Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Katwijk

Kiesdistrict Katwijk (1888)

Tweede Kamerverkiezingen in het kiesdistrict Katwijk geeft een overzicht van verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer in het kiesdistrict Katwijk in de periode 1888-1918.^[1]

Het kiesdistrict Katwijk werd ingesteld na de grondwetsherziening van 1887. Tot het kiesdistrict behoorden de volgende gemeenten: Katwijk, Koudekerk, Leiderdorp, Noordwijk, Noordwijkerhout, Oegstgeest, Oudshoorn, Rijnsaterwoude, Rijnsburg, Sassenheim, Valkenburg, Veur, Voorhout, Voorschoten, Warmond, Wassenaar, Woubrugge en Zoeterwoude.

Het kiesdistrict Katwijk vaardigde per zittingsperiode één lid af naar de Tweede Kamer.

---

Legenda

• cursief: in de eerste verkiezingsronde geëindigd op de eerste of tweede plaats, en geplaatst voor de tweede ronde;
• vet: gekozen als lid van de Tweede Kamer.

6 maart 1888

De verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.^[2]

	6 maart	20 maart[3]
Kiesgerechtigden	3.861	3.861
Opkomst	3.545	3.218
Geldige stemmen	3.535	3.178
Blanco stemmen	5	35
Kandidaten
J.H. Donner[4]	1.392	1.715
J. Maschek	1.377	1.463
H.A.C. de la Bassecour Caan	751

9 juni 1891

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	9 juni	23 juni[3]
Kiesgerechtigden	4.138	4.138
Opkomst	3.419	3.408
Geldige stemmen	3.397	3.370
Blanco stemmen	14	30
Kandidaten
J.H. Donner[5]	1.256	1.942
A. op de Laak	1.243	1.428
O.J.H. van Limburg Stirum	450
C.A. Zelvelder	436

10 april 1894

De verkiezingen werden gehouden na vervroegde ontbinding van de Tweede Kamer.

	10 april
Kiesgerechtigden	4.060
Opkomst	3.192
Geldige stemmen	3.178
Blanco stemmen	6
Kandidaten
O.J.H. van Limburg Stirum	1.857
J.H. Donner[5]	1.311

11 mei 1894

Otto van Limburg Stirum was bij de verkiezingen van 10 april 1894 gekozen in twee kiesdistricten, Katwijk en Schiedam. Hij opteerde voor Schiedam, als gevolg waarvan in Katwijk een naverkiezing gehouden werd.

	11 mei	25 mei[3]
Kiesgerechtigden	4.160	4.160
Opkomst	3.394	3.593
Geldige stemmen	3.388	3.553
Blanco stemmen	4	33
Kandidaten
J.H. Donner[5]	1.160	1.859
F.J.M.A. Reekers	1.518	1.694
O.J.E. van Wassenaer van Catwijck	448
A.D. van Assendelft de Coningh	251

15 juni 1897

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	15 juni	25 juni[3]
Kiesgerechtigden	5.728	5.728
Opkomst	5.279	5.140
Geldige stemmen	5.242	5.082
Blanco stemmen	37	58
Kandidaten
J.H. Donner[5]	2.012	2.723
J.W.J.C.M. van Nispen tot Sevenaer	2.297	2.359
M. van den Brandeler	933

14 juni 1901

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	14 juni	27 juni[3]
Kiesgerechtigden	6.568	6.568
Opkomst	5.705	5.648
Geldige stemmen	5.510	5.627
Blanco stemmen	195	21
Kandidaten
O.J.E. van Wassenaer van Catwijck	1.439	3.053
P.J.M. Aalberse	2.347	2.574
S. van Heemstra	1.401
H.H. van Waveren	323

16 juni 1905

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	16 juni
Kiesgerechtigden	8.117
Opkomst	6.763
Geldige stemmen	6.672
Blanco stemmen	91
Kandidaten
O.J.E. van Wassenaer van Catwijck[5]	5.569
H. Goeman Borgesius	1.103

11 juni 1909

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	11 juni
Kiesgerechtigden	8.932
Opkomst	6.802
Geldige stemmen	6.721
Blanco stemmen	81
Kandidaten
O.J.E. van Wassenaer van Catwijck[5]	5.875
C.A. Elias	846

17 juni 1913

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	17 juni
Kiesgerechtigden	10.379
Opkomst	8.366
Geldige stemmen	8.183
Blanco stemmen	183
Kandidaten
O.J.E. van Wassenaer van Catwijck[5]	6.663
J.C. Kielstra	1.158
S.R. Rodrigues de Miranda	227
P.J. Muller	135

12 juni 1914

Otto van Wassenaer van Catwijck, gekozen bij de verkiezingen van 17 juni 1913, trad op 16 mei 1914 af vanwege zijn verkiezing tot lid van de Eerste Kamer. Om in de ontstane vacature te voorzien werd een tussentijdse verkiezing gehouden.

	12 juni
Kiesgerechtigden	10.505
Opkomst	7.487
Geldige stemmen	7.374
Blanco stemmen	113
Kandidaten
J.T. de Visser	6.176
H.W.C.J. de Jong	956
S.R. Rodrigues de Miranda	242

15 juni 1917

De verkiezingen werden gehouden na ontbinding van de Tweede Kamer.

	15 juni
Kiesgerechtigden	11.414
Opkomst	5.117
Geldige stemmen	4.992
Blanco stemmen	125
Kandidaten
J.T. de Visser[5]	4.290
J.H. Ekering	702

Opheffing

De verkiezing van 1917 was de laatste verkiezing voor het kiesdistrict Katwijk. In 1918 werd voor verkiezingen voor de Tweede Kamer overgegaan op een systeem van evenredige vertegenwoordiging met kandidatenlijsten van politieke partijen.

Bronnen

• Tweede Kamerverkiezingen kiesdistrict Katwijk op www.verkiezingsuitslagen.nl
• Verkiezingen Tweede Kamer 1848-1918 op huygens.knaw.nl

Noten

1. De verkiezingen in 1888 waren de eerste verkiezingen waarbij een Tweede Kamer van 100 leden gekozen werd; de verkiezingen in 1918 waren na de opheffing van de kiesdistricten de eerste verkiezingen waarbij de uitslag bepaald werd op grond van het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.
2. Bij de grondwetsherziening van 1887 was het aantal leden van de Tweede Kamer uitgebreid van een variabel aantal, afhankelijk van de bevolkingsomvang, naar een vast aantal van 100. Tegelijkertijd werd het aantal kiesdistricten uitgebreid.
3. Omdat geen van de kandidaten in de eerste ronde de absolute meerderheid van de uitgebrachte geldige stemmen behaalde, was een tweede verkiezingsronde nodig. Deze werd gehouden tussen de twee kandidaten die in de eerste ronde de meeste stemmen behaald hadden.
4. Donner was aftredend Kamerlid voor Leiden, waarvan het kiesdistrict Katwijk in 1888 een afsplitsing was.
5. Aftredend en herkiesbaar Tweede Kamerlid voor Katwijk.