Briesen (Mark) (hist. pol. Brzezin[2]) – gmina w Niemczech, w kraju związkowym Brandenburgia, w powiecie Oder-Spree, siedziba Związku Gmin Odervorland[3]. Leży na historycznej ziemi lubuskiej. Przez gminę przebiega autostrada A12, łącząca Berlin z granicą polsko-niemiecką.
Nazwa
Nazwa wsi wywodzi się od słowiańskiego słowa ''brezen” lub „bryzin” („brzoza”, „brzezina”)[4].
Historia
Obszar wraz z ziemią lubuską znajdował się do połowy XIII w. w granicach Polski piastowskiej na szlaku handlowym i wojskowym z Frankfurtu nad Odrą do Berlina. Wieś zamieszkiwali wówczas głównie rolnicy oraz pasterze. Około 1400 liczyła ona mniej więcej 24 łany, czyli 185 hektarów. Najstarsza znana wzmianka o miejscowości pochodzi z 1403. W diecezji lubuskiej Briesen podlegało administracyjnie pod Falkenhagen (pol. Rokowo[2])[5]. Wieś należała do dóbr klasztoru kartuzów we Frankfurcie nad Odrą, którym sprzedana została w 1450. W 1540 majątek zakonu przeszedł na Uniwersytet we Frankfurcie nad Odrą, a w 1575 przejął je elektor Brandenburgii, Johann Gregor. Osada została całkowicie zniszczona w trakcie wojny trzydziestoletniej, ale wkrótce ją odbudowano. W 1696 elektor Fryderyk III upolował w okolicznych lasach rekordowych rozmiarów jelenia, co upamiętnia stosowny pomnik. W 1809, w wyniku pożaru, spaliło się całe centrum wsi. Około 1835 wzniesiono obecny kościół (na miejscu pozostałości obiektu średniowiecznego)[6], a w 1842 powstała stacja kolejowa na wybudowanej wówczas linii z Berlina do Frankfurtu nad Odrą, co dało asumpt rozwojowi lokalnego przemysłu (np. huta szkła od 1889) i pomysłowi nadania osadzie praw miejskich, do czego ostatecznie nigdy nie doszło. Huta szkła została zamknięta w 1926. W latach 1934–1936 rozpoczęto budowanie autostrady A12. W 1953 powstało we wsi największe gimnazjum w ówczesnym powiecie Fürstenwalde[7], a w 1956 zbudowano tu placówkę szkoleniową dla służb specjalnych NRD[4].
1 stycznia 2014 do gminy przyłączono teren należący wcześniej do rozwiązanej gminy Madlitz-Wilmersdorf[8].
Zabytki
Zabytki w Briesen:
Zabytki w pozostałych częściach gminy:
- Kościół w Biegen z XIII w.
- Pałac i park krajobrazowy w Alt Madlitz z XVIII w.
- Kościół w Alt Madlitz, średniowieczny, przebudowany w XIX w.
- Śluza Kersdorf z XIX w.
- Kościół w Wilmersdorf z XIX w., neogotycki
- Kościół w Falkenberg
Galeria
Demografia
Wykres zmian populacji Briesen od 1875 roku:
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Seite wird geladen [online], statistik-berlin-brandenburg.de [dostęp 2021-06-17] (niem.).
- ↑ a b Mapa Polski 1:500 000 Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego W.P., Warszawa 1947 [1].
- ↑ Statistisches Amt Berlin-Brandenburg, Potsdam, 2009.
- ↑ a b Jakobsweg. Östlisch und westlisch der Oder, tablica informacyjna w Briesen (Mark).
- ↑ Siegmund Wilhelm Wohlbrück, Geschichte des ehemaligen Bisthums Lebus und des Landes dieses Nahmens, tom I, Berlin 1829, s. 96.
- ↑ Jakobsweg. Östlisch und westlisch der Oder. Dorfkirche Briesen, tablica informacyjna w Briesen (Mark).
- ↑ Schule und Sporthalle Briesen, tablica informacyjna in situ.
- ↑ Informacja o przyłączeniu terenu. amt-odervorland.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-07)]. umieszczona w "Amtsblatt für das Amt Odervorland".