Dół jak rura (ang. Cramped in that Funnelled Hole) – wiersz angielskiego poety z pokolenia I wojny światowej Wilfreda Owena, który zginął na kilka dni przed zawieszeniem broni[1].
Charakterystyka ogólna
Wiersz Cramped in that Funnelled Hole jest krótkim utworem. Składa się z zaledwie dwóch strof i liczy dziewięć wersów. Stanowi poetycki zapis pobytu w okopie podczas artyleryjskiego ostrzału.
Utwór jest napisany wierszem regularnym, konkretnie typowym dla poezji anglojęzycznej pentametrem jambicznym rymowanym według schematu aabb cddcc. Poeta stosuje aliterację[2]: teeth of traps i wyrazistą paronomazję[3]: Not seen of seers. Poza tym autor posługuje się ostrymi przerzutniami: a yawn/Of death's jaws oraz only felt/As teeth of traps, które dynamizują utwór.
- Cramped in that funnelled hole, they watched the dawn
- Open a jagged rim around; a yawn
- Of death's jaws, which had all but swallowed them
- Stuck in the bottom of his throat of phlegm.
Treść
Barry Spurr pisze: „No discussion of Wilfred Owen's poetry can fail to take into account his personal experience of the First World War and his bitter analysis of it”[4]. Wiersz Owena jest drastycznym w obrazowaniu opisem sytuacji panującej w okopie podczas wojny pozycyjnej na froncie zachodnim. Poeta nie pomija takich brutalnych szczegółów jak odór rozkładających się ciał i kwaśny zapach rozpryskujących się pocisków. W drugiej zwrotce autor odwołuje się do dantejskiej tradycji przedstawiania Piekła.
- They were in one of many mouths of Hell
- Not seen of seers in visions, only felt
- As teeth of traps; when bones and the dead are smelt
- Under the mud where long ago they fell
- Mixed with the sour sharp odour of the shell.
Użycie regularnej formy wersyfikacyjnej można odczytać jako próbę ocalenia jakiegokolwiek porządku w chaosie toczącej się walki.
Przekład
Wiersz Owena przełożył na język polski na potrzeby swojej autorskiej antologii poezji angielskiej Jerzy Pietrkiewicz[5]. Tłumacz zachował układ rymów, a dla oddania pentametru jambicznego zastosował tradycyjny polski trzynastozgłoskowiec.
Przypisy
- ↑ Przemysław Mroczkowski, Historia literatury angielskiej. Zarys, Wrocław 1981, s.551.
- ↑ Aliteracji Owen użył również w swoim najsłynniejszym sonecie Anthem for doomed youth: rifles' rapid rattle.
- ↑ W innym swoim wierszu, zatytułowanym Strange meeting, poeta stosuje oryginalne rymy kalamburowe: escaped/scooped; groined/groaned; bestirred/stared; grained/ground; made moan/mourn; years/yours; wild/world, spoiled/spilled.
- ↑ Barry Spurr, Wilfred Owen, Glebe 2007, s. 9.
- ↑ Jerzy Pietrkiewicz, Antologia liryki angielskiej 1300-1950, Warszawa 1997, s. 283.