1 złoty 1928 Wieniec kwiatowy przewiązany

1 złoty 1928 Wieniec kwiatowy przewiązany

Państwo	Polska
Emitent	Mennica Państwowa
Typ monety	moneta próbna kolekcjonerska
Nominał	1 złoty
Rocznik	1928
Emisja
Mennica	Mennica Państwowa
Nakład	35 szt. Ni 105 szt. B 5 szt. Cu
Projektant	Józef Aumiller
Opis fizyczny
Masa	7 g (Ni, B) 6,9 g (Cu)
Średnica	25 mm
Materiał	nikiel (Ni), brąz (B)
Rant	gładki
Stempel	zwykły

1 złoty 1928 Wieniec kwiatowy przewiązany – moneta próbna okresu złotowego II Rzeczypospolitej wybita według projektu Józefa Aumillera z datą roczną 1928^[1].

Moneta należy do serii czterech próbnych złotówek z 1928 r. zaprojektowanych przez Józefa Aumillera, z których żadna nie stała się wzorem dla wprowadzonej w 1929 r. monety niklowej o tym nominale^[2][3].

Na monecie nie ma napisu „PRÓBA”, a znak mennicy umieszczony jest na rewersie^[1].

Rys historyczny

Jako element reformy walutowej Władysława Grabskiego rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 20 stycznia 1924 r., znowelizowanym w kwietniu tego samego roku, wprowadzono między innymi srebrną (próby 750) monetę jednozłotową, o masie 5 gramów i średnicy 23 mm, której wzór został ustalony rozporządzeniem Ministra Skarbu z 26 maja 1924 r. razem z wzorami pozostałych planowanych do wprowadzenia do obiegu nominałów monet od 1 grosza do 100 złotych^[4].

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 5 listopada 1927 r. zmieniono system monetarny, zastępując między innymi srebrną monetę jednozłotową odpowiednikiem w niklu o parametrach: masa – 7 gramów, średnica – 25 mm^[5].

Cztery projekty wzoru niklowej złotówki przygotował kierownik artystyczny Mennicy Państwowej – Józef Aumiller, który prowadził również dział medalierski. Monety te miały identyczny rysunek awersu z datą 1928, z rysunkiem godła zgodnym z zaprojektowanym przez Zygmunta Kamińskiego i wprowadzonym w grudniu 1927 r. (Dz.U. z 1927 r. nr 115, poz. 980)^[3][5].

Rewersy Aumillera miały tradycyjną kompozycję. W centralnej części umieszczony został nominał otoczony jednym z czterech wieńców^[3]:

• zbożowym,
• dębowym,
• kwiatowym przewiązanym u dołu,
• kwiatowym nieprzewiązanym u dołu.

Projekty te nie znalazły uznania. W rozpisanym konkursie wybrano do realizacji projekt M.Kotarbińskiego, w którym nominał otoczony był ornamentem geometrycznym w stylu art déco^[6].

Awers

Na tej stronie znajduje się godło – orzeł w koronie według wzoru z grudnia 1927 r., dookoła w otoku napis: „RZECZPOSPOLITA POLSKA”, na samym dole rok – 1928, po obydwu stronach którego umieszczono spłaszczone gwiazdy sześcioramienne^[7][1].

Rewers

Rysunek rewersu to nominał „1" otoczony wieńcem z liści i owoców przewiązanym u dołu, poniżej otokowo napis „ZŁOTY”, za którym znajduje się herb Kościesza – znak mennicy w Warszawie^[7][1].

Opis

Wieniec kwiatowy przewiązany w miedzi

Monetę wybito w Mennicy Państwowej, z rantem gładkim, na krążku o średnicy 25 mm w^[1]:

• niklu – nakład 30 sztuk,
• brązie – nakład 105 sztuk,
• miedzi – nakład 5 sztuk.

Istnieje drugi projekt Józefa Aumillera rewersu z wieńcem złożonym z kwiatów i owoców – nieprzewiązanym u dołu^[8].

Pod koniec drugiego dziesięciolecia XXI w. ze znanych monet II Rzeczypospolitej złotówka z wieńcem kwiatowym przewiązanym z 1928 r. jest^[9]:

• jednym z czterech wzorów próbnych złotówek z wieńcami przygotowanych przez Józefa Aumillera w 1928 r.,
• jedną z dziewięciu złotówek, obok:
  • obiegowej złotówki wzoru 1924 – projektu Tadeusza Breyera,
  • próbnej 1 złoty 1928 Wieniec zbożowy – również projektu Józefa Aumillera,
  • próbnej 1 złoty 1928 Wieniec dębowy – również projektu Józefa Aumillera,
  • próbnej 1 złoty 1928 Wieniec kwiatowy nieprzewiązany – również projektu Józefa Aumillera,
  • próbnej 1 złoty 1929 Wieniec kwiatowy nieprzewiązany – awers projektu M.Kotarbińskiego, rewers projektu Józefa Aumillera,
  • obiegowej złotówki z 1929 – projektu M.Kotarbińskiego.
  • wersji próbnej o średnicy 20 mm obiegowej złotówki 1929 z napisem „PRÓBA” – projektu M. Kotarbińskiego.
  • próbnej 1 złoty 1932 Polonia – projektu Antoniego Madeyskiego.

Zobacz też

• monety próbne II Rzeczypospolitej
• 1 złoty 1928 Wieniec zbożowy
• 1 złoty 1928 Wieniec dębowy
• 1 złoty 1928 Wieniec kwiatowy nieprzewiązany
• 1 złoty 1929 Wieniec kwiatowy nieprzewiązany
• 1 złoty 1929
• 1 złoty 1932 Polonia
• złotówki II Rzeczypospolitej
• 1 złoty

Przypisy

1. JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 124–125, ISBN 978-83-87355-65-4 .
2. JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 116–126, ISBN 978-83-87355-65-4 .
3. Mennica PolskaM.P. S.A. Mennica PolskaM.P., Blister: Złotówki okresu międzywojennego, „240 lat Mennicy Polskiej”, Warszawa, s. 5–6 .
4. JerzyJ. Chałupski JerzyJ., Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część druga II Rzeczpospolita Generalne Gubernatorstwo 1918-1945, wyd. pierwsze, Sosnowiec 2008, s. 150, 230, ISBN 83-912223-4-9 .
5. JerzyJ. Chałupski JerzyJ., Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część druga II Rzeczpospolita Generalne Gubernatorstwo 1918-1945, wyd. pierwsze, Sosnowiec 2008, s. 157, ISBN 83-912223-4-9 .
6. Mennica PolskaM.P. S.A. Mennica PolskaM.P., Blister: Złotówki okresu międzywojennego, „240 lat Mennicy Polskiej”, Warszawa, s. 6 .
7. CzesławC. Kamiński CzesławC., Ilustrowany katalog monet polskich 1916–1975, wyd. IV poprawione i uzupełnione, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1976, s. 69–70 .
8. JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 126–129, ISBN 978-83-87355-65-4 .
9. JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety Rzeczypospolitej polskiej 1919 – 1939, wyd. pierwsze, Szczecin: Nefryt, 2010, s. 16–60, 64–278, ISBN 978-83-87355-65-4 .

Bibliografia

• J. Parchimowicz Monety Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939, Nefryt, Szczecin, wydanie I, ISBN 978-83-87355-65-4