Secretaris-generaal van de Verenigde Naties

Secretaris-generaal van de Verenigde Naties
Secretary-General of the United Nations
Periode: 1945 – heden
Het wapen van de Verenigde Naties
Kantoor
Aanspreekvorm	Excellentie
Residentie	Sutton Place, New York
Voordracht door	VN-Veiligheidsraad
Benoemd door	Algemene Vergadering van de VN
Ambtstermijn	5 jaar
Geschiedenis
Eerste	Trygve Lie
Ontstaan in	26 juni 1945
Huidige	António Guterres
Sinds	1 januari 2017
Overig
Website	un.org/sg
Portaal    Politiek

De secretaris-generaal van de Verenigde Naties is het hoofd van het Secretariaat van de Verenigde Naties, een van de belangrijkste organen van dat instituut. Hij wordt daarom feitelijk als het hoofd van de Verenigde Naties beschouwd.^[1]

Achtergrond

De secretaris-generaal wordt normaal gesproken aangesteld voor een termijn van vijf jaar, die meestal verlengd wordt tot tien jaar. Hij of zij wordt gekozen door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties op aanbeveling van de Veiligheidsraad. De meeste secretarissen hebben een vlekkeloze achtergrond en komen uit middelgrote landen.^[2] Grote namen worden bij een aanstaande benoeming vaak genoemd, maar zij worden nooit gekozen.

De post van secretaris-generaal wordt toegewezen in een roulatieschema over de continenten, waarbij vanaf 2007 Azië aan de beurt was. De Veiligheidsraad heeft op 9 oktober 2006 Ban Ki-moon, de minister van Buitenlandse Zaken van Zuid-Korea, officieel als kandidaat voorgedragen, na verschillende officieuze stemrondes, als gevolg waarvan de kandidaten uit andere Aziatische landen zich terugtrokken. Op 13 oktober is Ban door de Algemene Vergadering benoemd tot opvolger van Kofi Annan.

De secretaris-generaal wordt in het Amerikaanse departement van het leger protocolair als een viersterrengeneraal behandeld.^[3] Hij is ook een erkende "fons honorum"^[4] en sticht en verleent onderscheidingen waaronder de talloze Medailles voor Vredesmissies van de Verenigde Naties.

	Secretaris-generaal		Ambtstermijn	Achtergrond	Land
–		Baron Gladwyn Jebb (1900–1996) (waarnemend)	25 oktober 1945 - 2 februari 1946	Ambassadeur (1940–1945)	Verenigd Koninkrijk
1		Trygve Lie (1896–1968)	2 februari 1946 - 10 november 1952[5]	Minister van Buitenlandse Zaken (1940–1946)	Noorwegen
Vacant
2		Dag Hammarskjöld (1905–1961)	10 april 1953 - 18 september 1961[6]	Minister zonder portefeuille (1951–1953)	Zweden
Vacant
3		U Thant (1909–1974)	30 november 1961 - 31 december 1971	Ambassadeur (1957–1961)	Myanmar
4		Kurt Waldheim (1918–2007)	1 januari 1972 - 31 december 1981	Minister van Buitenlandse Zaken (1968–1970)	Oostenrijk
5		Javier Pérez de Cuéllar (1920–2020)	1 januari 1982 - 31 december 1991	Ambassadeur (1964–1971)	Peru
6		Boutros Boutros-Ghali (1922–2016)	1 januari 1992 - 31 december 1996	Minister van Buitenlandse Zaken (1977, 1978–1979)	Egypte
7		Kofi Annan (1938–2018)	1 januari 1997 - 31 december 2006	Onder- Secretaris-generaal (1993–1996)	Ghana
8		Ban Ki-moon (1944)	1 januari 2007 - 31 december 2016	Minister van Buitenlandse Zaken (2004–2006)	Zuid-Korea
9		António Guterres (1949)	1 januari 2017 - heden	Premier van Portugal (1995–2002) Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen (2005–2015)	Portugal

Bronnen, noten en/of referenties

1. Officieel is hij op grond van artikel 97, laatste volzin van het Handvest van de Verenigde Naties "de hoogste ambtenaar van de Organisatie" (Engels: "the chief administrative officer of the Organization").
2. Alleen Kurt Waldheim raakte in opspraak vanwege zijn oorlogsverleden.
3. Zie: https://web.archive.org/web/20160304204218/https://www.tacomaworld.com/attachments/da_precedence-1-pdf.80182/
4. Genoemd in de officiële Draagvolgorde van de Nederlandse onderscheidingen
5. Afgetreden
6. Overleden tijdens ambtstermijn