Dżdżownica ziemna

Dżdżownica ziemna
	Lumbricus terrestris
	Linnaeus, 1758
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	pierścienice
Gromada	siodełkowce
Podgromada	skąposzczety
Rząd	Haplotaxida
Rodzina	dżdżownicowate
Rodzaj	Lumbricus
Gatunek	dżdżownica ziemna
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dżdżownica ziemna, dżdżownica zwykła, rosówka (Lumbricus terrestris) – gatunek skąposzczeta z rodziny dżdżownicowatych (Lumbricidae). Jest gatunkiem synantropijnym, o pierwotnie palearktycznym zasięgu. Został introdukowany w wielu regionach świata. W Polsce jest gatunkiem pospolitym na obszarze całego kraju^[1].

Jej ciało jest złożone z 110–180 metamerów (pierścieni), osiąga długość 90–300 mm przy średnicy 6–8 mm. Najczęściej można ją spotkać w wilgotnej glebie łąk i pól, ale także lasów, szczególnie liściastych. Dżdżownice są obojnakami, z zapłodnieniem krzyżowym. Zwierzęta te drążą korytarze, do których wciągają części roślin i ściółkę, przyczyniając się do spulchniania gleby, do zwiększenia ilości zawartego w niej powietrza i wody, przemieszczania jej składników, a wydalane przez nie substancje organiczne i mineralne również ją użyźniają. W sprzyjających warunkach występują bardzo licznie, do 700 osobników w 1 m³ gleby^[2].

Dżdżownice ziemne (podobnie jak inne dżdżownicowate, (zwłaszcza kompostowiec różowy) są wykorzystywane do tzw. wermikompostowania komunalnych odpadów organicznych. Ten typ kompostowania z udziałem dżdżownic jest popularny m.in. w ośrodkach miejskich, budynkach mieszkalnych oraz miejscach pracy w Kanadzie^[3].

Etymologia

Wyraz „dżdżownica” pochodzi od „dżdżu”, tj. „deszczu” - zwierzęta te wychodzą po deszczu na powierzchnię ziemi, stąd nazwa^[4]. Wyraz „deżdż” to pierwotna forma polskiego słowa „deszcz”^[5]. W języku polskim występuje ubezdźwięcznienie spółgłosek. W wygłosie, tj. na końcu wyrazu, spółgłoski dźwięczne przechodzą w odpowiedniki bezdźwięczne [żdż] > [szcz], por. czasownik w trybie rozkazującym „gwiżdż”, który wymawiamy jak [ɡ v ʲ i ʃ ʧ̑]. Nazwa „rosówka” najprawdopodobniej ma podobną etymologię; w języku staropolskim „rosa” oznaczała oprócz kropelek wody, które nad ranem pojawiają się na trawie, także deszcz.

Zobacz też

Fauna Polski.

Przypisy

↑ Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. I. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004. ISBN 83-88147-04-8.
↑ Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-14595-8.
↑ Andrzej Wesołowski. Gąsienice do roboty!. „Recykling”. 2 (86)/2008. ISSN 1731-9927. s. 22-23.
↑ Mirosław Bańko: Słownik Języka Polskiego PWN, Sekcja "Ciekawostki". [dostęp 2017-04-30].
↑ Mirosław Bańko: Słownik Języka Polskiego PWN, hasło "dżdżu", porady językowe. [dostęp 2017-04-30].