Ashmolean Museum (Ashmolean Museum of Art and Archaeology) – pierwsze na świecie muzeum uniwersyteckie. Jest położone przy ulicy Beaumont St. w Oksfordzie. Jego pierwszy budynek powstał w latach 1678–1683 w celu eksponowania w nim zbiorów gabinetu osobliwościEliasa Ashmole’a, przekazanych przez niego uniwersytetowi w Oxfordzie w 1677.
Historia
Elias Ashmole, założyciel kolekcji muzeum
Kolekcja obejmuje zarówno te zbiory Eliasa Ashmole’a, które zgromadził on osobiście, jak również te, które nabył od ogrodników, podróżników i kolekcjonerów, Johna Tradescanta starszego i jego syna o tym samym imieniu. Kolekcja ta obejmowała starożytne monety, książki, miedzioryty, okazy geologiczne i zoologiczne; jednym z tych ostatnich był wypchany egzemplarz wymarłego ptaka dront dodo, ostatniego widzianego w Europie, który jednak w 1755 został w takim stopniu zniszczony przez owady, że pozostała tylko głowa i jeden pazur.
Muzeum otwarto 24 maja 1683, a jego pierwszym kuratorem został przyrodnik i profesor chemii na Uniwersytecie OxfordzkimRobert Plot. Pierwszym budynkiem muzealnym stał się tzw. Old Ashmolean (Stary Ashmolean), którego projekt jest niekiedy przypisywany Christopherowi Wrenowi lub Thomas Woodowi[1]. Budynek ten, w którym mieści się obecnie Museum of The History of Science (Muzeum Historii Nauki), jest najstarszym zachowanym na świecie budynkiem zbudowanym dla potrzeb muzealnych[2].
Po tym przeniesieniu poszczególnych okazów muzealnych do nowych muzeów budynek „Old Ashmolean” przy Broad Street był używany jako pomieszczenia biurowe dla potrzeb personelu redakcyjnego Oxford English Dictionary. Od 1924 w budynku mieści się Museum of the History of Science. Jego ekspozycja obejmuje m.in. przyrządy naukowe przekazane w 1924 Uniwersytetowi Oxfordzkiemu przez kolekcjonera Lewisa Evansa (1853–1930), w tym największą na świecie kolekcję astrolabiów.
Obecny budynek Ashmolean Museum pochodzi z 1845. Został zaprojektowany przez Charlesa Roberta Cockerella i zbudowany stylu klasycystycznym przy Beaumont Street. Jedno jego skrzydło zajmują biblioteki Taylor Institution, wydziału języków średniowiecznych i współczesnych Uniwersytetu Oxfordzkiego. Budynek główny muzeum mieści kolekcję okazów archeologicznych i dzieła sztuki, w tym jedną z najświetniejszych kolekcji malarstwa prerafaelitów, zbiór ceramiki majolikowej i angielskich sreber. Dział archeologiczny to zapis archeologa Arthura Evansa, którym jest wyborna kolekcja greckiej i minojskiej ceramiki. Dział ten zawiera ponadto obszerny zbiór antyków ze starożytnego Egiptu i Sudanu. W muzeum mieści się też Griffith Institute, zajmujący się badaniami egiptologicznymi.
W noc sylwestrową 31 grudnia 1999 złodzieje używając rusztowania na sąsiednim budynku wspięli się na dach muzeum i włamali się przez świetlik, kradnąc jeden z obrazów Paula Cézanne ‘a, Auvers-sur-Oise (1879–1882), wyceniany na 4,8 miliona dolarów. Ponieważ żaden inny obraz z pomieszczenia, w którym miała miejsce kradzież, nie zginął a skradzionego dzieła nie wystawiono na sprzedaż, pojawiły się domysły, iż była to kradzież na zamówienie[4][5].
Renowacja
Biblioteka Sackler Library, objąwszy zbiory starszej biblioteki, otworzyła swe podwoje w 2001, pozwalając na powiększenie zbiorów książek, dotyczących cywilizacji klasycznej, archeologii i historii sztuki. W latach 2006–2009 muzeum było szeroko przebudowywane i rozbudowywane według projektów amerykańskiego architekta Ricka Mathera. Modernizację sal wystawowych zaprojektowała firma Metaphor, wspomagana finansowo przez fundację Heritage Lottery Fund. W wyniku przebudowy przybyły 2 kondygnacje, nowe pracownie konserwatorskie i centrum edukacyjne a powierzchnia wystawiennicza uległa podwojeniu[6]. W wyniku modernizacji muzeum przybyła restauracja i sklep z pamiątkami[7]. 7 listopada 2009 po zakończeniu prac muzeum zostało ponownie otwarte dla zwiedzających. Przez pierwsze 2 godziny odwiedziło je 3000 gości. Do dyspozycji zwiedzających jest obecnie 39 galerii[8].
