HMCS Chebogue

HMCS Chebogue (K317)

„Chebogue” w latach 40.
Klasa	fregata
Typ	River
Historia
Stocznia	Yarrow Shipbuilders(inne języki), Esquimalt(inne języki)
Położenie stępki	19 marca 1943
Wodowanie	16 sierpnia 1943
Royal Canadian Navy
Wejście do służby	22 lutego 1944
Wycofanie ze służby	25 września 1945
Los okrętu	ciężko uszkodzony 4 października 1944 sprzedany w 1947 i złomowany
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 1310–1460 ton pełna: 1920–2180 t
Długość	całkowita: 91,8 metra 86,3 m między pionami
Szerokość	11,2 m
Zanurzenie	3,61–3,89 m
Napęd
2 maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 5500 KM 2 kotły, 2 śruby
Prędkość	20 węzłów
Zasięg	7200 Mm przy prędkości 12 węzłów
Sensory
radary Typ 268, 272, 275, 291 sonary
Uzbrojenie
2 działa kal. 102 mm (1 x II) 8 działek plot. kal. 20 mm (2 x II, 4 x I) 1 miotacz Hedgehog 8 mbg, 2 zrzutnie bg
Załoga	140

HMCS Chebogue (K317) – kanadyjska fregata z okresu II wojny światowej, jedna ze 135 zbudowanych jednostek typu River. Okręt został zwodowany 16 sierpnia 1943 roku w stoczni Yarrow Shipbuilders(inne języki) w Esquimalt(inne języki), a do służby w Royal Canadian Navy wszedł 22 lutego 1944 roku z numerem burtowym K317. Podczas działań wojennych HMCS „Chebogue” uczestniczył w eskorcie czterech konwojów. Jednostka została storpedowana przez niemieckiego U-Boota U-1227(inne języki) 4 października 1944 roku na Północnym Atlantyku i ciężko uszkodzona, a następnie osadzona na brzegu nieopodal Swansea. Po podniesieniu fregata została wycofana ze służby i sprzedana w celu złomowania.

Projekt i budowa

Projekt okrętu powstał na skutek konieczności budowy jednostek eskortowych przeznaczonych do ochrony konwojów o lepszych parametrach od korwet typu Flower, budowanych masowo w początkowym okresie II wojny światowej^[1]. Bazując na rozwiązaniach konstrukcyjnych tych ostatnich, inżynier William Reed zaprojektował jednostki znacznie dłuższe, szersze, wyposażone w siłownię o większej mocy z dwiema śrubami (lecz nadal była to maszyna parowa, znacznie tańsza od nowocześniejszych turbin parowych), co w konsekwencji spowodowało wzrost zasięgu, dzielności morskiej, prędkości i ilości przenoszonego uzbrojenia^[1][2]. Wykorzystanie cywilnych metod budowy i podzespołów dało możliwość masowej i taniej produkcji okrętów nawet w małych stoczniach, w wyniku czego powstało aż 135 fregat typu River^[1]. Nowy typ jednostki zwalczania okrętów podwodnych był pierwszym, który został sklasyfikowany jako fregata^[2].

HMCS^[a] „Chebogue” zbudowany został w stoczni Yarrow Shipbuilders(inne języki) w Esquimalt(inne języki)^[3][4]. Stępkę okrętu położono 19 marca 1943 roku, a zwodowany został 16 sierpnia 1943 roku^[5] [6].

Dane taktyczno-techniczne

Okręt był oceaniczną fregatą, przeznaczoną głównie do zwalczania okrętów podwodnych^[7]. Długość całkowita wynosiła 91,8 metra (86,3 metra między pionami), szerokość 11,2 metra i zanurzenie maksymalne 3,89 metra^[5] [7]. Wyporność standardowa wynosiła pomiędzy 1310 a 1460 ton, apełna 1920–2180 ton^[5] [7]. Okręt napędzany był przez dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 5500 KM, do których parę dostarczały dwa trójwalczakowe kotły Admiralicji^[5] [7]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 20 węzłów^[5] [7]. Okręt zabierał maksymalnie zapas 646 ton mazutu, co zapewniało zasięg wynoszący 7200 Mm przy prędkości 12 węzłów (lub 5400 Mm przy prędkości 15 węzłów)^[5] [8].

Uzbrojenie artyleryjskie jednostki składało się z podwójnego zestawu dział uniwersalnych kal. 102 mm (4 cale) QF HA Mark XVI L/45^[5] [9]. Uzbrojenie przeciwlotnicze składało się z 8 działek automatycznych Oerlikon kal. 20 mm Mark II/IV L/70 (dwóch podwójnych i czterech pojedynczych)^[5] . Broń ZOP stanowiły: miotacz Hedgehog oraz osiem miotaczy i dwie zrzutnie bomb głębinowych (z łącznym zapasem do 150 bg)^[5] . Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało radary Typ 268, 272, 275, 291 oraz sonary^[5] .

Załoga okrętu składała się z 140 oficerów, podoficerów i marynarzy^[5] [7][b].

Służba

Okręt wszedł do służby w Royal Canadian Navy 22 lutego 1944 roku, otrzymując numer taktyczny K317^[4][6]. Podczas wojny jednostka uczestniczyła w eskorcie czterech konwojów: HX-296 (czerwiec – lipiec 1944 roku), ON-244 (lipiec), HX-301 (lipiec – sierpień) i ONS-33 (wrzesień – październik)^[10] .

W 1944 roku wzmocniono uzbrojenie przeciwlotnicze jednostki, instalując w miejscu dwóch pojedynczych działek kal. 20 mm dwa podwójne zestawy tego kalibru (od tego momentu fregata była uzbrojona w 10 działek Oerlikon kal. 20 mm Mark II/IV L/70 (cztery podwójne i dwa pojedyncze)^[5] [11] .

HMCS „Chebogue”, płynący na Północnym Atlantyku w eskorcie konwoju ONS-33, 4 października 1944 roku o godzinie 22:49 został storpedowany przez niemieckiego U-Boota U-1227(inne języki) na pozycji 49°20′N 24°20′W, trafiony torpedą akustyczną T-V Zaunkönig I^[12]. Ciężko uszkodzony okręt doholowano do Kanału Świętego Jerzego, a następnie osadzona na brzegu nieopodal Swansea 11 października 1944 roku^[13][14]. Po podniesieniu fregata została wycofana ze służby 25 września 1945 roku i sprzedana w celu złomowania firmie T.W. Ward^[4][13]. Okręt złomowano w Milford Haven w lutym 1948 roku^[4][13].

Uwagi

1. HMCS – His/Her Majesty’s Canadian Ship – Kanadyjski Okręt Jego/Jej Królewskiej Mości.
2. Borowiak 2013 ↓, s. 341 podaje, że załoga liczyła między 114 a 141 osób.

Przypisy

1. Borowiak 2013 ↓, s. 340.
2. Jackson 2001 ↓, s. 276.
3. Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 59.
4. Lenton 1974 ↓, s. 49.
5. Gogin 2018C ↓.
6. Friedman 2012 ↓, s. 571.
7. Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 58.
8. Borowiak 2013 ↓, s. 341.
9. Gardiner i Chesneau 1980 ↓, s. 60.
10. Kindell 2011 ↓.
11. Gogin 2018B ↓.
12. Borowiak i Kasperski 2018 ↓, s. 344, 523.
13. Colledge i Warlow 2006 ↓, s. 67-68.
14. Borowiak i Kasperski 2018 ↓, s. 344.

Bibliografia

• Mariusz Borowiak, Tadeusz Kasperski: U-Booty typu IX. Oceaniczna broń podwodna Hitlera. Oświęcim: Napoleon V, 2018. ISBN 978-83-7889-612-8.
• Mariusz Borowiak: Zabójcy U-Bootów. Bitwa o Atlantyk 1939-1945. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2013. ISBN 978-83-7020-471-6.
• J.J. Colledge, Ben Warlow: Ships of the Royal Navy: The Complete Record of all Fighting Ships of the Royal Navy. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-281-8. (ang.).
• Norman Friedman: British Destroyers and Frigates: The Second World War and After. Barnsley: Seaforth Publishing, 2012. ISBN 978-184832-015-4. (ang.).
• Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
• Ivan Gogin: later River frigates (1944). Navypedia. [dostęp 2018-07-18]. (ang.).
• Ivan Gogin: "RIVER" class (later Canadian-built) frigates (1944). Navypedia. [dostęp 2018-07-18]. (ang.).
• Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001. ISBN 83-1109-273-7.
• Don Kindell: Convoy Escort Movements of Royal and Dominion Navy Vessels - RIVER-CLASS FRIGATES, Part 4 of 6, Royal Australian & Canadian Navies. Naval History Homepage, 2011. [dostęp 2018-07-18]. (ang.).
• H.T. Lenton: British Escort Ships. New York: Arco Publishing Company, Inc., 1974. ISBN 0-668-03507-2. (ang.).