Gwiździny (powiat nowomiejski)

Gwiździny

wieś
Kościół św. Jana Bosko
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	nowomiejski
Gmina	Nowe Miasto Lubawskie
Liczba ludności (2022)	730[2]
Strefa numeracyjna	56
Kod pocztowy	13-300[3]
Tablice rejestracyjne	NNM
SIMC	0847127
Położenie na mapie gminy wiejskiej Nowe Miasto Lubawskie Gwiździny
Położenie na mapie Polski Gwiździny
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Gwiździny
Położenie na mapie powiatu nowomiejskiego Gwiździny
53°23′42″N 19°38′55″E[1]

Gwiździny – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Nowe Miasto Lubawskie.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa toruńskiego. W Gwiździnach znajduje się klub Ibiza Gwiździny, którego ambasadorem jest DJ Killer.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Gwiździny^[4]^[5]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
1045683	Gaciarze	część wsi
0847133	Gwiździnki	część wsi
1046033	Sybir	część wsi

Historia

Pierwsza informacja o wsi pochodzi z 1414 roku. Ówcześnie miejscowość znana była pod nazwą Quesing, stanowiła własność Kapituły Chełmińskiej. Ostateczna nazwa wsi powstała się 1570 roku. Wtedy miejscowość obejmowała 80 łanów ziemi, 14 zagród, kościół a także karczmę. W roku 1789 wieś obejmowała 29 gospodarstw, a w roku 1868 wieś liczyła 561 mieszkańców.

Majątek w Gwiździnach w 1910 roku przejmuje Wilhelm Modrow, by piętnaście lat później w 1925 r. przekazać go swojemu synowi Henrykowi. Ten zaś jest tam gospodarzem do 1945 roku. Okres międzywojenny rozsławił Gwiździny pod kątem uprawy ziemniaków odmiany Modrow oraz hodowli kwiatów i sadownictwa. Od 1946 roku gwiździński majątek należy do Skarbu Państwa i tworzy PGR Mszanowo. Obecnie jest to własność Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa.

Jeziora

W Gwiździnach są dwa jeziora. W pierwszym z nich można z powodzeniem łowić ryby. W lato służy też jako wodopój dla bydła. Natomiast drugie jezioro o nazwie Rubkowo ma swoje zastosowanie jako kąpielisko. Z Rubkowem wiąże się stara legenda mówiąca o tym, że w drodze na Grunwald Jagiełło zatrzymał się tam, by napoić konie swego wojska.

Kościół

W wieku XVI istniał tu kościół posiadający trzy ołtarze i trzy dzwony na wieży. Został on prawdopodobnie zniszczony podczas wojen szwedzkich. Po rozbiorach Polski kościół zaczął popadać w ruinę. Wzmianka z roku 1806 mówi o doniesieniu parafian do biskupa o tym, że kościół grozi zawaleniem. W wyniku tego, świątynię rozebrano. Obecny kościół został zbudowany w latach 30. XX w. Zbudowany jest z cegły na kamiennej podmurówce, a w 1986 roku rozbudowany o dzisiejsze prezbiterium. Na północ od świątyni znajduje się kostnica, a obok plebania z figurą Matki Boskiej z 1990 roku umieszczoną przy wjeździe. Natomiast przy południowym murze prezbiterium znajduje się kapliczka z cegły na planie kwadratu o wysokości około 5 m. Przy kościele został pochowany wedle swej ostatniej woli wieloletni proboszcz parafii ks. Kazimierz Wróblewski.

Szkoła

W Gwiździnach znajduje się szkoła podstawowa zbudowana na początku XX w. Była parterowa z piecami kaflowymi i panowały złe warunki lokalowe. Dnia 4 marca 2000 roku nadano szkole imię ks. Kazimierza Wróblewskiego. W 2006 roku z inicjatywy dyrektor szkoły Hanny Błaszkowskiej szkołę wyremontowano zmieniając ją w jedną z najnowocześniejszych placówek w powiecie. Rok później oddano do użytku halę gimnastyczną z bogatym wyposażeniem. Szkoła ma też nowoczesną salę komputerową.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 40480
2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 348 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
5. GUS. Rejestr TERYT

Bibliografia

• Strona gminy Nowe Miasto Lubawskie
• Strona Szkoły Podstawowej im. ks. Kazimierza Wróblewskiego w Gwiździnach

Linki zewnętrzne

• Cyfrowe Archiwum Tradycji Lokalnej – Gwiździny. gwizdziny.archiwa.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-24)].