Drużynowy Puchar Świata na żużlu

Drużynowy Puchar Świata na żużlu
FIM Speedway World Cup
2023
Państwo

Zawody międzynarodowe

Oficjalny skrót

ang. SWC
pol. DPŚ

Dyscyplina

Żużel

Organizator rozgrywek

FIM

Data założenia

2001

Rozgrywki
Liczba drużyn

9 drużyn

Zwycięzca

Drużynowy Mistrz Świata

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

Australia Australia (2001)

Obecny zwycięzca

Polska Polska (2023)

Najwięcej zwycięstw

Polska Polska (9)

Strona internetowa

Drużynowy Puchar Świata na żużlu (ang. Speedway World Cup) – cykl zawodów żużlowych organizowanych pod patronatem Międzynarodowej Federacji Motocyklowej w latach 2001–2017, jako kontynuacja drużynowych mistrzostw świata (ang. Speedway World Team Cup), i ponownie, co trzy lata, od 2023 roku. Zawody wyłaniają najlepszą reprezentację narodową na świecie.

Turniej finałowy odbywa się podczas jednego tygodnia, zaś zwycięzca otrzymuje przechodnie trofeum im. Ove Fundina.

W latach 2018–2022 rozgrywane były mistrzostwa świata pod nazwą Speedway of Nations. Drużyny narodowe rywalizowały w formie par (w latach 2019–2021 z obowiązkowym startem rezerwowego), jednakże zwycięzcy otrzymywali tytuł Drużynowych Mistrzów Świata[1], taki sam, jak wcześniej zwycięzcy DPŚ[2].

W 2020 roku poinformowano, że drużynowy Puchar Świata będzie ponownie organizowany, co trzy lata, od 2023 roku, natomiast w pozostałych latach rozgrywany będzie turniej Speedway of Nations.

Historia

Zasady wprowadzonego w 2001 roku Drużynowego Pucharu Świata zmieniają się praktycznie co roku. Celem cyklu jest wyłonienie najlepszej reprezentacji narodowej na żużlu.

2001–2003

W 2001 roku do pierwszej edycji DPŚ zgłosiło się 16 narodowych drużyn. Rozgrywki zostały podzielone na dwa etapy: kwalifikacje oraz część finałową, rozgrywaną na przestrzeni jednego tygodnia w formie systemu pucharowego, w całości na terytorium jednego kraju (na wzór piłkarskiego mundialu). W finałach udział brało 12 drużyn (8 rozstawionych + 4 z rund kwalifikacyjnych), podzielonych na 3 grupy po 4 drużyny w każdej, których zwycięzcy kwalifikowali się bezpośrednio do wielkiego finału. Drużyny z drugich miejsc oraz dwie najlepsze drużyny spośród tych, które zajęły trzecie miejsca, awansowały do barażu. Dwie najlepsze drużyny z tych zawodów uzupełniły stawkę finalistów. W wielkim finale pięć drużyn walczyło o medale. Składy wszystkich zespołów na poszczególne zawody składały się z 5 zawodników bez rezerwowych. Na każdy z turniejów danej drużynie przydzielany był stały kolor kasku, obowiązujący jej reprezentantów przez wszystkie biegi turnieju: czerwony, niebieski, biały lub żółty. Tabela biegowa składała się z 25 wyścigów, w których każdy z zawodników spotkał się po jednym razie z każdym przedstawicielem przeciwnych drużyn. W barażach oraz wielkich finałach w jednym biegu walczyło 5 zawodników (piąta drużyna w kaskach koloru zielonego). W przypadku, gdy jeden z zespołów tracił do prowadzącej drużyny 6 punktów w przypadku zawodów rozgrywanych w formule czwórmeczu lub 8 punktów w przypadku pięciomeczu, przysługiwało mu prawo do skorzystania z rezerwy taktycznej – za zawodnika przewidzianego do startu w danym biegu zgodnie z tabelą mógł pojechać dowolny inny żużlowiec, z zastrzeżeniem że mógł być użyty jako taka rezerwa tylko raz. W przypadku straty na poziomie 6 punktów (8 w turniejach z udziałem 5 zespołów) istniała również możliwość zastosowania złotej rezerwy taktycznej (tzw. Jokera). Każda z drużyn miała taką możliwość tylko raz w turnieju. Joker nie musiał być stosowany tylko i wyłącznie jako zmiennik innego zawodnika. Jako Joker mógł zostać zgłoszony również zawodnik, który powinien wystartować w wyścigu zgodnie z rozkładem w programie zawodów. Punkty zdobyte przez Jokera liczone były podwójnie i nie miał on już możliwości wystartowania jako zwykła rezerwa taktyczna. W 2002 roku do DPŚ zgłosiło się 14 drużyn. Wtedy to też system rozgrywek poddano niewielkiej modyfikacji. Tym razem zagwarantowany udział w finałach miało 10 drużyn z poprzedniego roku, a o pozostałe 2 wolne miejsca walka toczyła się w rundzie kwalifikacyjnej. W 2003 roku system rozgrywek nie zmienił się, a w mistrzostwach wzięło udział 15 narodowych drużyn.

2004–2012

Pierwsze istotne zmiany w systemie rozgrywania zawodów o DPŚ miały miejsce w 2004 roku. Do rozgrywek zgłosiło się wówczas 14 narodowych reprezentacji. W finałach, zamiast 12 drużyn, występowało odtąd 8 (6 najlepszych z DPŚ z 2003 + 2 z rund kwalifikacyjnych). Zrezygnowano też z rozgrywania biegów w pięcioosobowej obsadzie ze względu na dużą liczbę wypadków na torze. Finalistów podzielono na 2 grupy po 4 drużyny. Zwycięzcy tych grup awansowali bezpośrednio do wielkiego finału, a drużyny z miejsc drugich i trzecich walczyły w barażu o dwa pozostałe miejsca w wielkim finale. Zasady te nie uległy zmianom w następnych sezonach, jednak od 2005 roku odstąpiono od rozgrywania całego turnieju finałowego na terytorium jednego kraju, zachowując przy tym tygodniowy układ imprezy. Turnieje grupowe odbyły się wówczas w Szwecji i Anglii, a baraż i wielki finał w Polsce. W 2006 półfinały odbyły się w Polsce i Szwecji, a decydujące zawody w Wielkiej Brytanii. W 2007 półfinaliści ścigali się w Danii i Wielkiej Brytanii, natomiast o medale walczyli w Polsce. W sezonie tym wprowadzono ponadto drobną modyfikację w regulaminie – po raz pierwszy w historii DPŚ pojawiła się możliwość uzupełnienia składu drużyny o zawodnika rezerwowego, ale mógł on wyjechać na tor tylko w przypadku, gdy jeden z pozostałych żużlowców danego zespołu był niezdolny do dalszej jazdy. Z powodu licznych nadużyć, z przepisu tego zrezygnowano już w następnym roku. W 2008 półfinały odbyły się w Polsce i Anglii, a wielki finał w Danii. Z kolei w 2009 sytuacja wyglądała analogicznie jak w 2007, z tą różnicą, że angielski półfinał odbył się w Peterborough, a nie w Coventry. W 2010 roku po raz pierwszy reprezentacja Polski wywalczyła złoty medal DPŚ na obcej ziemi – dokonała tego w duńskim Vojens, a w pokonanym polu pozostawiła drużyny gospodarzy, Szwecji i Wielkiej Brytanii. W 2011 półfinały odbyły się w angielskim King’s Lynn i duńskim Vojens. Automatycznie awansowały z nich Polska i Dania, natomiast w barażu musiały walczyć Wielka Brytania, Rosja, Szwecja i Australia. Odpadły Czechy i Niemcy. Z barażu w Gorzowie Wielkopolskim ekipy Australii i Szwecji wywalczyły awans do finału, w którym po raz trzeci z rzędu najlepsza okazała się Polska, stając się jednocześnie pierwszą i jak dotychczas jedyną drużyną w historii DPŚ, która tego dokonała.

2012–2017

Od sezonu 2012 Drużynowy Puchar Świata odbywał się według nowych zasad. W finałowym turnieju o trofeum Ove Fundina rywalizowało odtąd 9 reprezentacji, a nie jak miało to miejsce w poprzednich latach 8. Automatyczne miejsce w finale zagwarantowane miał gospodarz barażu i finału (w 2012 roku była to reprezentacja Szwecji), a oprócz nich o tytuł najlepszej drużyny na świecie rywalizowali zwycięzcy półfinałów oraz najlepszy zespół z barażu (a nie jak dotychczas 2 najlepsze). Dodatkowo liczebność składów każdej z drużyn okrojono do 4 zawodników, bez rezerwowych. Zmianie ulegnie również tabela biegowa – liczba wyścigów została zmniejszona z 25 do 20 (16 wyścigów fazy zasadniczej + 4 nominowane).

Medaliści

Rok Miejsce Złoto Srebro Brąz
2001 Polska Wrocław  Australia

Jason Crump
Todd Wiltshire
Craig Boyce
Ryan Sullivan
Leigh Adams

 Polska

Krzysztof Cegielski
Piotr Protasiewicz
Tomasz Gollob
Sebastian Ułamek
Jacek Krzyżaniak

 Szwecja

Jimmy Nilsen
Mikael Karlsson
Tony Rickardsson
Niklas Klingberg
Andreas Jonsson

2002 Wielka Brytania Peterborough  Australia

Todd Wiltshire
Jason Lyons
Leigh Adams
Jason Crump
Ryan Sullivan

 Dania

Nicki Pedersen
Ronni Pedersen
Charlie Gjedde
Hans Andersen
Bjarne Pedersen

 Szwecja

Tony Rickardsson
Niklas Klingberg
Peter Karlsson
Mikael Karlsson
Stefan Andersson

2003 Dania Vojens  Szwecja

Andreas Jonsson
Mikael Max
Peter Ljung
Peter Karlsson
David Ruud

 Australia

Jason Crump
Todd Wiltshire
Jason Lyons
Ryan Sullivan
Leigh Adams

 Dania

Nicki Pedersen
Hans Andersen
Bjarne Pedersen
Ronni Pedersen
Charlie Gjedde

2004 Wielka Brytania Poole  Szwecja

Mikael Max
Tony Rickardsson
Antonio Lindbäck
Andreas Jonsson
Peter Karlsson

 Wielka Brytania

David Norris
Lee Richardson
Mark Loram
Scott Nicholls
Gary Havelock

 Dania

Hans Andersen
Nicki Pedersen
Kenneth Bjerre
Niels-Kristian Iversen
Bjarne Pedersen

2005 Polska Wrocław  Polska

Grzegorz Walasek
Rune Holta
Piotr Protasiewicz
Jarosław Hampel
Tomasz Gollob

 Szwecja

Tony Rickardsson
Peter Karlsson
Andreas Jonsson
Antonio Lindbäck
Fredrik Lindgren

 Dania

Hans Andersen
Bjarne Pedersen
Kenneth Bjerre
Nicki Pedersen
Niels-Kristian Iversen

2006 Wielka Brytania Reading  Dania

Niels-Kristian Iversen
Nicki Pedersen
Bjarne Pedersen
Hans Andersen
Charlie Gjedde

 Szwecja

Andreas Jonsson
Antonio Lindbäck
Fredrik Lindgren
Mikael Max
Peter Karlsson

 Wielka Brytania

Lee Richardson
Mark Loram
Scott Nicholls
Chris Louis
Chris Harris

2007 Polska Leszno  Polska

Tomasz Gollob
Jarosław Hampel
Rune Holta
Krzysztof Kasprzak
Grzegorz Walasek
Damian Baliński

 Dania

Hans Andersen
Kenneth Bjerre
Niels-Kristian Iversen
Nicki Pedersen
Bjarne Pedersen
Jesper Bruun Jensen

 Australia

Ryan Sullivan
Chris Holder
Leigh Adams
Davey Watt
Jason Crump
Rory Schlein

2008 Dania Vojens  Dania

Nicki Pedersen
Bjarne Pedersen
Kenneth Bjerre
Niels-Kristian Iversen
Hans Andersen

 Polska

Rune Holta
Wiesław Jaguś
Tomasz Gollob
Grzegorz Walasek
Jarosław Hampel

 Szwecja

Andreas Jonsson
Daniel Nermark
Peter Ljung
Fredrik Lindgren
Jonas Davidsson

2009 Polska Leszno  Polska

Krzysztof Kasprzak
Piotr Protasiewicz
Jarosław Hampel
Tomasz Gollob
Adrian Miedziński

 Australia

Davey Watt
Troy Batchelor
Leigh Adams
Chris Holder
Jason Crump

 Szwecja

Jonas Davidsson
Fredrik Lindgren
Antonio Lindbäck
Andreas Jonsson
David Ruud

2010 Dania Vojens  Polska

Rune Holta
Jarosław Hampel
Tomasz Gollob
Adrian Miedziński
Janusz Kołodziej

 Dania

Kenneth Bjerre
Nicolai Klindt
Niels-Kristian Iversen
Bjarne Pedersen
Hans Andersen

 Szwecja

Fredrik Lindgren
Jonas Davidsson
Antonio Lindbäck
Magnus Zetterström
Andreas Jonsson

2011 Polska Gorzów Wlkp.  Polska

Krzysztof Kasprzak
Jarosław Hampel
Tomasz Gollob
Piotr Protasiewicz
Janusz Kołodziej

 Australia

Jason Crump
Darcy Ward
Troy Batchelor
Davey Watt
Chris Holder

 Szwecja

Andreas Jonsson
Fredrik Lindgren
Antonio Lindbäck
Jonas Davidsson
Tomas H. Jonasson

2012 Szwecja Målilla  Dania

Niels-Kristian Iversen
Mikkel Bech
Nicki Pedersen
Michael Jepsen Jensen

 Australia

Jason Crump
Chris Holder
Darcy Ward
Davey Watt

 Rosja

Emil Sajfutdinow
Grigorij Łaguta
Artiom Łaguta
Roman Poważny

2013 Czechy Praga  Polska

Jarosław Hampel
Krzysztof Kasprzak
Patryk Dudek
Maciej Janowski

 Dania

Nicki Pedersen
Kenneth Bjerre
Niels-Kristian Iversen
Michael Jepsen Jensen

 Australia

Darcy Ward
Cameron Woodward
Jason Doyle
Troy Batchelor

2014 Polska Bydgoszcz  Dania

Nicki Pedersen
Peter Kildemand
Mads Korneliussen
Niels-Kristian Iversen

 Polska

Piotr Protasiewicz
Krzysztof Kasprzak
Janusz Kołodziej
Jarosław Hampel

 Australia

Chris Holder
Darcy Ward
Jason Doyle
Troy Batchelor

2015 Dania Vojens  Szwecja

Antonio Lindbäck
Andreas Jonsson
Linus Sundström
Fredrik Lindgren

 Dania

Peter Kildemand
Nicki Pedersen
Niels-Kristian Iversen
Kenneth Bjerre

 Polska

Bartosz Zmarzlik
Krzysztof Buczkowski
Maciej Janowski
Przemysław Pawlicki

2016 Wielka Brytania Manchester  Polska

Piotr Pawlicki
Bartosz Zmarzlik
Patryk Dudek
Krzysztof Kasprzak
Krystian Pieszczek

 Wielka Brytania

Craig Cook
Tai Woffinden
Daniel King
Robert Lambert
Adam Ellis

 Szwecja

Andreas Jonsson
Antonio Lindbäck
Peter Ljung
Fredrik Lindgren
Joel Andersson

2017 Polska Leszno  Polska

Patryk Dudek
Maciej Janowski
Piotr Pawlicki
Bartosz Zmarzlik
Bartosz Smektała

 Szwecja

Antonio Lindbäck
Fredrik Lindgren
Linus Sundström
Andreas Jonsson
Joel Kling

 Rosja

Emil Sajfutdinow
Wadim Tarasienko
Andriej Kudriaszow
Gleb Czugunow

W latach 2018–2022 Pucharu nie rozgrywano.
2023 Polska Wrocław  Polska

Bartosz Zmarzlik
Patryk Dudek
Maciej Janowski
Dominik Kubera
Janusz Kołodziej

 Wielka Brytania

Tom Brennan
Robert Lambert
Tai Woffinden
Adam Ellis
Daniel Bewley

 Dania

Leon Madsen
Rasmus Jensen
Mikkel Michelsen
Nicki Pedersen
Anders Thomsen

Klasyfikacja medalowa

Według państw

Stan po sezonie 2023

Lp. Państwo Złoto Srebro Brąz Razem
1.  Polska 9 3 1 13
2.  Dania 4 5 4 13
3.  Szwecja 3 3 7 13
4.  Australia 2 4 3 9
5.  Wielka Brytania 3 1 4
6.  Rosja 2 2

Według zawodników

Stan po sezonie 2023

Tabela obejmuje pierwszą 10. najbardziej utytułowanych zawodników.

Lp. Zawodnik Państwo Lata[a] Złoto Srebro Brąz Razem
1. Hampel, JarosławJarosław Hampel Polska Polska 2005–2014 6 2 8
2. Gollob, TomaszTomasz Gollob Polska Polska 2001–2011 5 2 7
3. Kasprzak, KrzysztofKrzysztof Kasprzak Polska Polska 2007–2016 5 1 6
4. Pedersen, NickiNicki Pedersen Dania Dania 2002–2023 4 4 4 12
5. Iversen, Niels-KristianNiels-Kristian Iversen Dania Dania 2004–2015 4 4 2 10
6. Dudek, PatrykPatryk Dudek Polska Polska 2013–2023 4 4
7. Jonsson, AndreasAndreas Jonsson Szwecja Szwecja 2001–2017 3 3 6 12
8. Protasiewicz, PiotrPiotr Protasiewicz Polska Polska 2001–2014 3 2 5
9. Holta, RuneRune Holta Polska Polska 2005–2010 3 1 4
Kołodziej, JanuszJanusz Kołodziej Polska Polska 2010–2023 3 1 4

Pogrubioną czcionką – zostali zaznaczeni zawodnicy, którzy kontynuują karierę żużlową.

Reprezentacje występujące

Legenda
  • Gold – mistrzostwo
  • Silver – wicemistrzostwo
  • Bronze – trzecie miejsce
  • 4–12 – miejsca 4–12
  •  •  – nie zakwalifikowali się do turnieju głównego
  •  ••  – zgłoszeni do rozgrywek, ale nie wystąpili lub wycofali się
  •  •••  – zakwalifikowali się do turnieju głównego, ale nie wystąpili lub wycofali się
  •  –  – nie brali udziału
  •  –  – zawieszeni
  •    – gospodarze finału i barażu
Finaliści 2001
Polska
(5/12)
2002
Wielka Brytania
(5/12)
2003
Dania
(5/12)
2004
Wielka Brytania
(4/8)
2005
Polska
(4/8)
2006
Wielka Brytania
(4/8)
2007
Polska
(4/8)
2008
Dania
(4/8)
2009
Polska
(4/8)
2010
Dania
(4/8)
2011
Polska
(4/8)
2012
Szwecja
(4/9)
2013
Czechy
(4/9)
2014
Polska
(4/9)
2015
Dania
(4/9)
2016
Wielka Brytania
(4/9)
2017
Polska
(4/9)
2023
Polska
(4/9)
 Australia Gold Gold Silver 5 5 4 Bronze 4 Silver 5 Silver Silver Bronze Bronze 4 4 5 4
 Czechy 7 5 6 6 6 8 7 8 8 7 7 4 7 8 8 9 7
 Dania 4 Silver Bronze Bronze Bronze Gold Silver Gold 6 Silver 4 Gold Silver Gold Silver 5 8 Bronze
 Polska Silver 4 4 4 Gold 5 Gold Silver Gold Gold Gold 5 Gold Silver Bronze Gold Gold Gold
 Rosja 8 9 8 7 6 6 4 6 5 Bronze 9 7 6 Bronze
 Stany Zjednoczone 5 6 6 7 8 5 6 6 7 7 [b]
 Szwecja Bronze Bronze Gold Gold Silver Silver 5 Bronze Bronze Bronze Bronze 4 8 5 Gold Bronze Silver 5
 Wielka Brytania 6 7 5 Silver 4 Bronze 4 5 5 4 6 6 7 4 5 Silver 4 Silver
Półfinaliści 2001
Polska
(5/12)
2002
Wielka Brytania
(5/12)
2003
Dania
(5/12)
2004
Wielka Brytania
(4/8)
2005
Polska
(4/8)
2006
Wielka Brytania
(4/8)
2007
Polska
(4/8)
2008
Dania
(4/8)
2009
Polska
(4/8)
2010
Dania
(4/8)
2011
Polska
(4/8)
2012
Szwecja
(4/9)
2013
Czechy
(4/9)
2014
Polska
(4/9)
2015
Dania
(4/9)
2016
Wielka Brytania
(4/9)
2017
Polska
(4/9)
2023
Polska
(4/9)
 Finlandia 9 8 7 7 8 7 9
 Francja 6
 Łotwa ••• 6 8 9 6 [b]
 Niemcy 11 12 10 8 8 9 9 8
 Słowenia 12 11 9 7 [b]
 Węgry 10 10 11 8 8
 Włochy 12 7 9 [b]
Pozostali 2001
Polska
(5/12)
2002
Wielka Brytania
(5/12)
2003
Dania
(5/12)
2004
Wielka Brytania
(4/8)
2005
Polska
(4/8)
2006
Wielka Brytania
(4/8)
2007
Polska
(4/8)
2008
Dania
(4/8)
2009
Polska
(4/8)
2010
Dania
(4/8)
2011
Polska
(4/8)
2012
Szwecja
(4/9)
2013
Czechy
(4/9)
2014
Polska
(4/9)
2015
Dania
(4/9)
2016
Wielka Brytania
(4/9)
2017
Polska
(4/9)
2023
Polska
(4/9)
 Austria
 Norwegia [b]
 Słowacja ••[b]
 Ukraina [b]

Uwagi

  1. Lata, w których dany zawodnik zdobywał medale.
  2. a b c d e f g Eliminacjami był turniej Speedway of Nations 2022.

Przypisy

  1. FIM Speedway of Nations. pzm.pl. [dostęp 2019-06-03]. (ang.).
  2. FIM Speedway World Cup. pzm.pl. [dostęp 2023-07-30]. (ang.).

Bibliografia

  • Skarb Kibica DPŚ, DMŚJ, DMEJ 2010. „Świat Żużla”. 3 (2010). Leszno: Wydawnictwo Awa-Press s.j.. ISSN 1429-3285. 
  • Przewodnik po DPŚ, DMŚJ, DMEJ i IMŚJ 2012. „Świat Żużla”. 3 (2012). Leszno: Wydawnictwo Awa-Press s.j.. ISSN 1429-3285. 
  • SPEEDWAY WORLD CUP (ang.)
  • Historia DPŚ

Linki zewnętrzne