Dwór Miejski w Gdańsku

Dwór Miejski

Stadthof

nr rej. A-447 z 27.02.1967[1]
Widok od strony Podwala Przedmiejskiego
Państwo	Polska
Miejscowość	Gdańsk
Typ budynku	zespół budynków gospodarczych
Ukończenie budowy	XVII w.
Ważniejsze przebudowy	1903
Zniszczono	1807, 1945
Odbudowano	1964-1970
Położenie na mapie Gdańska Dwór Miejski
Położenie na mapie Polski Dwór Miejski
Położenie na mapie województwa pomorskiego Dwór Miejski
54°20′53,77″N 18°38′54,28″E

Dwór Miejski (niem. Stadthof)^[2] – zabytkowy^[1] zespół budynków gospodarczych na terenie Głównego Miasta w Gdańsku, powstały z przekształcenia średniowiecznych fortyfikacji.

Historia

Kompleks budynków położony jest w okolicy obecnej ul. Za Murami, w południowo-zachodnim krańcu średniowiecznych fortyfikacji Głównego Miasta^[2]. Już w połowie XIV wieku w tym miejscu znajdowała się Baszta Narożna oraz ciąg muru niskiego i wysokiego. Umocnienia te stały się przestarzałe i zbędne w związku z rozbudową miejskich fortyfikacji^[3]. Na przełomie XVI i XVII wieku zasypano fosę biegnącą wzdłuż murów, a na jej miejscu powstała ujeżdżalnia obok której wzniesiono w tym miejscu Szkołę Fechtunku^[4]. W latach 1616–1619 gdański architekt Jan Strakowski wykorzystał mur wysoki i niski do wzniesienia w tym miejscu stajni miejskich, poprzez podwyższenie muru niskiego do poziomu muru wysokiego, dodanie ścian bocznych i zadaszenie powstałej w ten sposób konstrukcji^[3]. Trójkątne ściany szczytowe były zwieńczone rzeźbami koni. Dwór Miejski podlegał dalszej rozbudowie w XVII wieku, tworząc zespół budynków gospodarczych w skład których weszły trzy istniejące w tym miejscu baszty murów – wspomniana Baszta Narożna, a także Baszta Schultza i Baszta Browarna^[2]. Mieściły się tutaj m.in. arsenał i mennica gdańska. Obiekt spłonął w trakcie oblężenia Gdańska w 1807 roku. W XIX wieku siedzibę miała tutaj miejska straż pożarna^[5].

W 1903 rozebrano zachodnią część zabudowań w celu przedłużenia ul. Ogarnej. Kompleks został zniszczony w 1945 roku^[2]. Odbudowa była prowadzona w latach 1962–1970, celem zlokalizowania w zabudowaniach Domu Harcerza, czyli kompleksu ZHP, zawierającego m.in. pracownie artystyczne i kino, które działają do dziś^[5]. W 1967 roku wpisano do rejestru zabytków część zespołu, a konkretniej budynek „zachodni” pod adresem Podgarbary 10 i budynek „południowy” ul. Za Murami 3^[1].

Galeria

• 
  Dwór Miejski w 1650, na pierwszym planie Szkoła Fechtunku
• 
  Rycina z końca XVIII w.
• 
  Rzeźba konia na szczycie

Przypisy

1. Rejestr zabytków nieruchomych województwa pomorskiego - Narodowy Instytut Dziedzictwa.
2. Gedanopedia – Dwór Miejski.
3. infogdansk.pl – Dwór Miejski.
4. gdanskastrefa – Dwór Miejski.
5. gdansk.pl – Dzieje niezwykłego budynku. Dom Harcerza obchodzi swoje 50 lecie.