Bolesław Książek
| Data i miejsce śmierci
|
12 maja 1943
Dębe Wielkie
|
| Przyczyna śmierci
|
zastrzelenie
|
| Miejsce spoczynku
|
cmentarz parafialny w Dębem Wielkim
|
| Zawód, zajęcie
|
rolnik
|
| Narodowość
|
polska
|
| Małżeństwo
|
Aleksandra Książek
|
Bolesław Książek (zm. 12 maja 1943 w Dębem Wielkim[1][2]) – polski rolnik zamordowany za pomoc okazaną żydowskiemu chłopcu Idelowi podczas okupacji niemieckiej. Uhonorowany w ramach projektu Instytutu Pileckiego Zawołani po imieniu.
Historia
Mieszkał razem z żoną Aleksandrą Książek w gospodarstwie rolnym położonym przy lesie na pograniczu wsi Cezarów i Olesin w okolicy Mińska Mazowieckiego. W 1941 r. wracając wozem konnym z Warszawy do domu spotkał zbiegłego z warszawskiego getta żydowskiego chłopca o imieniu Idel, którego przygarnął[3]. Książek opiekował się Idelem przez niespełna dwa lata. Ze względu na pojawiające się ostrzeżenia ze strony rodziny na temat represji, jakie mogą spotkać za ukrywanie Żyda, chłopiec przebywał w domu Książków tylko za dnia, natomiast nocował w stodole gospodarstwa. Wskutek donosu 12 maja 1943 r. została zorganizowana obława na gospodarstwo[1]. Po brutalnym pobiciu przez niemieckich żandarmów Książek został wyciągnięty na podwórze, a jego żonę poproszono o przyniesienie postronka. W obawie przed śmiercią kobieta zdołała uciec przez okno domu. Podczas przeszukiwania gospodarstwa została znaleziono kryjówka Idela. Książek i ukrywany przez niego chłopiec zostali przepędzeni w stronę lasu i zamordowani w odległości ok. 1 km od gospodarstwa. Książek został pochowany na pobliskim cmentarzu w Dębem Wielkim za zgodą Niemców, w kwaterze nr 594. Jednak ciało Idela nie zostało pochowane[4][2].
Upamiętnienie
25 czerwca 2021 r. w Cezarowie miało miejsce odsłonięcie przez min. Magdalenę Gawin tablicy upamiętniającej Bolesława Książka i Idela, któremu udzielał on pomocy podczas okupacji niemieckiej. Wydarzenie było zorganizowane w ramach projektu Zawołani po imieniu przez Instytut Pileckiego[5].
Przypisy
