PROFILBARU.COM

Gertrude Stanton Käsebier
	; Autoportret, ok. 1899
Imię i nazwisko urodzenia	Gertrude Stanton
Data i miejsce urodzenia	18 maja 1852 ; Des Moines
Data i miejsce śmierci	13 października 1934 ; Nowy Jork
Zawód, zajęcie	fotografka
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gertrude Käsebier właśc. Gertrude Stanton Käsebier (ur. 18 maja 1852 w Des Moines, zm. 13 października 1934 w Nowym Jorku) – amerykańska fotografka, portrecistka, przedstawicielka piktorializmu.

Życiorys

Gertrude Stanton Käsebier urodziła się 18 maja 1852 roku w Des Moines w stanie Iowa, w rodzinie Johna Stantona i Mooncy Boone^[1]. Dorastała w Leadville w Kolorado, gdzie jej ojciec pracował w kopalni srebra^[1]. Po jego śmierci czteroletnia Gertrude przeprowadziła się wraz z matką do Nowego Jorku^[2]. Po ukończeniu szkoły dla dziewcząt (ang. Moravian Seminary for Girls) w Bethlehem (Pensylwania), pomagała matce w prowadzeniu pensjonatu na Brooklynie^[2].

W 1874 roku wyszła za mąż za Eduarda Käsebiera – pochodzącego z Niemiec handlarza szelakiem, który często gościł w pensjonacie prowadzonym przez matkę Gertrude^[2]. Po ślubie państwo Käsebier zamieszkali w New Jersey, mieli troje dzieci: Fredericka Williama, Gertrude Elisabeth i Hermine Mathilde^[1]. Käsebier zajmowała się domem i wychowaniem dzieci, podczas gdy mąż rozwijał dobrze prosperujące przedsiębiorstwo^[3]. Amatorsko fotografowała swoje dzieci^[4]. Kiedy dzieci dorosły, Käsebier próbowała dostać się do nowojorskiej szkoły artystycznej Cooper Union, jednak jej zgłoszenie zostało odrzucone^[2].

W 1888 roku, po przeprowadzce do Brooklynu, Käsebier została przyjęta do Pratt Institute, gdzie przez sześć lat studiowała malarstwo portretowe^[1], jednak jako malarka nie odnosiła sukcesów^[2]. Pomimo tego, że była jedną z najstarszych studentek, przyjaźniła się z innymi studiującymi, a nawet wspierała niektórych poprzez zlecanie im portretów swoich dzieci^[3].

W 1892 roku zdobyła nagrodę w konkursie fotograficznym czasopisma "The Monthly Illustrator", by rok później – już po ukończeniu 40. roku życia – zacząć zajmować się fotografią zawodowo^[2]. Ponieważ początkowo nie miała dostępu do ciemni, pracowała nocą, a mokre płytki płukała w strumyku^[2]. Następnie terminowała u niemieckiego chemika, by zgłębić tajniki techniki fotograficznej, później zaś pracowała u Samuela H. Lifsheya – fotografa portrecisty, by nauczyć się prowadzenia zakładu fotograficznego^[2].

Jej pierwsza wystawa indywidualna odbyła się w 1896 roku w Boston Camera Club. W 1897 roku Käsebier otworzyła własny zakład fotograficzny w Nowym Jorku, a w roku 1899 drugie studio w Newport (Rhode Island). Wkrótce też przedstawiła się listownie Alfredowi Stieglitzowi – fotografowi i wydawcy, najważniejszej postaci ówczesnej amerykańskiej fotografii, który będąc pod wrażeniem prac Käsebier, pomagał w organizowaniu jej wystaw i publikował jej fotografie na łamach czasopisma "Camera Work"^[5]. Pomimo niechętnego nastawienia męża do jej kariery zawodowej – uważał, że kariera żony to hańba dla rodziny – Käsebier udało się zaistnieć na nowojorskim rynku artystycznym^[4]. W 1897 roku Pratt Institute zorganizował wystawę 150 fotografii jej autorstwa, a w 1898 roku dziesięć jej prac zostało pokazanych w salonie fotograficznym w Filadelfii (ang. Philadelphia Photographic Salon).

Käsebier propagowała piktorializm (1898–1910)^[4] – nurt w fotografii, podkreślający funkcje fotografii jako dzieła sztuki, a nie tylko dokumentu. Jej prace były przepełnione miękkim światłem a przedstawiane obiekty często celowo niewyraźne. W 1900 roku, jako jedna z dwóch kobiet, Käsebier została członkinią stowarzyszenia The Linked Ring promującego piktorializm jako dziedzinę sztuki^[2]^[6]. Käsebier znana była z portretów matek z dziećmi^[6], np. Mother and a Child (ok. 1900)^[2], Bless Art Thou Among Women^[6] czy Lolly Popps^[4].

W 1899 roku fotografia The Manger wykonana w technice odbitki platynowej została sprzedana za rekordową wówczas sumę 100 dolarów^[2]. Fotografia przedstawiała symboliczną Madonnę z dzieciątkiem w stajence – według stanu na 2011 rpoku znajdującą się w zbiorach Museum of Modern Art (MoMa) w Nowym Jorku^[5]. W tym samym roku Käsebier została jurorką filadelfijskiego salonu fotograficznego, a Stieglitz zorganizował jej kolejną wystawę indywidualną w nowojorskim Camera Club^[2]. W 1900 roku wystawiła swoje prace w Londynie, natomiast rok później w Paryżu^[2].

W 1902 roku Käsebier wraz z innymi fotografami, m.in. Stieglitzem i Steichenem zorganizowała Foto-Secesję (ang. Photo-Secession) w celu wyniesienia piktorializmu na wyżyny sztuk pięknych^[2]. W 1903 roku pierwsze wydanie czasopisma Stieglitza "Camera Work" zawierało prace jej i innych członków Photo Secession^[2]. W 1910 roku 22 prace fotografki pokazano na Międzynarodowej Wystawie Fotografii Piktorialnej (ang. International Exhibition of Pictorial Photography) w Buffalo (Nowy Jork)^[2]. U Käsebier portrety zamawiały znane osobistości, m.in. pisarz Mark Twain czy afroamerykański polityk Booker T. Washington^[2]. W roku 1907 sportretowała Auguste'a Rodina w jego paryskiej pracowni^[2]. Ponadto wykonywała portrety Indian amerykańskich, m.in. Siuksów występujących w Wild West Show Buffalo Billa^[4]. Jej prace były publikowane w wielu magazynach, m.in. w "McClure's", "Munsey's Magazine" czy "Scribner's Magazine", jak również w periodykach branżowych, m.in. w "Camera Notes", "The Craftsman", "Photo-Era", "Photographic Art" czy "Photographic Times"^[1].

W 1912 roku Käsebier wystąpiła z Foto-Secesji i zerwała współpracę ze Stieglietzem, który przesunął się w stronę fotografii realistycznej^[2]. W 1916 roku wraz z Clarence'em H. White'em założyła stowarzyszenie Pictorial Photographers of America, była również współzałożycielką organizacji kobiet-fotografów (ang. Women's Federation of the Photographers' Association of America)^[2]. W 1926 roku zamknęła swój zakład fotograficzny^[1].

Gertrude Käsebier zmarła 13 października 1934 roku w Nowym Jorku, wskutek zapalenia mięśnia sercowego^[1].

Galeria

The Manger, ok. 1899
Blessed Art Thou among Women, ok. 1899
Miss N – portret Evelyn Nesbit, 1903
Amos Two Bulls, ok. 1900

Zobacz też

Wykaz literatury uzupełniającej: Gertrude Käsebier.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Edward T. James, Janet Wilson James: Notable american women: a biographical dictionary. Harvard University Press, 1974, s. 308–309. ISBN 0-674-62734-2. [dostęp 2011-03-05]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t Carol Kort, Liz Sonneborn: A to Z of American women in the visual arts. Infobase Publishing, 2002, s. 113–115. ISBN 0-8160-4397-3. [dostęp 2011-03-05]. (ang.).
↑ ^a ^b C. Jane Gover: The positive image: women photographers in turn of the century America. SUNY Press, 1988, s. 41. ISBN 0-88706-533-3. [dostęp 2011-03-05]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Michael W. Hail. The Gertrude Käsebier Collection. „Messenger”, s. 4, 1993. (ang.).
↑ ^a ^b Cornelia Butler, Alexandra Schwartz: Modern Women: Women Artists at the Museum of Modern Art. The Museum of Modern Art, 2010, s. 132. ISBN 0-87070-771-X. [dostęp 2011-03-05]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Portrait: Gertrude Käsebier. W: Mary Warner Marien: Photography: a cultural history. Laurence King Publishing, 2006, s. 190–192. ISBN 1-85669-493-3. [dostęp 2011-03-05]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Gertrude Kasebier, American, 1852–1934. www.leegallery.com. [dostęp 2011-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)]. (ang.).
Museum of Fine Arts Boston: Gertrude Käsebier (prace w zbiorach muzeum). www.mfa.org. [dostęp 2011-03-05]. (ang.).
The J. Paul Getty Museum: Gertrude Stanton Käsebier. www.getty.edu. [dostęp 2011-03-05]. (ang.).