Ships. New York: Arco Publishing Company, Inc., 1974. ISBN 0-668-03507-2. (ang.).