Czekanów (województwo mazowieckie)

Czekanów

wieś
Kościół w Czekanowie
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	sokołowski
Gmina	Jabłonna Lacka
Liczba ludności (2011)	255[2][3]
Strefa numeracyjna	25
Kod pocztowy	08-304[4]
Tablice rejestracyjne	WSK
SIMC	0672478[5]
Położenie na mapie gminy Jabłonna Lacka Czekanów
Położenie na mapie Polski Czekanów
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Czekanów
Położenie na mapie powiatu sokołowskiego Czekanów
52°26′13″N 22°26′17″E[1]

Czekanów (język podl. Czekanowo) – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie sokołowskim, w gminie Jabłonna Lacka^[5][6].

Integralne części wsi Czekanów^[5]^[6]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0672490	Kozieniec	część wsi
0672509	Pieńki	część wsi
0672515	Powłoczki	część wsi
0672521	Zastawie	część wsi

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Czekanów, po jej zniesieniu w gromadzie Jabłonna. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Andrzeja Boboli^[7]

Historia

Archeolodzy stwierdzili, że w Czekanowie już od VI wieku n.e. rozwijał się lokalny mikroregion osadniczy^[8][9]. Początkowo w jego skład wchodziło kilka osad otwartych, których faza najbardziej intensywnego użytkowania przypadała na VIII–X wiek. Dwie główne osady znajdowały się w bezpośrednim sąsiedztwie cmentarza wyodrębnionego z otoczenia poprzez budowę dookolnej palisady i usypanie symbolicznych wałów oraz odcięcie głębokim rowem^[8]. Dokonywano tam również czynności obrzędowych – najpewniej związanych z nieznanym pogańskim kultem zmarłych^[8]. Rozkwit osadniczy mikroregionu, objawiający się znacznym przyrostem liczby zasiedlonych punktów, nastąpił w ciągu XI stulecia i połączony był z przeniesieniem centrum osadniczego na przeciwległy brzeg rzeki Turnej, gdzie być może zbudowano wówczas założenie obronne w postaci grodu obronnego^[8].

W czasie II wojny światowej małżeństwo Alfreda i Bolesław Pietraszek ukrywali w swoim majątku w Czekanowie 18 osób pochodzenia żydowskiego. Za swoją bohaterską postawę uhonorowani zostali w 2007 r. najwyższym izraelskim odznaczeniem państwowym Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

W miejscowości urodził się Stanisław Bądzyński – polski chemik i fizjolog. Jeden z założycieli Polskiego Towarzystwa Chemicznego.

Zabytki

• kościół parafialny pw. św. Andrzeja Boboli wzniesiony w latach 50. XX wieku na miejscu cerkwi unickiej z 1725 r.
• cmentarzysko wczesnośredniowieczne składające się m.in. z kilku kurhanów

Zobacz też

• Podlaszuki
• Czekanów
• Czekanowo

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 19908
2. Wieś Czekanów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-02-09] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 174 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
5. GUS. Wyszukiwarka TERYT
6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
7. Opis parafii na stronie diecezji
8. KatarzynaK. Skrzyńska-Jankowska KatarzynaK., Cmentarzysko kurhanowe w Czekanowie, gm. Jabłonna Lacka w źródłach kartograficznych, „Fines testis temporum. Studia ofiarowane profesor Elżbiecie Kowalczyk Heyman w pięćdziesięciolecie pracy naukowej” [dostęp 2019-12-16]  (ang.).
9. Radzikowska Monika, Birytualizm na cmentarzysku „Tureckie Mogiły” w Czekanowie – zjawisko jednostkowe czy świadectwo przeżywającej się tradycji? , [w:] Początki chrześcijaństwa na pograniczu mazowiecko-ruskim w świetle wyników badań wybranych cmentarzysk, red. A. Buko, s. 209–223

Linki zewnętrzne

• Czekanów 1(1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 790 .
• Czekanów w archiwalnych pocztówkach