Departament V MSW

Departament V MSW – jednostka organizacyjna Ministerstwa Spraw Wewnętrznych wchodząca w skład Służby Bezpieczeństwa, funkcjonująca w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1979–1989 (do 1981 r. pod nazwą Departament IIIA MSW). Do zakresu działania komórki należała ochrona operacyjna przemysłu i innych gałęzi gospodarki narodowej (w tym do 1981 r. również rolnictwa) oraz zwalczanie środowisk opozycyjnych w związanych z nimi zakładach pracy. Przed powstaniem departamentu analogiczne zadania wykonywały (od 1944 r.) różne piony operacyjne w organach bezpieczeństwa państwa.

Historia zmian strukturalnych

Ochrona gospodarki w MBP

Na początku działalności Resortu Bezpieczeństwa Publicznego całością spraw operacyjnych, w tym również zabezpieczeniem poszczególnych działów gospodarki narodowej, zajmował się Wydział Operacyjny (Kontrwywiad) RBP zorganizowany 1 sierpnia 1944 r. Po przemianowaniu resortu na Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego 1 stycznia 1945 r. w miejsce tego wydziału utworzono Departament I MBP. Jego terenowymi odpowiednikami były wydziały I w wojewódzkich urzędach bezpieczeństwa publicznego.

Wyodrębnienie pionu z Departamentu I MBP nastąpiło po wydaniu rozkazu nr 51 ministra z 6 września 1945 r., zgodnie z którym zorganizowany został Departament IV MBP nazywany także Departamentem Ekonomicznym MBP. Jednostka odpowiadała za operacyjną ochronę przemysłu, handlu, finansów, rolnictwa, leśnictwa, transportu, łączności oraz odbudowy. W WUBP zadania departamentu realizowały wydziały IV, a także podległe naczelnikom tych wydziałów ekspozytury kolejowe. Integralną częścią pionu IV były również referaty ochrony działające przy ważniejszych zakładach przemysłowych oraz referaty wojskowe działające przy zakładach przemysłu zbrojeniowego.

Ochrona komunikacji i przemysłu ciężkiego w MBP

Po kilku latach funkcjonowania Departamentu IV MBP dokonano w nim zmian strukturalnych poprzez wydzielenie niektórych spraw i utworzenie kolejnych samodzielnych komórek ministerstwa. Pierwszą z nich był Departament VIII MBP określany także jako Departament Komunikacyjny MBP. Jego organizowanie rozpoczęto w październiku 1950 r., zaś formalne powołanie nastąpiło na mocy rozkazu organizacyjnego nr 0138 ministra z 27 grudnia 1950 r. Do zadań nowego pionu należała ochrona operacyjna transportu drogowego, kolejowego, wodnego i lotniczego. Jednostkami terenowymi departamentu były wydziały komunikacji WUBP utworzone na początku 1951 r., a rok później przemianowane na wydziały VIII WUBP.

Następną strukturą wyodrębnioną z Departamentu IV MBP stał się Departament IX MBP utworzony na podstawie rozkazu organizacyjnego nr 01 ministra z 8 stycznia 1953 r. Komórka prowadziła działalność z zakresu operacyjnej ochrony przemysłu ciężkiego i specjalnego (zbrojeniowego), na szczeblu lokalnym za sprawy te odpowiadały wydziały IX WUBP. Wprowadzona zmiana okazała się jednak nietrwała, gdyż po kilkunastu miesiącach zgodnie z rozkazem organizacyjnym nr 046 ministra z 12 czerwca 1954 r. struktury Departamentu IX MBP zostały z powrotem włączone do Departamentu IV MBP (analogicznych zmian dokonano także w terenie). Ponadto na mocy rozkazu organizacyjnego nr 047 ministra z 12 czerwca 1954 r. z tak przekształconej jednostki wydzielono zagadnienia zabezpieczenia rolnictwa i utworzono samodzielny Inspektorat Wiejski MBP (oraz inspektoraty wiejskie w ramach WUBP).

Ochrona gospodarki i komunikacji w KdsBP

W związku ze zlikwidowaniem Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w grudniu 1954 r. jednostki organizacyjne UB zostały podporządkowane Komitetowi do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego. W nowej instytucji komórką odpowiedzialną za walkę z wrogą działalnością w gospodarce narodowej stał się Departament IV KdsBP utworzony na bazie Departamentu IV MBP, Inspektoratu Wiejskiego MBP oraz Wydziału III Departamentu II MBP (ds. ochrony obiektów łączności) zgodnie z rozkazem organizacyjnym nr 07 przewodniczącego komitetu z 10 marca 1955 r. Walkę z wrogą działalnością w transporcie przejął natomiast Departament V KdsBP utworzony w miejsce Departamentu VIII MBP rozkazem organizacyjnym nr 08 przewodniczącego komitetu z 10 marca 1955 r. Struktury te (wraz z odpowiadającymi im wydziałami IV i V w wojewódzkich urzędach ds. bezpieczeństwa publicznego) funkcjonowały do momentu zniesienia KdsBP pod koniec 1956 r.

Ochrona gospodarki w pionie III MSW

Po przekazaniu jednostek KdsBP (pod nazwą Służba Bezpieczeństwa) do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych ochrona operacyjna gospodarki przeszła do zakresu działania Departamentu III MSW, który objął wówczas wszelkie sprawy związane ze zwalczaniem działalności antypaństwowej w kraju. Utworzenie tej komórki nastąpiło na mocy zarządzenia nr 00238 ministra z 29 listopada 1956 r. wprowadzającego nową strukturę MSW. Ekspozytury terenowe departamentu w postaci wydziałów III zostały ulokowane w pionach bezpieczeństwa komend wojewódzkich Milicji Obywatelskiej zorganizowanych po zlikwidowaniu dotychczasowych WUdsBP.

Ochrona gospodarki narodowej pozostawała w ramach pionu III aż do 1979 r., jednak pierwsze inicjatywy w sprawie ich ponownego usamodzielnienia pojawiły się już kilka lat wcześniej. We wrześniu 1972 r. z kilku sekcji Wydziału III Komendy Stołecznej Milicji Obywatelskiej w Warszawie utworzony został Wydział IIIA. W następnych latach powstały kolejne wydziały IIIA KW MO: w czerwcu 1975 r. w Katowicach, Krakowie, Łodzi, Poznaniu i Wrocławiu, a w styczniu 1978 r. w Gdańsku i Kielcach. Podziału kompetencji dokonano zgodnie z marksistowską definicją bazy i nadbudowy: wydziały IIIA (nadal jako część pionu III) objęły kwestie zabezpieczenia środków produkcji i siły roboczej, natomiast wydziały III odpowiadały za pracę operacyjną w sferze ideologii, kultury, nauki, szkolnictwa itp. W czerwcu 1978 r. w KS MO w Warszawie z Wydziału IIIA wyodrębniono dodatkowo Wydział IIIA-1, który przejął część jego zdań.

Departament IIIA / V MSW

Reforma struktur SB na szczeblu terenowym spowodowała również zmiany w centrali. 15 stycznia 1979 r. na podstawie decyzji nr 02 ministra z 5 stycznia 1979 r. rozpoczęto prace nad utworzeniem nowej jednostki poprzez wydzielenie odpowiednich struktur Departamentu III MSW (wydziały: V, VI i VII oraz częściowo wydziały: I i VIII). Ostatecznie Departament IIIA MSW został powołany 1 maja 1979 r., co uregulowano zarządzeniem organizacyjnym nr 039 ministra z 16 maja 1979 r. W tym samym czasie trwało również organizowanie wydziałów IIIA we wszystkich komendach wojewódzkich. Zakres zadań pionu IIIA (czyli ochrona operacyjna gospodarki narodowej, w tym również przeciwdziałanie środowiskom opozycyjnym) pozostawał bez zmian do początku 1981 r., gdy zgodnie z zarządzeniem nr 003 ministra z 16 lutego 1981 r. ochronę transportu, obiektów komunikacji i łączności przeniesiono do Departamentu II MSW, a zarządzeniem nr 005 ministra z tego samego dnia problematykę rolnictwa i gospodarki żywnościowej przekazano do właściwości Departamentu IV MSW (w grudniu 1984 r. sprawy te przejął nowo utworzony Departament VI MSW).

Przemianowanie Departamentu IIIA MSW na Departament V MSW nastąpiło 1 grudnia 1981 r., formalnie na mocy zarządzenia organizacyjnego nr 0128 ministra z 7 grudnia 1981 r. Po reformie centrali ministerstwa (polegającej na pogrupowaniu jednostek w tzw. służby MSW) nadzór nad komórką objął szef Służby Bezpieczeństwa w randze podsekretarza stanu. W komendach wojewódzkich Milicji Obywatelskiej (przekształconych w sierpniu 1983 r. w wojewódzkie urzędy spraw wewnętrznych) na bazie wydziałów IIIA powołano wydziały V, a w Warszawie w miejsce Wydziału IIIA-1 dodatkowo Wydział V-1. Kolejne wydziały V-1 powstały w lutym 1982 r. w Katowicach oraz w styczniu 1983 r. we Wrocławiu, ponadto utworzone zostały dwa wydziały V-2: w lutym 1982 r. w Katowicach oraz w marcu 1982 r. w Warszawie. W ramach pionu od grudnia 1988 r. działalność prowadził także Inspektorat Operacyjnej Ochrony Elektrowni Jądrowej w Żarnowcu przy WUSW w Gdańsku.

Zgodnie z zarządzeniem nr 0083 ministra z 4 listopada 1983 r. do Departamentu V MSW powróciły sprawy ochrony operacyjnej ochrony obiektów komunikacji i łączności. Po tym przekształceniu wewnętrzna organizacja jednostki przedstawiała się następująco:

  • Wydział I (funkcje analityczne)
  • Wydział II (zabezpieczenie operacyjne i logistyczne)
  • Wydział III (przeciwdziałanie „Solidarności”)
  • Wydział IV (kontrola operacyjna organizacji i instytucji technicznych oraz organizowanych przez nie zjazdów i kongresów)
  • Wydział V (ochrona operacyjna górnictwa i energetyki)
  • Wydział VI (ochrona operacyjna przemysłu)
  • Wydział VII (ochrona operacyjna budownictwa, handlu i spółdzielczości)
  • Wydział VIII (ochrona operacyjna komunikacji i łączności)

Działalność pionu V trwała do czasu rozpoczęcia w Polsce transformacji ustrojowej. Jeszcze przed powołaniem rządu Tadeusza Mazowieckiego na mocy zarządzenia nr 075 ministra z 24 sierpnia 1989 r. w resorcie spraw wewnętrznych wprowadzono zmiany organizacyjne mające na celu dostosowanie go do nowych realiów politycznych. Zgodnie z tym dokumentem Departament V MSW został (wraz z Departamentem VI MSW i Głównym Inspektoratem Ochrony Przemysłu MSW) 1 września 1989 r. przekształcony w Departament Ochrony Gospodarki MSW, natomiast odpowiednie zmiany w terenie nastąpiły 1 listopada 1989 r. Nowy pion przetrwał do czasu zlikwidowania Służby Bezpieczeństwa i utworzenia Urzędu Ochrony Państwa (w okresie od 10 maja 1990 r. do 31 lipca 1990 r.).

Kierownictwo

Dyrektorzy Departamentu IV MBP / KdsBP:

Dyrektorzy Departamentu VIII MBP / Departamentu V KdsBP:

Dyrektor Departamentu IX MBP:

Dyrektorzy Departamentu IIIA / V MSW:

Bibliografia

  • Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, tom I, 1944–1956, red. Krzysztof Szwagrzyk, Warszawa 2005
  • Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, tom II, 1956–1975, red. Paweł Piotrowski, Warszawa 2006
  • Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, tom III, 1975–1990, red. Paweł Piotrowski, Warszawa 2008
  • Historyczno-prawna analiza struktur organów bezpieczeństwa państwa w Polsce Ludowej (1944–1990). Zbiór studiów, red. Adrian Jusupović, Rafał Leśkiewicz, Warszawa 2013
  • Ludzie bezpieki w walce z Narodem i Kościołem. Służba Bezpieczeństwa w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1944–1978 – Centrala, red. Mirosław Piotrowski, Lublin 2000
  • Paweł Piotrowski, Struktury Służby Bezpieczeństwa MSW 1975–1990, Pamięć i Sprawiedliwość 2003 nr 1(3), s. 51–107

Read other articles:

Santo Ivo dari KermartinIvo dipotret oleh Rogier van der Weyden.Pembela Orang MiskinLahir17 Oktober 1253Kermartin, BritaniaMeninggal19 Mei 1303Dihormati diGereja Katolik RomaKanonisasiJuni 1347 oleh Clement VIPesta19 Mei Santo Ivo dari Kermartin dilahirkan pada 17 Oktober 1253, juga dikenal dengan Yvo atau Ives, sebagai Erwann (di Breton) dan sebagai Yves Hélory (juga Helori atau Heloury di dalam bahasa Prancis).[1] Santo Ivo dari Kermartin adalah seorang imam paroki dan ahli hukum y...

 

Atlas-Copco Oprichting 1873 Oprichter(s) Eduard Fränckel Sleutelfiguren Mats Rahmström (CEO)Hans Stråberg (voorzitter) Hoofdkantoor Stockholm  Zweden Werknemers 34.000 (2017) Producten Industriële machines Industrie Fabricage Omzet/jaar SEK 84 miljard (2017)(ca. € 9,9 miljard) Marktkapitalisatie SEK 115.892 miljard (2017) Website www.atlascopco.com Portaal    Economie Oprichter Eduard Fränckel. Generator van Atlas Copco. Atlas Copco is een leverancier van onder meer comp...

 

Jiří Dienstbier (2009) Jiři Dienstbier (Kladno, 20 april 1937 - Praag, 8 januari 2011) was een Tsjechisch dissident, politicus en van opleiding leraar en journalist. Hij was aanvankelijk journalist. In 1968 werd hij wegens zijn steun aan de Praagse Lente uit de communistische partij gezet en moest hij jarenlang laaggeschoold werk doen. Vanaf eind jaren zeventig was Dienstbier een belangrijk lid van Charta 77. Dit leidde tot diverse aanvaringen met de overheid. Na de Fluwelen Revolutie waar...

Ейнар Ґергардсенбук. Einar Gerhardsen Ім'я при народженні бук. Einar Henry OlsenНародився 10 травня 1897(1897-05-10)[1][2][…]Аскер, Акерсгус, НорвегіяПомер 19 вересня 1987(1987-09-19)[2][3][…] (90 років)Осло, НорвегіяПоховання Вестре ГравлюннdКраїна  НорвегіяМісце проживання Осло[5]Дія...

 

Pétervására Stad in Hongarije Situering Comitaat Heves District Pétervására NUTS-regio Észak-Magyarország Coördinaten 48° 1' NB, 20° 6' OL Algemeen Oppervlakte 33,87 km² Inwoners (1-1-2015) 2172 (74,0 inw./km²) Overig Postcode 3250 Netnummer 36 Website www.petervasara.hu Foto's Kasteel Keglevich Portaal    Hongarije Pétervására is een plaats (város) en gemeente in het Hongaarse comitaat Heves. Pétervására ligt aan de Tarna, aan de noordkant van het Mátragebergte...

 

Stasiun Meester Cornelis dan Stasiun Meester Cornelis (SS) dialihkan ke halaman ini. Untuk Stasiun Meester Cornelis yang pernah dikelola oleh NIS, lihat Stasiun Meester Cornelis (Nederlandsch-Indische Spoorweg Maatschappij). Untuk halte Transjakarta, lihat Stasiun Jatinegara (Transjakarta) dan Stasiun Jatinegara 2 (Transjakarta). Stasiun Jatinegara C15 Fasad depan perspektif dari Stasiun Jatinegara (Maret 2022) setelah menambahkan bangunan baru. Bangunan asli stasiun tetap dipertahankan.Lokas...

Coordenadas: 46° 41' N 21° 49' E Batăr    Comuna   Localização Coordenadas 46° 41' N 21° 49' E País Romênia Região histórica Crișana • Transilvânia Distrito Bihor Características geográficas Área total 126,94 km² População total (2007) 5 173 hab. Densidade 40,8 hab./km² Batăr é uma comuna romena localizada no distrito de Bihor, na região histórica da Crișana (parte da Transilvânia). A comuna possui uma área d...

 

Fighter procurement The first operational USAF F-35 on its delivery flight to Eglin Air Force Base in July 2011. Lockheed Martin F-35 Lightning II procurement is the planned selection and purchase of the Lockheed Martin F-35 Lightning II, also known as the Joint Strike Fighter (JSF) by various countries. The F-35 Lightning II was conceived from the start of the project as having participation from many countries, most of which would both contribute to the manufacture of the aircraft and procu...

 

Isis HainsworthHainsworth di Festival Film Internasional Toronto 2022Lahir22 September 1998 (umur 25)Edinburgh, SkotlandiaPekerjaanAktrisTahun aktif2016–sekarang Isis Hainsworth (lahir 22 September 1998) adalah seorang aktris asal Skotlandia. Dia memulai karirnya di Teater West End. Dia dikenal karena perannya dalam serial horor BBC Three, Red Rose (2022) dan film Netflix, Metal Lords (2022).[1] Kehidupan awal Hainsworth bersekolah di Sekolah Dasar Leith Walk dan kemudian ...

This article is an orphan, as no other articles link to it. Please introduce links to this page from related articles; try the Find link tool for suggestions. (January 2016) Castle Rock is a mountain in Denali Borough in Alaska in the United States. Castle Rock is located at 63.366389° North Latitude 150.274444° West Longitude, 26.4 statute miles (42.5 kilometers) from Healy, Alaska. Its peak rises 5,584 feet (1,702 meters) above sea level. References Trails.com Castle Rock USGS Stepovak Ba...

 

此條目需要补充更多来源。 (2020年4月17日)请协助補充多方面可靠来源以改善这篇条目,无法查证的内容可能會因為异议提出而被移除。致使用者:请搜索一下条目的标题(来源搜索:中共中央工作委员会 — 网页、新闻、书籍、学术、图像),以检查网络上是否存在该主题的更多可靠来源(判定指引)。 中共中央工作委员会,简称中央工委,是1947年3月至1948年5月中国共...

 

CIHI redirects here. For the radio station, see CIHI-FM. Canadian Institute for Health InformationTypePrivate, Not-for-ProfitIndustryHealth care, Health Indicators, Biostatistics, Health InformaticsFounded1994HeadquartersCanadaKey peopleDavid O'Toole, President & CEOProductsHealth Information, ReportsNumber of employees700+Websitewww.cihi.ca The Canadian Institute for Health Information (CIHI) is an independent, not-for-profit organization that provides essential information on Canada’s...

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (فبراير 2016) قناة الرياضية معلومات عامة النوع رياضة المالك الشركة الوطنية للإذاعة والتلفزة تاريخ التأسيس 16 سبتمبر 2006...

 

French politician Corinne VignonMember of the National Assemblyfor Haute-Garonne's 3rd constituencyIncumbentAssumed office 21 June 2017Preceded byLaurence Arribagé Personal detailsBorn (1963-06-10) 10 June 1963 (age 60)Agen, FrancePolitical partyLa République En Marche! Corinne Vignon (born 10 June 1963) is a French politician of La République En Marche! (LREM) who has been serving as a member of the French National Assembly since the 2017 elections, representing the 3rd constitue...

 

Este artículo o sección tiene referencias, pero necesita más para complementar su verificabilidad.Este aviso fue puesto el 28 de junio de 2013. ← 1999-2000 •  • 2009-2010 → Elección presidencial de Chile de 2005-2006Presidente para el período 2006-2010 Fecha Domingo 11 de diciembre de 2005 (1.ª vuelta)Domingo 15 de enero de 2006 (2.ª vuelta) Tipo Presidencial, nivel nacional Período 11 de marzo de 2006 al11 de marzo de 2010 Duración de campaña P...

Species of orchid Epidendrum dipus Scientific classification Kingdom: Plantae Clade: Tracheophytes Clade: Angiosperms Clade: Monocots Order: Asparagales Family: Orchidaceae Subfamily: Epidendroideae Genus: Epidendrum Species: E. dipus Binomial name Epidendrum dipusLindl. Synonyms Epidendrum nutans var. dipus (Lindl.) Lindl. Epidendrum dipus is a species of orchid in the genus Epidendrum.[1] References ^ Epidendrum dipus Lindl., Plants of the World Online, Royal Botanic Gardens, K...

 

Device that achieves nuclear fission without triggering a chain reaction A subcritical reactor is a nuclear fission reactor concept that produces fission without achieving criticality. Instead of sustaining a chain reaction, a subcritical reactor uses additional neutrons from an outside source. There are two general classes of such devices. One uses neutrons provided by a nuclear fusion machine, a concept known as a fusion–fission hybrid. The other uses neutrons created through spallation o...

 

For the current competition, see 2023 Rogue Invitational. Rogue InvitationalTournament informationSportCrossFitStrongmanLocation United StatesEstablished2019; 4 years ago (2019)Number oftournaments3FormatMulti-event competitionPurse$1.4 million (2021)[1]WebsiteRogue InvitationalCurrent championCrossFit men: Patrick VellnerCrossFit women: Laura HorvathStrongman: Mitchell HooperMost recent tournament2023 Rogue Invitational The Rogue Invitational is an annual sport...

1992 film by John Sayles Passion FishTheatrical release posterDirected byJohn SaylesScreenplay byJohn SaylesProduced bySarah GreenMaggie RenziStarring Mary McDonnell Alfre Woodard Leo Burmester Vondie Curtis-Hall David Strathairn CinematographyRoger DeakinsEdited byJohn SaylesMusic byMason DaringDistributed byMiramax FilmsRelease date December 9, 1992 (1992-12-09) (United States) Running time135 minutesCountryUnited StatesLanguageEnglishBudget$5 million[1][2]...

 

AreolaDiagram skema payudara(penampang manusia wanita dewasa)Keterangan: 1. Dinding dada 2. Otot pektoralis3. Lobules 4. Puting susu 5. Areola 6. Duktus7. Jaringan berlemak 8. KulitRincianPengidentifikasiBahasa Latinareola mammaeTA98A16.0.02.012TA27106FMA67796Daftar istilah anatomi[sunting di Wikidata] Areola adalah daerah gelap di sekitar puting payudara, yang dapat melebar atau lebih gelap selama kehamilan.[1] Dalam ilmu anatomi, areola, yang kata jamaknya areolae, berasal dari ...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!