Un vilatge (var. vialatge) (derivat del latin vicus o villa), un borg[1], una viala o un vialar, es un nuclèu de populacion, qu'a abitualament jurisdiccion pròpria.
Contraposat al vilatge, i a la vila.
La distincion entre «vila» e «vilatge» es pas totjorn fondada sus l'importància numerica de la populacion actuala. Es puslèu una question d'istòria e de tradicion. Dins un país d'abitat gropat coma Lengadòc, com d'unas aglomeracions regropan mantun milièr d'abitants, son dichas «vilatges» dins l'usatge local : atal Mesa, amb sos 5000 abitants. Dins lo departament d'Aude, Coisan es apelat «vilatge» amb 1297 abitants dont 1275 aglomerats ; mas Montreal, amb 1678 abitants dont 1139 aglomerats, a tradicionalament reng de vila.
Quand es un vilatge pichon, es a dire un nuclèu de populacion mendre, abitualament sens jurisdiccion pròpria, recèp los noms de masatge, capmàs, capmasada, escart; en gascon d'airau, bordalat/bordelat, bordalar, tecoèra, maine (tanben lemosin), vesinat, e bordèra[2] (format de granjas), o encara ahitau e marca (que significan 'limit', son un bordalat mai alunhat del vilatge e qu'es a la termièra amb ua autra comuna) ; en auvernhat e aupenc vi(a)lar, viala (gasc. vialèr, vialar fixats en toponimia), o encara forest.
Amèu (o hamèu en gascon) es un francesisme.
La nocion francesa de « hameau », vilatjon a l'escart del centre comunal, es inconeguda en Gasconha, car l'abitat i es dispersat.
En França, un hameau es tanben apelat écart o lieu-dit.
Los hameaux se distinguisson dels lieux-dits en la mesura que son totjorn abitats, çò que non es necessàriament lo cas dels lieux-dits. Un écart diferís de la definició de hameau pel fait qu'es possible qu'un écart siá format d'una unica abitacion, qu'es una "habitation écartée" per repòrt amb lo centre de la comuna, mentre que lo hameau es una microaglomeracion d'ostals.