De Havilland Okapi

De Havilland DH.14 Okapi

Dane podstawowe
Państwo	Wielka Brytania
Producent	Aircraft Manufacturing Company Limited/de Havilland Aircraft Company Ltd.
Konstruktor	Geoffrey de Havilland
Typ	samolot bombowy
Konstrukcja	dwupłat o konstrukcji drewnianej
Załoga	2
Historia
Data oblotu	wrzesień 1920
Dane techniczne
Napęd	1 silnik Rolls-Royce Condor I[a]
Moc	532 KM (391 kW)
Wymiary
Rozpiętość	15,37 m
Długość	10,35 m (11,28 m)[b]
Wysokość	4,27 m
Powierzchnia nośna	57,32 m²
Masa
Własna	2034 kg (1817 kg)[b]
Startowa	3209 kg
Osiągi
Prędkość maks.	196 km/h (188 km/h)[b]
Prędkość wznoszenia	2 m/s
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 karabin maszynowy Vickers i 2 karabiny maszynowe Lewis, ładunek bomb lotniczych o masie 306 kg (6 x 51 kg)
Użytkownicy
Wielka Brytania

De Havilland DH.14 Okapi – brytyjski samolot bombowy i pocztowy.

Historia

W 1918 roku dowództwo lotnictwa brytyjskiego w wytwórni lotniczej Aircraft Manufacturing Company Limited złożyło zamówienie na budowę samolotu bombowego, który miał zastąpić samoloty bombowe DH.4 i DH.9. Zamówiono trzy prototypy samolotu, którego konstruktorem był Geoffrey de Havilland. Samolot otrzymał oznaczenie fabryczne DH.14^[c] oraz oznaczenie wojskowe Okapi.

Konstrukcja samolotu została oparta na samolocie DH.9 i była to jego powiększona wersja, przy czym zastosowano w nim silnik o większej mocy. Koniec I wojny światowej spowodował, że budowę prototypów wstrzymano. Upadek firmy Airco spowodował dalsze opóźnienia, lecz ich budowę przejęła wytwórnia de Havilland Aircraft Company Ltd., która ukończyła budowę dwóch prototypów w wersji wojskowej. Pierwszy prototyp DH.14 był gotowy 29 września 1920 roku^[1][2]. Natomiast trzeci prototyp wyposażony w silnik Napier Lion, został sprzedany australijskiemu pilotowi S. Cottonowi, który zamierzał dokonać na nim lotu z Wielkiej Brytanii do Australii^[2]. Ten prototyp otrzymał oznaczenie DH.14A, był on trzymiejscowym samolotem pocztowym.

Po przeprowadzeniu badań w locie samolotów w wersji wojskowej, lotnictwo brytyjskie ostatecznie wycofało się z ich zakupu w 1922 roku. Ostatecznie zakończono wtedy dalsze prace nad tym samolotem. Ostatecznie zbudowano dwa prototypy samolotu w wersji wojskowej DH.14 Okapi i jeden w wersji samolotu pocztowego DH.14A.

Użycie w lotnictwie

Prototypy samolotów DH.14 były używane w lotnictwie brytyjskim do lotów testowych i próbnych. Pierwszy uległ rozbiciu w dniu 10 lutego 1922 roku, a jego załoga zginęła^[2]; drugi został rozbity w kwietniu 1922 roku^[2].

Trzeci prototyp DH.14A zakupiony przez australijskiego pilota S. Cottona, początkowo miał wykonać lot z Wielkiej Brytanii do Australii – jako pierwszy w historii lotnictwa. Z uwagi jednak na przeciągającą się jego budowę, nie udało się tego zrealizować, gdyż taki lot samolotem Vickers Vimy w dniach 12 listopad – 10 grudnia 1919 roku wykonali bracia Ross i Keith Smith. Wtedy to zdecydowano, że samolot ten wykona lot z Wielkiej Brytanii do Kapsztadu^[3]. Do tego lotu wyruszył 4 lutego 1920 roku z załogą w składzie: S. Cotton – pilot i W.A. Townsend – mechanik (inżynier z zakładów Napier)^[3]. W dniu 23 lutego z powodu złych warunków atmosferycznych samolot musiał przymusowo lądować w odległości 30 km na północny wschód od Mesyny, ulegając uszkodzeniu^[2]. Samolot naprawiono, powrócił do Wielkiej Brytanii i wziął jeszcze udział w zawodach Aerial Derby w 1920 roku, których jednak nie ukończył^[2]. W dniu 16 kwietnia 1921 roku został przekazany lotnictwu brytyjskiemu, gdzie służył jako samolot porównawczy dla samolotów DH.14^[2].

Opis techniczny

Samolot DH.14 był dwupłatem o konstrukcji drewnianej, kratownicowej, kryty płótnem. W przedniej części kadłuba umieszczono silnik, za nim były kabiny załogi: pilota, a za nim strzelca pokładowego. Za kabinami załogi znajdowały się dwie komory bombowe. Podwozie było stałe, składało się z kół i płozy ogonowej. W wersji DH.14A przednie podwozie składało się z dwóch par kół połączonych wózkiem.

Napęd stanowiły silnik w układzie V, 12-cylindrowy, chłodzony cieczą.

Samolot w wersji wojskowej DH.14 miał uzbrojenie obronne w postaci stałego karabinu maszynowego Vickers kal. 7,7 mm zsynchronizowanego z obrotami śmigła, umieszczonego na stanowisku pilota i przez niego obsługiwany oraz ruchome sprzężone dwa karabiny Lewis na obrotnicy Scraffa umieszczone na stanowisku strzelca. Posiadał dwie komory bombowe, w których mogło być umieszczone 6 bomb lotniczych o masie 51 kg każda. Samolot DH.14A nie posiadał uzbrojenia, a w miejsce komór bombowych umieszczono trzecią kabinę.

Uwagi

1. W wersji DH.14A wyposażony w silnik Napier Lion o mocy 456 KM (336 kW).
2. W nawiasie dane wersji DH.14A, gdy różnią się do wersji DH.14.
3. W numeracji konstrukcji pominięto oznaczenie DH.13.

Przypisy

1. J.M. Bruce: De Havilland Aircraft of World War One. Londyn: Arms and Armour, 1991, s. 90-91. ISBN 1-85409-069-0. (ang.).
2. A.J. Jackson: De Havilland Aircraft Since 1909. Putnam Aeronautical Books, 1987, s. 148-153. ISBN 978-0-85177-802-0. (ang.).
3. Donald Hannah: De Havilland. Stamford: Key Publishing Ltd, 1982, s. 17, 61, 65. ISBN 0-946219-00-1. (ang.).

Bibliografia

• Donald Hannah: De Havilland. Stamford: Key Publishing Ltd, 1982, s. 17, 61, 65. ISBN 0-946219-00-1. (ang.).
• A.J. Jackson: De Havilland Aircraft Since 1909. Putnam Aeronautical Books, 1987, s. 148-153. ISBN 978-0-85177-802-0. (ang.).
• J.M. Bruce: De Havilland Aircraft of World War One. Londyn: Arms and Armour, 1991, s. 90-91. ISBN 1-85409-069-0. (ang.).