Częstochowa Stradom

Częstochowa Stradom

Budynek dworca od strony peronów (2015 r.)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Częstochowa
Lokalizacja	Podjasnogórska
Poprzednie nazwy	Stradom, Tschenstochau Stradom
Rodzaj	Stacja kolejowa
Dane techniczne
Liczba peronów	2 (wysokie)[1][2]
Liczba krawędzi peronowych	3[1]
Kasy	czynne[2]
Linie kolejowe
61 Kielce – Fosowskie 700 Częstochowa Stradom – Częstochowa 702 Częstochowa Stradom – Częstochowa Towarowa
Położenie na mapie Częstochowy Częstochowa Stradom
Położenie na mapie Polski Częstochowa Stradom
Położenie na mapie województwa śląskiego Częstochowa Stradom
50°47′51,30″N 19°06′26,40″E

Częstochowa Stradom – druga co do wielkości stacja kolejowa Częstochowy, położona w dzielnicy Podjasnogórska (do 2004 roku w dzielnicy Stradom)^[3]. Dworzec kategorii „A” (aglomeracyjny)^[4].

W roku 2018 stacja obsługiwała 1000–1500 pasażerów na dobę.

Ruch pasażerski

Rok	Wymiana pasażerska na dobę
2018[5]	1 000-1 500
2022[6]	1300

Gmach stacyjny

Budynek dworca jest dwubryłowy. Budynek jest podpiwniczony, główna część gmachu jest trzykondygnacyjna, po wschodniej stronie znajduje się jednokondygnacyjna dobudówka kotłowni. Budynek wzniesiono z otynkowanej cegły, część budynku olicowano płytami z piaskowca; strop budynku jest żelbetowy. Od wewnątrz ściany wybudowano z użyciem cegły ceramicznej i zaprawy wapiennej, otynkowano. Zadaszenie drewniane kryte blachą. Kubatura budynku to 7756 m³, a powierzchnia użytkowa pomieszczeń – 1466 m²^[7].

Obecnie w jego budynku siedzibę ma też Muzeum Historii Kolei^[8], bufet i firma usługowa^[9].

Historia

W 1903 roku, gdy uruchomiono linię kolejową Częstochowa–Herby, w pobliżu ul. Kościelnej (obecnie Loretańskiej) wybudowano dworzec Stradom (jego budynek nie zachował się). Osiem lat później (1911), gdy linię tę przedłużono do Kielc i przekuto na szerokotorową, przeniesiono dworzec w dzisiejsze miejsce^[8]. Po II wojnie światowej budynek podwyższono o jedno piętro, zlikwidowano wieżę i otynkowano ceglano-kamienną elewację. Przed VI Światowym Dniem Młodzieży (1991) przebudowano hol, zaś portal wejściowy od strony miasta obłożono piaskowcem^[9].

Przy dworcu znajduje się budynek nastawni postawionej w latach 80 XX wieku z myślą o uruchomieniu urządzeń przekaźnikowych. Pod koniec roku 2003 usunięto mechaniczne urządzenia sterowania ruchem i zastąpiono je umieszczonym w nastawni systemem komputerowym^[1]. W 1991 roku perony wyposażono w pragotronowy system informacji pasażerskiej, a ściany poczekalni wyłożono piaskowcem^[2]. We wrześniu 2009 zamknięto kasę^[1].

W 2009 roku na stacji odkryto ludzkie szczątki, które najprawdopodobniej pochodzą z czasów II wojny światowej. 7 lipca śledczy Instytutu Pamięci Narodowej poinformowali o odnalezieniu 4 szkieletów. W odkrytych grobach pochowano najprawdopodobniej ludzi zmarłych wskutek nieludzkiego traktowania podczas transportu kolejowego^[10]. Kolejne badania prowadzone w maju i sierpniu 2010 roku określiły liczbę odkrytych ofiar na szesnaście^[11]. Pochowano je we wspólnym grobie na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Radomskiej.

W lutym 2013 roku PKP SA rozpisały przetarg na projekt remontu dworca, przetarg na prace budowlane zapowiedziano natomiast na koniec tego samego roku. Wstępna data zakończenia prac budowlanych nie została podana – miało ono nastąpić już po uruchomieniu protezy koniecpolskiej. Plany remontu dworca obejmowały wymianę dachu, okien, drzwi, instalacji wodnej, kanalizacyjnej i elektrycznej oraz remont parkingu i elewacji wraz z montażem iluminacji nocnej, nową aranżację holu dworcowego obejmującą jego powiększenie i wyposażenie w wyświetlacze ciekłokrystaliczne oraz przebudowę toalet na przystosowane dla osób niepełnosprawnych^[9]. Pod koniec grudnia 2013 roku PKP SA zrezygnowały z remontu dworca z powodu rezygnacji Miejskiego Zarządu Dróg i Transportu z przejęcia budynku i braku możliwości komercyjnego zagospodarowania obiektu oraz jego stosunkowo dobrego stanu technicznego. Plany remontowe ograniczono do odnowienia peronów, które zrealizowały PKP Polskie Linie Kolejowe^[12]. W sierpniu 2014 roku ponownie otwarto temat remontu budynku dworca, obejmującego odnowienie elewacji wraz z wymianą stolarki okiennej i drzwiowej, remont dachu, holu dworca, kas biletowych i toalet wraz z budową parkingu przystosowanego dla osób niepełnosprawnych^[13]. W ramach prac wykonano termomodernizację elewacji, wymieniono dach, wyremontowano toalety, odświeżono wnętrze budynku i wyposażono poczekalnię w ławki. W budynku pojawiła się także kasa PKP IC. W ramach prac wybudowano od nowa perony, zamontowano na nich wiaty, ławki tablice z rozkładami jazdy. W czasie remontu peron pierwszy skrócono z 340 do 180 m, a peron drugi z 400 do 350 metrów^[2].

14 grudnia 2014 na stacji Częstochowa Stradom zaczęły się zatrzymywać pociągi kategorii Express InterCity Premium obsługiwane składami ED250 Pendolino^[14].

W październiku 2015 r. PKP PLK zapowiedziały^[15] budowę tunelu do peronu 2, zadaszenie peronów i przejścia od hali dworca do wejścia do tunelu. Zgodnie z deklaracją inwestorską rozpisanie przetargu zaplanowano w styczniu 2016 roku, początek prac budowlanych w marcu, zakończenie do lipca 2016 roku^[16]. Przetarg ogłoszono w połowie lutego 2016 r^[17]. Prace rozpoczęły się pod koniec marca 2016 r^[18]. Przed rozpoczęciem Światowych Dni Młodzieży (20 lipca) oddano do użytku tunel wraz z zadaszeniem części peronu 2^[19], a zadaszenie peronu 1 oraz przejścia do budynku dworca ukończono jesienią 2016 roku^[20]. Koszt inwestycji na stacji Stradom wyniósł 6,4 mln zł^[19]. W 2021 r. PKP PLK powiększyły wiatę na peronie nr 2 o 50 m oraz dwie otwarte i przeszklone poczekalnie^[21].

Galeria

• 
  Nastawnia "CS"
• 
  Dworzec od strony podjazdu dla samochodów (2009 r.)
• 
  Widok z nastawni na perony (2010 r.)
• 
  Peron 2 (2015 r.)
• 
  Dworzec nocą od strony podjazdu dla samochodów (2015 r.)
• 
  Kasy biletowe
• 
  Poczekalnia

Przypisy

1. Częstochowa Stradom w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
2. Dominik Wójcik: Częstochowa Stradom: Dworzec już gotowy, stacja niemalże. [w:] Rynek Kolejowy [on-line]. ZDG TOR Sp. z o.o., 2014-12-26. [dostęp 2015-01-02]. (pol.).
3. UCHWAŁA Nr 318/XXVIII/2004 Rady Miasta Częstochowy z dnia 15 marca 2004 r. w sprawie utworzenia Dzielnic oraz nadania im Statutów.
4. Michał Hyra: Mamy w Częstochowie dworzec klasy premium. Ale nie jest to Stradom. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2015-08-19. [dostęp 2015-08-21]. (pol.).
5. Wymiana pasażerska – Dane o stacjach 2018. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2020-01-28].
6. Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
7. Departemnt Inwestycji PKP SA: SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA POSTĘPOWANIA O UDZIELENIE ZAMÓWIENIA PUBLICZNEGO W TRYBIE PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO NA OPRACOWANIE DOKUMENTACJI PROJEKTOWEJ PRZEBUDOWA DWORCA KOLEJOWEGO CZĘSTOCHOWA STRADOM. Polskie Koleje Państwowe SA. [dostęp 2013-03-23]. (pol.).
8. Historia kolejowych podróży z Częstochowy. Onet.Wiadomości. (pol.).
9. Tomasz Haładyj: Czekając na szybki pociąg Pendolino, remontujemy zapyziały dworzec Stradom. [w:] Gazeta Wyborcza Częstochowa [on-line]. Gazeta.pl, 2013-03-01. [dostęp 2013-03-22]. (pol.).
10. onet.pl – Masowe groby na dworcu PKP. Onet.Wiadomości. [dostęp 2015-06-14]. (pol.).
11. Częstochowa/ Zakończona ekshumacja przy dworcu Stradom. [w:] PAP [on-line]. Dzieje.pl - portal historyczny, 23-08-2010. [dostęp 2013-03-22]. (pol.).
12. Tomasz Haładyj: Dworzec kolejowy na Stradomiu będzie musiał obejść się bez remontu. Gazeta.pl Częstochowa, 2013-12-30. [dostęp 2014-03-08]. (pol.).
13. Odnowią dworzec na przyjazd Pendolino. [w:] Kurier Kolejowy [on-line]. 2014-08-22. [dostęp 2014-08-24]. (pol.).
14. Pendolino w Częstochowie. Na nowy pociąg czekał wyremontowany dworzec na Stradomiu. dziennikzachodni.pl, 2014-12-14. [dostęp 2016-09-06].
15. Michał Hyra: Częstochowski dworzec Stradom zmieni się nie do poznania. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2015-10-28. [dostęp 2015-10-28]. (pol.).
16. Częstochowa Stradom. Tunel pod torami jest niezbędny [ZDJĘCIA]. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2015-12-14. [dostęp 2015-12-14]. (pol.).
17. JakubJ. Madrjas JakubJ., Częstochowa Stradom: Jest przetarg na tunel pod torami [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2016-02-13] .
18. PKP Częstochowa. Już kopią tunel na Stradomiu [ZDJĘCIA] [online], czestochowa.wyborcza.pl [dostęp 2016-03-25] .
19. MichałM. Hyra MichałM., Przygotowania do ŚDM. Tunel pod torami na dworcu Częstochowa Stradom już gotowy [online], czestochowa.wyborcza.pl, 19 lipca 2016 [dostęp 2016-07-19] .
20. Częstochowa Stradom. Efektowna wiata na peronie 1 [online], czestochowa.wyborcza.pl, 21 października 2016 [dostęp 2016-10-21] .
21. Kolejarze na dworcu Częstochowa Stradom budują jeszcze większą wiatę dla pasażerów [online], czestochowa.wyborcza.pl, 27 lipca 2021 [dostęp 2021-07-28] .

Linki zewnętrzne

• Częstochowa Stradom w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
• Towarzystwo Przyjaciół Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej w Częstochowie

Częstochowa Stradom
Linia 61 Kielce – Fosowskie (177,223 km)
Kucelinka (podg.) odległość: 9,78 km		Częstochowa Gnaszyn odległość: 5,74 km
Linia 700 Częstochowa Stradom – Częstochowa (2,542 km)
		Częstochowa odległość: 2,204 km
Linia 702 Częstochowa Stradom – Częstochowa Towarowa (1,809 km)
		Częstochowa Towarowa odległość: 1,807 km