Góry Bialskie często włączane są do Masywu Śnieżnika, jako jego północno-wschodnia część. Za ich początek, od strony zachodniej, uznaje się Przełęcz Płoszczynę (817 m n.p.m.), przez którą przebiega granica Polska–Czechy. Patrząc od strony doliny, góry te wznoszą się od południowego wschodu nad Stroniem Śląskim i ciągną aż nad wieś Bielice.
Ukształtowanie terenu
Góry Bialskie są pod względem ukształtowania najbardziej nietypowym pasmem sudeckim. Składa się na nie grupa gór rozchodzących się w kilku kierunkach lecz bez szczytu pełniącego rolę zwornika. Dzielą się na dwie części: północną i południową, oddzielone od siebie Przełęczą Suchą (1006 m n.p.m.) oraz dolinami Bielawki i Morawki. Granica: wschodnia, północna i zachodnia są bardzo wyraźne, biegną głębokimi dolinami Białej Lądeckiej i jej dopływu Morawki. Na południowym zachodzie, od Śnieżnika oddziela je głęboka Przełęcz Płoszczyna, natomiast na południowym wschodzie można ją postawić w rejonie prawie niewidocznej Przełęczy u Trzech Granic. Granica południowa pokrywa się z granicą państwową i przebiega grzbietem, co jest ewenementem w skali światowej!
Opis geograficzny
Część północna stanowi zwarte wyniesienie ze szczytami pomiędzy 1000 a 1100 metrów (najwięcej Czernica 1083 m n.p.m.) i w stronę północną (Stary i Nowy Gierałtów) rozchodzące się w postaci dwóch słabo zaznaczonych grzbietów. Część południowa – to graniczne pasmo o dużo wyraźniej zaznaczonej linii grzbietowej i większych przewyższeniach. Tutaj też znajdują się najwyższe szczyty Gór Bialskich; ze względu na kontrowersje dotyczące przebiegu granicy między G. Bialskimi a Złotymi nie można jednoznacznie wskazać, który z okolicznych szczytów jest najwyższym szczytem Gór Bialskich – w zależności od przyjętego przebiegu tej granicy może to być Rudawiec (według różnych źródeł 1106 lub 1112 m n.p.m.), Postawna (1124 m n.p.m.) lub Smrek (1125 m n.p.m.).
Najwyższe szczyty znajdują się w części południowej – są to Postawna (1124 m n.p.m.) Rudawiec (1106 m n.p.m.), Orlik (1068 m n.p.m.), Sierstkowa (974 m n.p.m.). W części północnej najwyższe są Czernica (1083 m n.p.m.) oraz Sucha Kopa (1055 m n.p.m.). Charakterystyczne dla Gór Bialskich jest to, że utrzymują w przypadku większości szczytów wysokość powyżej 1000 m, co sprawia, że tworzą swoisty mikroklimat i wyraźnie wyodrębnioną całość krajobrazową.
Zbocza Gór Bialskich stromo opadają ku dolinom przy często spłaszczonych (część północna) szczytach. Na obszarze Gór Bialskich występuje niewiele skałek, zbudowanych z gnejsów, sporadycznie z kwarcytów, z których najbardziej znane są Trzy Siostry. Na wschodnim zboczu Płoski znajduje się rozległe blokowisko, w większości zarośnięte lasem.
Góry Bialskie stanowią, zwłaszcza w połączeniu z Masywem Śnieżnika, rozległy teren o wysokich walorach turystycznych, narciarskich i przyrodniczych (ze względu na pierwotną przyrodę i niskie zaludnienie nazywany też sudeckimi Bieszczadami).
Ze względów klimatycznych oraz walorów krajobrazowych i sporej wysokości gór, jest to bez wątpienia jeden z najbardziej atrakcyjnych zakątków sudeckich pod względem turystycznym, narciarskim i przyrodniczym, jednak trasy turystyczne są wyludnione. Można spacerować po szlakach cały dzień nie spotykając żywej duszy – początkujący turyści powinni wybrać się na bardziej uczęszczane szlaki. Szlaki piesze prowadzą przez wszelkie atrakcyjne krajobrazowo miejsca – główne szczyty oraz przez rezerwat przyrody Puszcza Śnieżnej Białki. Zarówno rowerem jak i na nartach można się przemieszczać ciekawie poprowadzoną siecią dróg leśnych w bardziej dostępnej części północnej Gór Bialskich oraz w okolicach Przełęczy Płoszczyna. Od kiedy zlikwidowano linię kolejową na odcinku Kłodzko-Stronie Śląskie, dojazd w Góry Bialskie został znacznie utrudniony. Noclegi można znaleźć w miejscowościach otaczających góry. Na Przełęczy Płoszczyna znajduje się niewielkie schronisko czeskie, czynne okazjonalnie. Duże schronisko Paprsek leży na południe od Postawnej.
Ośrodki narciarskie znajdują się w Nowej Morawie, Nowym Gierałtowie i Bielicach w postaci pojedynczych wyciągów. Nie gwarantują one długich i atrakcyjnych zjazdów, ale za to są tutaj pewne warunki śniegowe. Ze względu na przestrzeń i brak infrastruktury oraz długą i śnieżną zimę, jest to świetny teren do uprawiania wędrówek narciarskich, a latem pieszych i rowerowych.
Odznaki turystyczne
Istnieje odznaka turystyczna powiązana ze zdobywaniem najwyższych szczytów tego pasma górskiego. Odznaka Korona Gór Bialskich ustanowiona przez Klub Zdobywców Koron Górskich RP (KZKG RP)[2] przyznawana jest za zdobycie określonych 5 szczytów tego pasma górskiego.
Klimat
Do ewenementów klimatycznych należy mikroklimat górnej Białej Lądeckiej – od Starego Gierałtowa poprzez Bielice, aż do jej źródeł. Ponadto w partiach szczytowych – obejmującymi większość terenu Gór Bialskich ze względu na specyficzne ukształtowanie terenu – utrzymuje się surowy klimat wysokogórski. Śnieg zalega do późnej wiosny – często aż do maja, przy często bardzo obfitych jego opadach w tej porze roku. W okresie wyżu występuje częste zjawisko inwersji temperatur nocnych.
Waldemar Brygier: Sudety Wschodnie. Warszawa: ExpressMap Polska, 2007. ISBN 978-83-60120-86-6. Brak numerów stron w książce
Sudety Wschodnie: mapa turystyczna 1:60 000. oprac. kartogr. K. i R. Kiełtykowie, W. Kowalski; red. i oprac. wydawnicze A. Rupniewska; oprac. tekstu Waldemar Brygier. Warszawa: ExpressMap Polska, 2010. ISBN 978-83-268-0054-2. Brak numerów stron w książce
Atlas gór Polski: Sudety, Karpaty, Góry Świętokrzyskie. red.: K. Radwański, M. Szymczak. Warszawa: ExpressMap Polska, 2006. ISBN 83-6012-064-1. Brak numerów stron w książce
