Het dorp is in de hoge middeleeuwen ontstaan aan de westelijke oever van de Ee. In de vroege elfde eeuw werd Woudsend zelfstandig. Door de groei en de aantrekkingskracht voor de scheepvaart, scheepsbouw en houtbewerking kreeg het dorp een kleinstedelijk karakter. In de 19e eeuw groeide het dorp verder aan de andere kant van het water. In de 20ste eeuw ontwikkelde het dorp zich als watersportplaats.
In 1337 werd Woudsend vermeld als Woldesende, in 1446 als Woldensend, in 1447 als Waldeseende, in 1492 als Woldsende, in 1505 als Wolseyndt, in 1516 als Walseyndt, in 1520 als Waldzein en in 1579 als Waldsem. De plaatsnaam verwijst naar de rand of einde van een bos/woud.
Tot 2011 lag Woudsend in de voormalige gemeente Wymbritseradeel.
De Karmel uit 1837 verwijst naar de kloosterkerk van het karmelietenklooster, die er tussen 1337-1580 was gevestigd. In 1660 werd de kloosterkerk vervangen.
De andere kerken zijn geen officiële kerken meer. De Gereformeerde kerk uit 1912 is in 1999/2000 omgebouwd tot een woning terwijl de Doopsgezinde kerk uit 1858 in 1968 al buiten gebruik werd genomen. Er is een restaurant in gekomen. De kerk verving oorspronkelijk een kerk uit 1722.
De stellingmolen 't Lam is een windmolen die in gebruik is als korenmolen en pelmolen. De molen dateert uit de 17e eeuw. De Jager uit vermoedelijk 1718 is eveneens een stellingmolen en is in gebruik als een houtzaagmolen.
Sport
Naast onder meer de Watersport Vereniging Woudsend zijn er in het dorp diverse verenigingen, zoals een voetbalvereniging VV Woudsend, een tennisvereniging Woudsend e.o., volleybalvereniging WISKY, een gymnastiekvereniging WSV, een biljartvereniging Hy rint noch en een damclub Eensgezindheid.
In de zomer wordt bij Woudsend op het Heegermeer het SKS Skûtsjesilen gehouden.
Cultuur
In Woudsend zijn een aantal muziekverenigingen, zoals het Koor Om ‘e Nocht, R.K. Zangkoor het Ceciliakoor, Shantykoor De Pôllesjongers en Sjonggroep De Reinbôge. Verder is er de toneelvereniging Fertier. Eens in de twee jaar is er een Shantyfestival in het dorp.
Onderwijs
Er zijn twee basisscholen in Woudsend, de Meester van der Brugschool en de Bonifatiusschool.
Verkeer
Bij Woudsend komen de N928 en de N354 samen. Op 15 september 2007 werd het Ie Aquaduct opengesteld voor verkeer op de zuidelijke rondweg van het dorp.