Archidiecezja wileńska (łac. Archidioecesis Vilnensis ; lit. Vilniaus arkivyskupija ) – katolicka diecezja litewska położona we wschodniej części kraju. Siedziba arcybiskupa znajduje się w archikatedrze św. Stanisława Biskupa i św. Władysława w Wilnie .
Historia
Została ustanowiona 12 marca 1388 przez papieża Urbana VI . Do 1798 podlegała pod metropolię gnieźnieńską , od 1798 do 1925 pod metropolię mohylewską . W 1925 w wyniku konkordatu podniesiona do rangi archidiecezji.
W okresie II wojny światowej zginęło 122 duchownych archidiecezji: 84 księży diecezjalnych, 7 kleryków i ponad 30 zakonników[1]
W 1945 wschodnia część archidiecezji znalazła się na terenie ZSRR (Litewska SRR i Białoruska SRR ). Z zachodniej części, która znalazła się w granicach Polski, utworzono administrację apostolską w Białymstoku , istniejącą w latach 1945–1991.
Archidiecezja wileńska została przywrócona na terenie Litwy w 1991. Na terenie Białorusi z terenów archidiecezji wileńskiej utworzono diecezję grodzieńską . W tym samym roku z administracji w Białymstoku utworzono diecezję białostocką .
Biskupi
Osobny artykuł: Biskupi wileńscy .
W skład archidiecezji wileńskiej wchodzą 95 parafie zgrupowane w 9 dekanatach [2]
Sanktuaria
Patroni
Herb archidiecezji Wśród świętych i błogosławionych związanych z archidiecezją wileńską znajdują się:
Miasta archidiecezji
Kościół św. Pawła Apostoła w Wisaginii Kościół Matki Boskiej Szkaplerznej w Druskienikach
Galeria
Przypisy
Bibliografia
Nitecki, Piotr, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny , Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa 2000.
Leonard Drożdżewicz: Archidiecezja wileńska w latach II wojny światowej, „Znad Wilii”, nr 1 (61) z 2015 r., s. 94-99 .
.png){kind=small}
.svg){kind=small}
_CoA.svg){kind=small}
.jpg)
