Czarny Bór (Litwa)

Czarny Bór
Juodšiliai
Ilustracja
Państwo

 Litwa

Okręg

 wileński

Rejon

wileński

Gmina

Czarny Bór

Populacja (2011)
• liczba ludności


1744

Kod pocztowy

LT-14001

Położenie na mapie rejonu wileńskiego
Mapa konturowa rejonu wileńskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Czarny Bór”
Położenie na mapie Litwy
Mapa konturowa Litwy, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Czarny Bór”
Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Czarny Bór”
Ziemia54°34′50″N 25°16′00″E/54,580556 25,266667

Czarny Bór (lit. Juodšiliai) – wieś na Litwie, w okręgu wileńskim, w rejonie wileński, siedziba gminy Czarny Bór. Leży na południe od Wilna, przy linii kolejowej WilnoLida. Siedziba gminy. W 2011 roku liczył 1744 mieszkańców.

Znajduje tu się przystanek kolejowy Czarny Bór.

Historia

Swą nazwę osiedle zawdzięcza gęstym, otaczającym go ze wszystkich stron lasom. W 1914 roku, gdy żołnierze wojsk kajzerowskich prowadzili tu wyręby lasów, ułożono tory kolejowe i zbudowano stację kolejową Reslerowo. Nazwa upamiętniała inicjatora budowy Reislera, dyrektora „Poleskich Żelaznych Dróg”. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, po 1920 roku, przywrócono starą nazwę „Czarny Bór”[1].

W dwudziestoleciu międzywojennym leżał w Polsce, w województwie wileńskim[a], w powiecie wileńsko-trockim, w gminie Rudomino[2].

Malowniczą miejscowość nad rzeką Waką upodobała ówczesna wileńska twórcza inteligencja. Założono tu letnisko. W latach 1924–1946 był w Czarnym Borze klasztor sióstr urszulanek. Zakonnice prowadziły szkołę początkową i sierociniec. W 1934 roku otwarto gimnazjum[3]. W czasie II wojny światowej, korzystając z pomocy sióstr urszulanek w Czarnym Borze[4], przez 2 lata ukrywał się ks. Michał Sopoćko[5]. Gestapo ścigało go za pomaganie Żydom. Mieszkańcy znali go jako Wacława Rodziewicza, stolarza i cieślę[6]. Po kryjomu u sióstr urszulanek odprawiał msze święte i spowiadał.

W 1948 roku władze Litwy sowieckiej umieściły w Czarnym Borze zgromadzenia zakonne z Litwy, w tym wileńskie wizytki. Każdemu zgromadzeniu przydzielono dom po „repatriowanych” Polakach. Stąd sporo z nich udało się potem wprost do Polski.

Akcja powieści Józefa Mackiewicza Droga donikąd zawiera jego przeżycia z Czarnego Boru[7] po czerwcu 1940, gdzie pracował jako drwal i woźnica[8][9], a dziś w jego domu działa „Mackiewiczówka” – Ośrodek Pracy Twórczej im. Józefa Mackiewicza.[10]

W miejscowości znajduje się szpital.

Demografia

Oświata

W 1919 roku w Czarnym Borze została założona szkoła powszechna. Od połowy lat 50. do początku lat 90. przez 34 lata nauczała w niej chemii oraz biologii Idalia Żyłowska, córka Mackiewicza[11]. W 1992 roku szkoła została zreorganizowana na rosyjską (Nr 1) i polską (Nr 2). Powstała samodzielna polska Szkoła Średnia w Czarnym Borze. W 2002 roku szkoła otrzymała imię Urszuli Ledóchowskiej. W 2014 roku szkoła otrzymała status gimnazjum[12]. Gimnazjum ma filię nauczania początkowego w Wołczunach[13].

Kościół katolicki

Fundamenty pod budowę kościoła na terenie klasztoru urszulanek zostały założone jeszcze przed II wojną światową. Po wojnie w miejscu, gdzie miał stanąć kościół, działał dom dziecka, następnie szpital i przychodnia. Po pożarze w 1991 roku, który zniszczył budynek, mieszkańcy postanowili dokończyć dzieło zainicjowane przez urszulanki – zebrali środki i w 2003 roku rozpoczęli budowę kościoła. Jesienią 2012 roku sprowadzone zostały relikwie bł. Sopoćki, a przy domu, w którym podczas wojny się ukrywał, umieszczono tablicę pamiątkową[14]. 15 lutego 2016 roku kościół został konsekrowany pod wezwaniem bł. ks. Michała Sopoćki przez abpa Gintarasa Grušasa[15]. Kościół leży w parafii Najświętszej Maryi Panny Matki Dobrej Rady w Rudaminie[16].

Kościół bł ks. Michała Sopoćki

Znane osoby

W Czarnym Borze urodził się litewski polityk Petras Auštrevičius.

Uwagi

  1. Przynależność wojewódzka zmieniała się. Miejscowość leżała w Ziemi Wileńskiej (1922 - 1926), następnie w województwie wileńskim (1926 - 1945).

Przypisy

  1. Czarny Bór na skrzyżowaniu ludzkich losów [online], Wierzę Ufam Miłuję [dostęp 2016-02-16].
  2. Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej.. T. I. Województwo wileńskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1938.
  3. Nasza Gazeta [online], archiwum2000.tripod.com [dostęp 2016-02-16].
  4. NIEZWYKŁE LISTY Z CZARNEGO BORU bl. ks. Michała Sopoćki w recenzji Leonarda Drożdżewicza, 2015
  5. Leonard Drożdżewicz, Czarny Bór, ŚLADAMI MICHAŁA SOPOĆKI I JÓZEFA MACKIEWICZA, „Znad Wilii”, nr 2 (58), 2014, s. 66–77.
  6. Zgromadzenie Siostr Jezusa Milosiernego, Biografia – Ksiądz Sopoćko – Profesor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie [online], www.faustyna.eu [dostęp 2016-02-16].
  7. Leonard Drożdżewicz, Śladami ks. Michała Sopoćki i Józefa Mackiewicza – Czarny Bór, „Znad Wilii”, nr 2 (58), 2014, s. 66–77.
  8. Zbigniew S. Siemaszko. Józef Mackiewicz na tle Rzeczypospolitej wielu narodów.
  9. Antoni Radczenko, W Czarnym Borze powstanie plac imienia Józefa Mackiewicza [online], Delfi [dostęp 2016-02-16].
  10. Ilona Lewandowska, „Mackiewiczówka” – w 9 lat od ruiny do Centrum Pracy Twórczej – Kurier Wileński [online], kurierwilenski.lt, 9 lutego 2022 [dostęp 2023-06-02] (pol.).
  11. Krystyna Adamowicz, Wspomnienia Idalii - świadectwo losów Wilna i ludzi, [w:] Tygodnik Wileńszczyzny [online] 2019
  12. Juodšilių šv. Uršulės Leduchovskos vidurinė mokykla [online], www.leduchovskos.vilniausr.lm.lt [dostęp 2016-02-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-02-24].
  13. „Żyć dla szczęścia innych…” w Czarnym Borze | Wilnoteka [online], www.wilnoteka.lt [dostęp 2016-02-16].
  14. Litwa upamiętnia księdza Michała Sopoćko [online], PolskieRadio.pl [dostęp 2016-02-16].
  15. Konsekracja kościoła pw. bł. Michała Sopoćki w Czarnym Borze | Wilnoteka [online], www.wilnoteka.lt [dostęp 2016-02-16].
  16. Vilniaus arkivyskupija | Parafia [online], www.vilnensis.lt [dostęp 2016-02-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-02-24].

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!