Ten artykuł dotyczy 8 Pułku Piechoty Legionów. Zobacz też: 8 Pułk Piechoty.8 Pułk Piechoty – oddział piechoty Armii Księstwa Warszawskiego.
Sformowany jako 4 pułk piechoty Legii Kaliskiej w 1807 w Kaliszu. Po zakończeniu działań bojowych, zgodnie z rozkazem z 10 sierpnia 1807, 8 pułk piechoty płk. Cypriana Godebskiego stanął garnizonem w Koninie[2]. Według etatu z 1810 roku, pułk składał się ze 27 osobowego sztabu i trzech batalionów piechoty po 6 kompanii. Sztaby batalionów liczyć miały 4 osoby, a kompanie 136 żołnierzy. W sumie w pułku powinno służyć 2487 żołnierzy. Faktycznie stan osobowy oddziału był nieco mniejszy[3].
Zgodnie z zarządzeniem Napoleona z 17 maja 1811 roku, na terenie Księstwa Warszawskiego utworzono trzy dywizje. Pułk wszedł w skład 3 Dywizji[3].
W czasie przygotowań do inwazji na Rosję 1812 roku pułk włączony został w strukturę 18 Dywizji Ludwika Kamienieckiego z V Korpusu Wielkiej Armii ks. Józefa Poniatowskiego[4].
Po przegranej kampanii rosyjskiej 1812 roku, powtórnie odtworzono pułk w składzie dwóch batalionów po 700 żołnierzy. Wszedł w skład 27 Dywizji dowodzonej przez Izydora Krasińskiego. Komendę nad pułkiem przejął płk Kajetan Stuart[5].
Po abdykacji Napoleona, car Aleksander I wyraził zgodę na odesłanie oddziałów polskich do kraju. Miały one stanowić bazę do tworzenia Wojska Polskiego pod dowództwem wielkiego księcia Konstantego. 13 czerwca 1814 roku pułkowi wyznaczono miejsce koncentracji w Płocku[6].
Działania bojowe pułku
Pułk brał udział w walkach w okresie wojny polsko austriackiej i inwazji na Rosję 1812 roku. W czasie tragicznego odwrotu został zniszczony.
W styczniu 1807 pułk stacjonował w Kaliszu, następnie przeniósł się do Konina. W okresie wojny polsko austriackiej w 1809 z powodu problemów finansowych Księstwa pułk znajdował się na terenie kilku garnizonów (m.in. w Częstochowie i Modlinie). W wojnie z Austrią pułk odznaczył się - podczas obrony pozycji - pod Falentami.
Podczas bitwy pod Raszynem zginął dowódca pułku, Cyprian Godebski. Poniósł śmierć prowadząc do boju 1 batalion pułku. Pod koniec 1809 roku pułk liczył 2302 żołnierzy[7].
Bitwy i potyczki[8]:
Żołnierze pułku
Pułkiem dowodzili[8]:
Mundur
Przepis ubiorczy z 3 września 1810 roku nie doprowadził jednak do całkowitego ujednolicenia munduru piechoty. Niektóre pułki dość znacznie różniły się od ustaleń regulaminowych[a].
W 8 pułku piechoty były to bermyce gładkie z białymi kordonami; kurtki saperów pąsowe z białymi szlifami i znakami wyszytymi na rękawach[9].
Chorągiew
- Chorągiew 1 batalionu 8 pułku piechoty[10].
Na tkaninie jedwabnej karmazynowej o wymiarach 42 cm x 42 cm, w wieńcu wawrzynowym, haftowanym jedwabiami różnobarwnymi, ze wstęgą niebieską, obwiedzioną czarnym jedwabiem, napis: „Półk 8-my Piechoty” haftowany czarnym jedwabiem. Na stronie odwrotnej w wieńcu napis: „Batalion 1-szy”. U góry wzdłuż drzewa wyhaftowany drobny napis: „M. Kochanowska”. Chorągiew obszyta z trzech stron frędzlą srebrną.
W zbiorach Muzeum Czartoryskich w Krakowie[10].
Kontynuatorzy tradycji
Do tradycji bojowej pułku nawiązywały: 8 Pułk Piechoty z okresu powstania listopadowego, oraz 8 Pułk Piechoty Legionów z czasów II Rzeczypospolitej. Ten ostatni przejął barwy na otokach czapek oraz chustach mundurowych.
Uwagi
- ↑ Różnice przedstawione przez Gembarzewskiego na podstawie ówczesnych rysunków, rachunków i innych dokumentów pułkowych.
Przypisy
- ↑ Zych 1961 ↓, s. 22.
- ↑ Wróblewski 2002 ↓, s. 169.
- ↑ a b Wimmer 1978 ↓, s. 439.
- ↑ Wimmer 1978 ↓, s. 444.
- ↑ Wimmer 1978 ↓, s. 446.
- ↑ Wimmer 1978 ↓, s. 455.
- ↑ Zych 1961 ↓, s. 207.
- ↑ a b Gembarzewski 1925 ↓, s. 55.
- ↑ Askenazy i Gembarzewski 2003 ↓, s. 109.
- ↑ a b Gembarzewski 1964 ↓, s. 336.
Bibliografia
- Szymon Askenazy, Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie: Księstwo Warszawskie 1807–1814. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-47-5.
- Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
- Bronisław Gembarzewski: Żołnierz polski. Ubiór, uzbrojenie i oporządzenie od wieku XI do roku 1960. T.3 od 1797 do 1814 roku. Warszawa: 1964.
- Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
- Wiesław Wróblewski: Działania militarne w Wielkopolsce i na Ziemi Lubuskiej. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny AON. Departament Systemu Obronnego MON, 2002. ISBN 83-88329-25-1.
- Gabriel Zych: Armia Księstwa Warszawskiego 1807–1812. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1961.
| Wojska | | Dywizje | |
|---|
| Pułki | | piechoty |
|
|---|
| ułanów |
|
|---|
| huzarów |
|
|---|
| kirasjerów |
|
|---|
| szaserów |
|
|---|
| artylerii |
|
|---|
|
|---|
|
|---|
| Bitwy | |
|---|
| Zobacz | |
|---|
