PROFILBARU.COM

Centrum Szymona Wiesenthala (ang. Simon Wiesenthal Center) – założona w 1977 roku międzynarodowa agencja żydowska z siedzibą w Los Angeles, służąca ochronie praw człowieka i zachowaniu pamięci o Holokauście. Zadaniem centrum jest także wzmacnianie tolerancji społecznej poprzez edukację.

Wśród tematów jakimi zajmuje się Centrum znajdują się problemy związane z rasizmem, antysemityzmem, ludobójstwem, działaniem przeciwko ludności oraz terroryzmem. Jest ono akredytowane jako organizacja pozarządowa przy Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz UNESCO.

Siedziba Główna Centrum Szymona Wiesenthala znajduje się w Los Angeles, pozostałe siedziby mają swoją lokalizację w Nowym Jorku, Toronto, Miami, Jerozolimie, Paryżu, Buenos Aires.

W zasobach Centrum znajduje się Archiwum, Biblioteka i Muzeum Tolerancji, w którym znajduje się ponad 50 000 pozycji książkowych i dokumentów. Archiwa zawierają fotografie, pamiętniki, listy, wyroby sztuki użytkowej, rzadkie książki i inne dokumenty dostępne dla badaczy, studentów i dla szerokiej publiczności. Centrum regularnie publikuje raporty dotyczące realizacji i wypełniania zadań stawianych przez Centrum odnośnie do terroryzmu, Bliskiego Wschodu, antysemityzmu, Holokaustu, Internetu i grup ekstremistycznych.

Centrum zostało nadane imię Szymona Wiesenthala, żydowskiego działacza, tropiciela zbrodniarzy nazistowskich, inżyniera architekta.

Lista poszukiwanych zbrodniarzy nazistowskich

Od 2001 roku Efraim Zuroff wydaje coroczny raport z listą najbardziej poszukiwanych zbrodniarzy nazistowskich.

Raport z 2016 roku wymienia 10 osób żyjących w 2016 roku^[1], z listy zniknęli Gerhard Sommer uznany w maju 2015 za niezdolnego do odpowiadania przed sądem z powodu demencji^[2] i Oskar Gröning uznany 15 lipca 2015 przez sąd okręgowy w Lüneburgu winnym pomocnictwa w zamordowaniu co najmniej 300 tys. osób i skazany na 4 lata więzienia^[3]^[4], a także zmarły w 2015 – Vladimir Katriuk^[5].

1. Helma Kissner – Niemcy (uznana we wrześniu 2016 za niezdolną do odpowiadania przed sądem z powodu stanu zdrowia i podeszłego wieku^[6])
2. Reinhold Hanning – Niemcy (17 czerwca 2016 sąd w Detmoldzie uznał Hanninga winnym pomocnictwa w zamordowaniu co najmniej 170 tys. osób i orzekł wobec niego 5 lat więzienia^[7])
3. Helmut Oberlander – Kanada
4. Hubert Zafke – Niemcy
5. Alfred Stark – Niemcy (zmarł 28 października 2018 o czym poinformowano dopiero 28 lutego 2021^[8])
6. Helmut Rasbol – Dania (w listopadzie 2016 duńska prokuratura poinformowała, że nie znalazła dowodów na udział Helmuta Rasbola w mordowaniu Żydów w obozie w Bobrujsku^[9])
7. Aksel Andersen – Szwecja
8. Johann Robert Riss – Niemcy
9. Algimantas Dailidė – Niemcy
10. Jakob Palij – USA (zmarł 9 stycznia 2019^[10])

Raport z 2015 roku wymienia 10 osób żyjących w 2015 roku, z listy zniknęli Hans Lipschis i Theodor Szehinskyj oraz zmarli Ivan Kalymon (2014) i Søren Kam (2015)^[11].

1. Gerhard Sommer – Niemcy (uznany w maju 2015 za niezdolnego do odpowiadania przed sądem z powodu demencji^[2])
2. Vladimir Katriuk – Kanada (zm. 2015^[5])
3. Alfred Stark – Niemcy
4. Johann Robert Riss – Niemcy
5. X – Dania
6. Y – Niemcy
7. Z – Norwegia
8. Oskar Gröning – Niemcy (15 lipca 2015 sąd okręgowy w Lüneburgu uznał, iż 94-letni esesman jest winny pomocnictwa w zamordowaniu co najmniej 300 tys. osób i orzekł wobec niego 4 lata więzienia^[12]^[4])
9. Algimantas Dailidė – Niemcy
10. Helmut Oberlander – Kanada

Raport z 2014 roku wymienia 8 osób żyjących w 2013 roku, z listy zniknęli Alois Brunner (uznany za prawdopodobnie zmarłego) oraz zmarli Ladislaus Csizsik-Csatary (dotąd plasowani na pierwszym miejscu) i Michaił Gorszkow. Lista zaczyna się od nr 2^[13].