Flaris LAR01 – jednosilnikowy, biznesowo-rodzinny prototypowy samolot odrzutowy polskiej konstrukcji. Tworzy nową kategorię małych ekonomicznych odrzutowców dyspozycyjnych High Speed Personal Jet HPJ® umożliwiających operowanie z krótkich, słabo przygotowanych lądowisk trawiastych. Oferuje szybki lot z prędkością 770km/h TAS na poziomie FL250, 7600m. Planowany zasięg samolotu wynosi ponad 3000km.
Koncepcja samolotu powstała według projektu Rafała Ładzińskiego, głównym konstruktorem samolotu jest inż. Andrzej Frydrychewicz.
Projekt
Pomysł budowy samolotu powstał według koncepcji Sylwii i Rafała Ładzińskich, właścicieli firmy Metal Master z Jeleniej Góry. Pomysł zakładał budowę lekkiego samolotu odrzutowego dla kilku osób podróżujących w celach biznesowych lub turystycznych, posiadającego bezpieczny spadochronowy system ratowniczy, bezpieczny i łatwy w pilotażu o wysokiej prędkości przelotowej, który zarazem umożliwia start z trawiastych małych lotnisk, możliwość szybkiego demontaż skrzydeł samolotu do transportu i przechowywania. Założenia i pomysły niespotykane w odrzutowcach biznesowych dotychczas produkowanych wymagały zastosowania nowych rozwiązań konstrukcyjnych. Zaprojektowania podjął się inż. Andrzej Frydrychewicz, który był głównym konstruktorem znanym z projektów m.in. samolotów PZL-104 Wilga oraz PZL-130 Orlik, konstruktor dr inż. Krzysztof Kubryński, który uczestniczył projektowaniu aerodynamiki samolotów. Projekt realizowany jest przy współpracy z Instytutem Lotnictwa, Instytutem Technicznym Wojsk Lotniczych, Politechniką Warszawską oraz Politechniką Wrocławską. Od 2009 r. projekt uzyskał dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Dofinansowanie projektu wyniosło 6 365 650 zł, a całkowitą wartość projektu oszacowano na 13 983 870,48 zł[1].
W lutym 2011 roku wykonano loty testowe modelu samolotu w skali 1:3. Próby dotyczyły właściwości zachowania się samolotu w powietrzu z maksymalnym tylnym wyważeniem[2].
W listopadzie 2012 roku powstała firma FLARIS Sp. z o.o., która jest odpowiedzialna za produkcję seryjną samolotu sygnowaną marką FLARIS. Od 2013 roku Flaris Sp. z o.o. wspólnie z Wojskową Akademią Techniczną realizuje projekt w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2015 w ramach programu „Badania i rozwój nowoczesnych technologii”. Flaris był nominowany do tytułu „Symbol Innowacji 2015”, w konkursie tym otrzymał 2. miejsce za najlepsze innowacyjne rozwiązanie technologiczne w dziedzinie obronności – w kategorii zespołowej za „Propozycję budowy potencjału odstraszania w oparciu o system załogowych i bezzałogowych samolotów FLARIS”[3].
. 28 sierpnia 2019 r. Sylwia i Rafał Ładzińscy za innowacyjny projekt najmniejszego na świecie odrzutowca Flaris Lar 1 otrzymali honorowe wyróżnienie – Błękitne Skrzydła[4]. W 2023 firma EDGE z Emiratów Arabskich zakupiła 50% udziałów w spółki FLARIS, grupa EDGE zajmuje się wytwarzaniem nowoczesnych platform, bezpieczeństwa i systemów uzbrojenia[5]. EDGE Group zaprezentowała na targach lotniczych Dubai Air Show 2023 autonomiczny BSL "Sinyar" oparty na polskim odrzutowcu FLARIS LAR 01, którego produkcja ma zostać uruchomiona w ciągu 2 lat[6].
Prototyp
Pierwszy egzemplarz prototypowy LAR01 wykonano z zastosowaniem najnowszych technologii, do budowy samolotu zastosowano preimpregnaty węglowe, które zapewniają wybitnie lekką, a jednocześnie wytrzymałą konstrukcję.
Flaris LAR01 ma konstrukcję kompozytową. Kabina samolotu mieści jednego pilota i czterech pasażerów. Prototyp miał być wyposażony w silnik PW610 o ciągu 6,5 kN, który zapewnia uzyskanie prędkości przelotowej 700 km/h. Konstruktorzy samolotu postawili nie tylko na nowoczesną konstrukcję, ale również bezpieczeństwo. Samolot wyposażono w spadochronowy system ratunkowy. Dzięki wysokiej doskonałości aerodynamicznej samolot może efektywnie wykonywać lot ślizgowy w przypadku awarii silnika.
W 2013 roku Flaris LAR-01 miał swoją światową premierę na Międzynarodowym Salonie Lotniczym w Paryżu[7].
W 2015 roku Rafał Ładziński i Greg Williams (właściciel firmy Williams International produkującej silniki odrzutowe) podpisali umowę na dostawę silników najnowszej generacji Williams FJ33-5A do seryjnej produkcji Flarisa[8].
W czerwcu 2018 roku samolot został przebazowany do Wojskowych Zakładów Lotniczych nr 2 w Bydgoszczy, gdzie pilot doświadczalny inż. Henryk Szkudlarz wykonywał próby zespołu napędowego, układu paliwowego, układu hydraulicznego oraz nawigacji oraz testy kołowania. FLARIS LAR 1 przeszedł wszystkie badania naziemne, a do testów użyto silnika FJ33-5A firmy Williams International. Prototyp testowy Flaris LAR01 zarejestrowano w Polsce jako statek powietrzny kategorii specjalnej S-1 (statki powietrzne budowane według nowego projektu). Samolot przeszedł badania wytrzymałościowe, próby statyczne, próby naziemne. LAR 01 został wpisany do Rejestr Cywilnych Statków Powietrznych i otrzymał znak rejestracyjny SP-YLE[9].
Pierwszy oblot prototypu wykonano 5 kwietnia 2019 roku na lotnisku Babimost w Zielonej Górze, pilotem doświadczalnym był Wiesław Cena[10].
Specyfikacja
- Załoga – jeden
- Liczba pasażerów – 4
- Długość – 8,32 m
- Rozpiętość skrzydeł – 8,68 m
- Szerokość kadłuba – 1,39 m
- Masa pustego – 900 kg
- Maksymalna masa startowa – 1850 kg
- Silnik – FJ33-5A opracowany i wyprodukowany przez Williams International
Osiągi (zakładane)
- Prędkość przelotowa – 700 km/h
- Prędkość przeciągnięcia – 115 km/h
- Zasięg (4 osoby + bagaż) – 2200 km
- Zasięg (2 osoby + bagaż) – 2600 km
- Zasięg (1 osoba + bagaż) – 3200 km
- Prędkość wznoszenia – 30 m/s
Podobne konstrukcje
Przypisy
Linki zewnętrzne
