Garnizon Elbląg – garnizon wojskowy Wojska Polskiego, wcześniej armii pruskiej.
Czasy niemieckie
Przed II wojną światową należał do "Okręgu Wojskowego Nr 1 – Prusy Wschodnie". W latach trzydziestych XX wieku Elbląg stał się jednym z większych miast garnizonowych w III Rzeszy. W różnych częściach miasta zostały wzniesione budynki koszarowe dla artylerii, kawalerii, wojsk inżynieryjnych i piechoty. Zgromadzenie w mieście dużej liczby wojska nadało mu charakter militarny, ale z drugiej strony spowodowało rozwój infrastruktury miejskiej. Pojawiły się wojskowe osiedla mieszkaniowe, przy ul. Komeńskiego oddano do użytku duży i nowocześnie urządzony szpital wojskowy, a na południe od Dworca Głównego oddano lotnisko liczące 90 ha powierzchni. Przy lotnisku została otwarta szkoła lotnictwa wojskowego.
Wojsko na terenie miasta zostało zgrupowane głównie w 6 zespołach koszarowych:
- Danziger Kaserne (Koszary Gdańskie) – obecna ul.Saperów;
- Gallwitz Kaserne (Koszary im. gen. von Gallwitz'a) – w rogu obecnych ulic Grottgera i Łęczyckiej;
- Mudra Kaserne (Koszary im. gen. von Mudra) – obecna ul.Mazurska;
- Unger Kaserne (Koszary im. gen. von Unger'a) – wschodnie koszary przy ul.Królewieckiej;
- Hanseaten Kaserne (Koszary Hanzeatyckie) – zachodnie koszary przy ul.Królewieckiej;
- lotnisko Eichwalde – ul.Lotnicza.
Pod koniec II wojny światowej stacjonowały tu jednostki:
- z 561 dywizji piechoty:
- 1124 pułk piechoty
- 1144 pułk piechoty
- 1561 batalion saperów
- z 7 dywizji pancernej:
- 6 pułk zmotoryzowany
- 7 pułk zmotoryzowany
- z 13 dywizji pancernej:
- wydzielone pododdziały 4 pułku czołgów
- z 28 lekkiej dywizji strzelców (Jägerdivision)
- z 170 dywizji piechoty:
- a poza tym:
- pozostałości 391 pułku piechoty
- 37 batalion morski
- 312 batalion morski
- 233 dywizjon artylerii przeciwlotniczej
- dwa bataliony karabinów maszynowych "Wisła" i "Pregoła"
- zbiorcza grupa bojowa pododdziałów zapasowych i szkolnych:
- zapasowy zmotoryzowany batalion piechoty
- zapasowa kompania przeciwpancerna
- szkolny batalion czołgów
- szkolna kompania rozpoznawcza
- szkolny batalion saperów
- szkolny dywizjon artylerii
- pododdziały "Volkssturmu"
- z sił powietrznych:
- pułk lotniczy Richthofen
- 33 Regiment Wyszkolenia Powietrznego
Czasy powojenne
W okresie powojennym w Elblągu znajdowały się (w nawiasach – lata stacjonowania w garnizonie Elbląg):
Czasy obecne
Terytorialny zasięg właściwości Dowódcy Garnizonu Elbląg obejmuje swoim obszarem:[4]
- miasto na prawach powiatu:
- gminy miejsko-wiejskie
- gminy wiejskie
Obecnie Wojsko Polskie korzysta głównie z przedwojennej infrastruktury koszarowej. Przy czym część została oddana w cywilną administrację:
- lotnisko wojskowe od 1957 zajmuje Aeroklub Elbląski
- "Koszary Gdańskie" zostały na początku lat 90. przekazane dla miasta i obecnie znajduje się tam tzw. "miasteczko szkolne"
- większość terenu placu ćwiczeń taktycznych "Modrzewina" zostało przekazane miastu pod budowę nowej dzielnicy miasta
- Elbląski Szpital Specjalistyczny z Przychodnią (powstały z przekształcenia szpitala wojskowego)
Obecnie w Elblągu pozostały następujące jednostki:
- Pułk Wsparcia Dowodzenia Dowództwa Wielonarodowej Dywizji Północny-Wschód (utworzony w oparciu o 16 batalion dowodzenia)[1]
- 16 Pułk Logistyczny (utworzony w oparciu o 16 batalion remontowy)[3]
- 2 Dywizjon Rakietowy 15 Gołdapskiego Pułku Przeciwlotniczego (w 2010 roku wyodrębniony ze struktur 13 Pułku Przeciwlotniczego)
- 21 Wojskowy Oddział Gospodarczy
- Skład 2. Regionalnej Bazy Logistycznej
- Oddział Żandarmerii Wojskowej w Elblągu
- Orkiestra Wojskowa w Elblągu
- Wojskowa Pracownia Psychologiczna
- Wojskowa Komenda Uzupełnień w Elblągu
Ponadto w Elblągu stacjonuje jednostka wchodząca w struktury NATO:
- Multinational Division North East (pol. Dowództwo Wielonarodowej Dywizji Północny-Wschód)[5]
Przypisy
