Bronisław Noël

Bronisław Noël

Bronisław Noël
pułkownik dyplomowany artylerii
Pełne imię i nazwisko	Bronisław Antoni Marian Noël
Data i miejsce urodzenia	23 marca 1897 Łańcut
Data i miejsce śmierci	21 sierpnia 1979 Londyn
Przebieg służby
Lata służby	1915–1947
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	1 Dywizja Pancerna
Stanowiska	zastępca dowódcy dywizji
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa kampania francuska
Odznaczenia

Bronisław Antoni Marian Noël (ur. 23 marca 1897 w Łańcucie, zm. 21 sierpnia 1979 w Londynie) – pułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, mianowany generałem brygady przez Władysława Andersa w 1964, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się 23 marca 1897 w Łańcucie, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Romualda Stanisława i Wandy z Firlej-Bielańskich. Po ukończeniu szkoły powszechnej uczęszczał do c. k. Gimnazjum im. Franciszka Józefa w Drohobyczu (1907–1911) i c. k. Gimnazjum II z językiem wykładowym polskim w Tarnopolu (1911–1914). Klasę ósmą gimnazjum ukończył w 1915 w Wiedniu i tam zdał maturę.

16 sierpnia 1915 został wcielony do cesarskiej i królewskiej Armii, do baterii zapasowej Dywizjonu Artylerii Konnej Nr 11. W maju 1916, po ukończeniu szkoły oficerów rezerwy, został wysłany na front do macierzystego dywizjonu, który został przemianowany na Dywizjon Artylerii Konnej Nr 4. Walczył w szeregach 2. i 3. baterii na stanowisku podoficera zwiadowczego, oficera zwiadowczego i komendanta plutonu. Od lutego 1917 przebywał w szpitalu, a następnie w baterii zapasowej dywizjonu. W październiku 1917 został ponownie wysłany na front do macierzystej jednostki, która została przemianowana na Pułk Artylerii Polowej Nr 4 K. Walczył w szeregach 5. baterii jako komendant plutonu i oficer zwiadowczy. Awansował na podporucznika rezerwy ze starszeństwem z 16 sierpnia 1917. Wracając z frontu serbskiego został w Małopolsce Wschodniej zatrzymany i uwięziony przez Ukraińców.

27 listopada 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego i przydzielony do Wydziału Wojskowego Polskiej Komisji Likwidacyjnej Galicji i Śląska Cieszyńskiego w Krakowie na stanowisko oficera ordynansowego i tłumacza. 9 kwietnia 1919 został przydzielony do rezerwy oficerów artylerii przy Dowództwie Artylerii w Krakowie, a 21 maja przeniesiony do Korpuśnych Warsztatów Broni w Podgórzu na stanowisko dowódcy pododdziału. 17 sierpnia 1919 został przeniesiony do Zbrojowni w Krakowie na stanowisko młodszego oficera pododdziału. 7 października 1919 został skierowany na urlop akademicki. 1 grudnia tego roku został mianowany z dniem 1 grudnia 1919 porucznikiem w artylerii^[1]. 7 lutego 1920 wrócił z urlopu i objął funkcję adiutanta Zbrojowni i zastępcy dowódcy pododdziału. 1 lipca 1920 został przeniesiony do 4 Dywizjonu Artylerii Konnej. Na fronie pełnił obowiązki dowódcy plutonu i I oficera 1. baterii. 1 stycznia 1921 został dowódcą 1. baterii.

3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 215. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[2]. Od 1 grudnia 1922 do 15 września 1923 był słuchaczem kursu w Centralnej Szkole Kawalerii w Grudziądzu. Po ukończeniu kursu ponownie dowodził baterią. 31 marca 1924 prezydent RP nadał mu stopień kapitana ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1923 i 130. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[3]. W listopadzie 1927 został przeniesiony do kadry oficerów artylerii z równoczesnym przydziałem do Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim na stanowisko młodszego oficera grupy ćwiczebnej^[4]. W lipcu 1928 został przeniesiony do składu osobowego inspektora armii, generała dywizji Jana Romera na stanowisko oficera ordynansowego^[5][6]. 6 lipca 1929 został przeniesiony do 1 pułku artylerii przeciwlotniczej w Warszawie^[7]. W 1929 odbył trzymiesięczny staż w innych rodzajach broni, a od 15 października do 15 grudnia 1929 ukończył Kurs Próbny przy Wyższej Szkoły Wojennej. 29 grudnia 1929 został powołany na dwuletni kurs do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie^[8]. 2 września 1930, po ukończeniu pierwszego roku studiów, został skierowany do Wyższej Szkoły Wojennej (franc. École Supérieure de Guerre) w Paryżu^[9]. 17 grudnia 1931 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1932 stopień majora w korpusie oficerów artylerii i 11. lokatą^[10]. 1 listopada 1932 otrzymał tytuł oficera dyplomowanego i został przeniesiony do Oddziału III Sztabu Głównego^[11]. 28 września 1933 został wyznaczony na stanowisko szefa sztabu 18 Dywizji Piechoty w Łomży^[12]. Od maja 1936 dowodził dywizjonem w 30 pułku artylerii lekkiej w Brześciu. Od maja do października 1937 przebywał na stażu w armii rumuńskiej. Następnie wykonywał obowiązki attaché wojskowego w Poselstwie RP w Pradze^[13]. Na stopień podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z 19 marca 1938 i 35. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[14].

W lipcu 1939 został wyznaczony na stanowisko szefa Oddziału II Sztabu Armii „Karpaty”. Na tym stanowisku walczył w kampanii wrześniowej^[15]. 9 czerwca 1942 objął obowiązki szefa sztabu 1 Dywizji Pancernej^[16]. Od października 1943 do 1 lutego 1946 dowodził artylerią dywizyjną 1 Dywizji Pancernej. Od lutego 1946 do 10 czerwca 1947 był zastępcą dowódcy 1 Dywizji Pancernej^[17][18].

Naczelny Wódz, generał broni Władysław Anders mianował go generałem brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1964 w korpusie generałów^[19].

Zmarł 21 sierpnia 1979 w Londynie. Prochy pochowane na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (pas 5, wsch.).

Grób gen. Bronisława Noela na cmentarzu Rakowickim

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 130^[20]
• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 267 – 1922^[21]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (29 kwietnia 1978)^[22]
• Krzyż Walecznych po raz 1, 2 i 3 – 1921^[23])
• Krzyż Walecznych po raz czwarty – 1922^[24]
• Złoty Krzyż Zasługi – 19 marca 1936 „za zasługi w służbie wojskowej”^[25][26]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[27]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[27]
• Medal za Długoletnią Służbę^[27]
• Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych – 12 maja 1936^[27]
• Odznaka Szkoły Podchorążych Artylerii^[27]
• Order Wybitnej Służby (30 września 1944)^[27]
• Medal Brązowego Lwa (3 kwietnia 1946)^[27]
• Krzyż Kawalerski Orderu Narodowego Legii Honorowej^[27]
• Krzyż Wojenny (Francja)^[27]
• Krzyż Oficerski Orderu Leopolda^[27]
• Krzyż Wojenny (Belgia)^[27]

Przypisy

1. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 100 z 31 grudnia 1919, poz. 4412.
2. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 204.
3. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924, s. 176.
4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927, s. 305.
5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928, s. 230.
6. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 435, 463.
7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929, s. 197.
8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929, s. 376.
9. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 184.
10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 18 grudnia 1931, s. 400.
11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933, s. 84, 99.
12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 28 września 1933, s. 199.
13. Rocznik Służby Zagranicznej 1938 ↓, s. 53, 252.
14. Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 469.
15. Dalecki 1989 ↓, s. 13, 140, 141, 347, 377.
16. Tym 2009 ↓, s. 130.
17. Wysocki 1994 ↓, s. 266.
18. Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 137 wg autorów od lutego 1946 do 1947 pełnił służbę w Sztabie Naczelnego Wodza.
19. Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 137.
20. ŁukomskiŁ. G. ŁukomskiŁ., PolakP. B. PolakP., SuchcitzS. A. SuchcitzS., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 371 .
21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 18 lutego 1922, s. 107.
22. Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 26, Nr 5 z 31 grudnia 1978. 
23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922, s. 71.
24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 16 czerwca 1922, s. 446.
25. M.P. z 1936 r. nr 66, poz. 131.
26. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 19 marca 1936, s. 2.
27. Noel, Bronislaw Antoni Marian - TracesOfWar.com [online], www.tracesofwar.com [dostęp 2022-05-21] .

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938. Warszawa: Stowarzyszenie „Samopomoc Urzędników Polskiej Służby Zagranicznej”, 1938.
• Ryszard Dalecki: Armia „Karpaty” w wojnie obronnej 1939 r.. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1989. ISBN 83-03-02830-8.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
• Juliusz Tym: 1. Dywizja Pancerna. Organizacja i wyszkolenie. Warszawa: ZP Grupa Sp. z o.o., 2009. ISBN 978-83-61529-27-9.
• Tadeusz Wysocki: 1 Polska Dywizja Pancerna 1939–1947. Geneza i dzieje. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08219-7.

Kontrola autorytatywna (osoba):

• VIAF: 49145602574201362307
• PLWABN: 9810652844405606