Wilaard is een buurtschap in de gemeente Leeuwarden, in de Nederlandse provincie Friesland. Het is gelegen ten zuidoosten van Roordahuizum en ten noordwesten van Friens. De bewoning van de buurtschap is gelegen aan de Beslingadyk.
Het dient niet te worden verward met de verdwenen buurtschap Wilaard, waarna de straat Wilaarderburen in Leeuwarden is vernoemd. Die buurtschap verdween door de groei van de stad Leeuwarden in de loop van de twintigste eeuw. Wilaard bij Friens is een van de oorspronkelijk de buurtschappen die bij Friens behoorde.
Geschiedenis
Beide buurtschappen zouden zijn ontstaan op een terp, een opgeworpen heuvel in het landschap. Het tweede element van de plaatsnamen verwijst ook naar de terp, als in een 'werth', een duiding die voor terp die uit de periode 7e of 8e eeuw zouden stammen. Mogelijk verwijst het eerste element naar de bomennaam, wilg ‘Salix’, als in kenmerkend voor de omgeving, maar zeker is dat allerminst. Bij de plaats Wilaard in Leeuwarden stelde G. van Berkel en Kees Samplonius in 2018 in hun werk over plaatsnamen in Nederland dat Wilaard zou kunnen verwijzen naar het feit dat het een terp was van de persoon Ulla of Willa.
Net als de woonterp van het dorp Friens zou de woonterp van Wilaard rond het begin van de christelijke jaartelling zijn opgeworpen. Beide terpen werden aan de rechter oever van de Boorne opgeworpen toen de getijdenstromen in deze rivier sterker zouden zijn geworden. Op de terp ontwikkelde zich een nederzetting die vergelijkbaar was met die van Friens. Maar daar waar Friens uitgroeide tot een dorp bleef Wilaard een kleinere nederzetting. Wel was het enige tijd groter dan de buurtschap die vanaf de 19e eeuw op kaarten werd weergegeven.
De oudste vermelding van Wilaard bij Friens dateert uit 1543 toen de weg van de buurtschap werd aangehaald als Wylaerdera wech. Rond 1700 werd de plaats aangeduid als Wilaard op een kaart. De plaatsnaam werd zo ook weergegeven op kaarten van de 19e en de eerste helft van de 20ste eeuw. In de loop van de twintigste eeuw verdween de plaatsnaam van de kadasterkaarten. In 2006 meldde Karel F. Gildemacher in zijn werk over de vele plaatsen in Friesland dat de bewoning er nog was, maar dat het niet meer benoemd werd op moderne kaarten.
In 2016 vernoemde de Nieuwe encyclopedie van Fryslân Wilaard als een van de buurtschappen die behoorde tot het dorp Friens. In 2018 verscheen de naam Wilaard weer terug op de kadasterkaart, als zijnde aangegeven als een eigen plaats. Het bestaat dan uit een tweetal boerderijen en een losse boerenerf.
Bronnen, noten en/of referenties
