Dubeninki

Dubeninki

wieś
Kościół św. Andrzeja Boboli w Dubeninkach
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	gołdapski
Gmina	Dubeninki
Liczba ludności (2011)	731[2]
Strefa numeracyjna	87
Kod pocztowy	19-504[3]
Tablice rejestracyjne	NGO
SIMC	0755810
Położenie na mapie gminy Dubeninki Dubeninki
Położenie na mapie Polski Dubeninki
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Dubeninki
Położenie na mapie powiatu gołdapskiego Dubeninki
54°17′20″N 22°33′33″E[1]

Dubeninki (niem. Dubeningken, 1938–1945 Dubeningen^[4]) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapskim. Miejscowość jest siedzibą gminy Dubeninki i leży na terenie tej gminy.

Historia

Wieś została założona w 1615 roku przez Krzysztofa Gordeckiego i pierwotnie nosiła nazwę Gordejki. Parafia powstała w 1620 roku, kościół odbudowywano w latach 1863 i 1743. W 1657 roku miejscowość została spalona przez Tatarów hetmana Gosiewskiego^[5]. We wsi przeważała ludność polska i litewska aż do początków XX wieku, kazania były wygłaszane po polsku co dwa tygodnie i po litewsku pięć razy w roku^[6]. Neogotycki kościół zbudowano w miejscu poprzedniego w 1822 roku, a w 1879 roku przebudowano go^[5].

Podczas akcji germanizacyjnej nazw miejscowych i fizjograficznych historyczna nazwa niemiecka Dubeningken została w lipcu 1938 roku zastąpiona przez ówczesną administrację formą Dubeningen.

Na wzgórzu na skraju wsi, wśród starych drzew, znajduje się cmentarz wojenny z mogiłami 42 żołnierzy niemieckich i 113 rosyjskich, poległych w listopadzie 1914 roku. Cmentarz odnowiono w latach 1992–1994^[5].

W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rolne Dubeninki^[7]. Stacjonowała też strażnica WOP.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą gromady Dubeninki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 26703
2. Wieś Dubeninki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2017-06-04] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 239 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
5. Informacje ogólne. Gminna Biblioteka Publiczna w Dubeninkach. [dostęp 2013-12-23]. (pol.).
6. Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 213
7. M.P. z 1982 r. nr 25, poz. 234

Bibliografia

• Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 213
• Historia Żydów w Dubeninkach. sztetl.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. na portalu Wirtualny Sztetl

Linki zewnętrzne

• Dubeninki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 186 .