Aleksander Marian Rewerowski vel Rothkähl[a] (ur. 4 września 1897 w Brylińcach, zm. 6 maja 1958 w Kluczborku) – major piechoty Wojska Polskiego.
Życiorys
Urodził się 4 września 1897 w Brylińcach, w ówczesnym powiecie przemyskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Karola i Ludwiki z Szeparowiczów[2][3][4]. Był młodszym bratem Emila ps. „Rewera” (1896–1964), porucznika artylerii Wojska Polskiego[5][6], uczestnika powstania warszawskiego[7][8].
2 kwietnia 1915[9] został wcielony do cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej. Walczył w szeregach 35 Pułku Piechoty Obrony Krajowej Złoczów[10]. Początkowo walczył na froncie rosyjskim, gdzie dostał się do niewoli, z której udało mu się uciec[10]. Później został skierowany na front włoski, gdzie został dwukrotnie ranny[10]. W międzyczasie ukończył Szkołę Oficerów Rezerwy i oficerski kurs szturmowy[10].
W czasie wojny z bolszewikami walczył w szeregach 31 Pułku Strzelców Kaniowskich[10][11][12]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 357. lokatą w korpusie oficerów piechoty[13]. Później został przydzielony do Oddziału Wyszkolenia Sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi[14]. 1 grudnia 1924 został awansowany do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 53. lokatą w korpusie oficerów piechoty[15]. W lipcu 1925 został przeniesiony do 25 Pułku Piechoty w Piotrkowie i przydzielony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Końskie na stanowisko oficera instrukcyjnego[16]. W marcu 1926, w związku z likwidacją stanowiska oficera instrukcyjnego, wrócił do macierzystego pułku[17][18][19]. W czerwcu 1933 został przeniesiony z 25 pp do Korpusu Ochrony Pogranicza[20]. Dowodził kompanią odwodową Batalionu KOP „Dawidgródek”. 27 czerwca 1935 został awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 i 7. lokatą w korpusie oficerów piechoty[21]. W sierpniu tego roku został przeniesiony z KOP do 64 Pułku Piechoty w Grudziądzu na stanowisko dowódcy batalionu[22].
W 1939 dowodził I batalionem 64 pp[23][24]. 1 września 1939 około godz. 20.30 zastąpił rannego ppłk. dypl. Bolesława Ciechanowskiego na stanowisku dowódcy pułku[25][26]. Dowodził nim w czasie bitwy nad Ossą, podczas walk odwrotowych, a następnie w bitwie nad Bzurą. 12 września dowodzony przez niego pułku stoczył walkę o opanowanie Łowicza, „uwieńczoną pięknym sukcesem dzięki wykorzystaniu dobrze pracującej liczniejszej artylerii”[27]. 22 września 1939 dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu VII A Murnau. W kwietniu 1945, po uwolnieniu z niewoli, wrócił do kraju[4]. Zmarł 6 maja 1958 w Kluczborku[4], w czasie podróży służbowej[10].
Aleksander Rewerowski w 1920 ożenił się z Zofią Lichocką[10].
11 listopada 1966 dowodzony przez niego pułk został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[28][29].
Ordery i odznaczenia
18 września 1933 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”[2].
Uwagi
- ↑ Komisariat Rządu m. st. Warszawy decyzją nr 5966/0/29 z 19 kwietnia 1929 zezwolił kpt. Rothkählowi Aleksandrowi Marianowi z 25 pp na zmianę nazwiska rodowego „Rothkähl” na nazwisko „Rewerowski”[1].
Przypisy
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929, s. 416.
- ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-17]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-17].
- ↑ a b c Janicki i Leszczyński 2017 ↓, s. 37.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-17].
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 275, 837.
- ↑ Emil Rewerowski. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2021-07-18]..
- ↑ Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2022-03-16].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-17].
- ↑ a b c d e f g Kawczyński 2015 ↓, s. IV.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 111, 848.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 215, 425.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 77.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 49, 200, 368.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924, s. 738.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 77 z 24 lipca 1925 roku, s. 414, 415.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 marca 1926 roku. Dodatek „Obsada personalna przysposobienia wojskowego”, s. 8.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 41, 206.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 50, 555.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933, s. 143.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 28 czerwca 1935, s. 70.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935, s. 102.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 24, 623.
- ↑ Krzyś 1993 ↓, s. 37.
- ↑ Historia ↓, s. 113.
- ↑ Krzyś 1993 ↓, s. 23.
- ↑ Porwit 1983 ↓, s. 251-252.
- ↑ Krzyś 1993 ↓, s. 35.
- ↑ Janicki i Leszczyński 2017 ↓, s. 25.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 50.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-17].
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 41.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Paweł Janicki, Mateusz Leszczyński: 16 Pomorska Dywizja Piechoty. Warszawa: Edipresse Polska SA, 2017, seria: Wielka Księga Piechoty Polskiej 1918–1939. ISBN 978-83-7945-608-6.
- Kazimierz Kawczyński. Zapomniany bohater bitwy nad Bzurą. „Łowiczanin. Kwartalnik Historyczny”. 3 (50), październik 2015. Łowicz: Oficyna Wydawnicza Nowy Łowiczanin s.c.. ISSN 1730-9581.
- Czesław Konarzewski: Historia 64-go Pułku Strzelców Murmańskich Dzieci Grudziądza (Grudziądzkiego Pułku Piechoty) 1919–1939.
- Jerzy Krzyś: 64 Pomorski Pułk Strzelców Murmańskich. T. 25. Pruszków: Ajaks, 1993, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. ISBN 83-85621-22-9.
- Marian Porwit: Komentarze do historii polskich działań obronnych 1939 roku. T. II: Odwrót i kontrofensywa. Warszawa: Wydawnictwo „Czytelnik”, 1983. ISBN 83-07-00645-7.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.