PROFILBARU.COM

Remco Campert
	Remco Campert, 2015
Algemene informatie
Volledige naam	Remco Wouter Campert
Geboren	28 juli 1929
Geboorteplaats	Den Haag
Overleden	4 juli 2022
Overlijdensplaats	Amsterdam
Land	Nederland
Beroep	Dichter, schrijver, columnist
Werk
Jaren actief	1950-2018
Genre	Poëzie en romans
Stroming	Vijftigers
Bekende werken	Het leven is vurrukkulluk ; Liefdes schijnbewegingen ; Tjeempie! of Liesje in luiletterland ; Tot Zoens
Uitgeverij	De Bezige Bij
Onderscheidingen	P.C. Hooft-prijs; Prijs der Nederlandse Letteren
	Dbnl-profiel
	(en) IMDb-profiel
Portaal	Literatuur

Remco Wouter Campert (’s-Gravenhage, 28 juli 1929 – Amsterdam, 4 juli 2022) was een Nederlands dichter, columnist en schrijver van verhalen en romans. Hij maakte deel uit van de literaire stroming van de Vijftigers. In 1976 won hij de P.C. Hooft-prijs voor zijn poëzie en in 2015 de Prijs der Nederlandse Letteren voor zijn literaire oeuvre.

Biografie

Zijn vader was de dichter Jan Campert, auteur van onder andere het gedicht Het lied der achttien dooden. Zijn moeder was actrice Joekie Broedelet, bekend van onder andere de gastrollen die ze op latere leeftijd speelde bij Van Kooten en De Bie. Zij gingen uit elkaar toen Campert drie jaar was, waarna hij afwisselend bij een van hen en bij zijn grootouders woonde, tot hij in 1942 werd ondergebracht bij een pleeggezin. Toen de wijk waarin ze woonden door de Duitsers werd afgebroken, vertrok het gezin naar Epe, waar Campert de mulo bezocht. Het was ook in Epe dat hij in 1943 hoorde dat zijn vader op 40-jarige leeftijd in het concentratiekamp Neuengamme was overleden. Na de oorlog ging hij met zijn moeder in Amsterdam wonen en volgde daar het gymnasium aan het Amsterdams Lyceum. Na te zijn blijven zitten en enorm veel spijbelen werd Remco van school gestuurd.

Nadat Campert het lyceum verlaten had, voorzag hij een paar jaar in zijn levensonderhoud met het schrijven van reclameteksten en vertalingen. In 1950 probeerde hij in Parijs op straat zijn bundeltje Ten lessons with Timothy te slijten, gebaseerd op het gelijknamige album van Dizzy Gillespie (oplage 25 stuks).

Voorjaar 1950 richtte hij met Rudy Kousbroek het tijdschrift Braak op. In juli van hetzelfde jaar werd de redactie uitgebreid met Lucebert en Bert Schierbeek. Net als het door Simon Vinkenoog opgerichte blad Blurb fungeerde Braak als platform voor experimentele dichters. Na het verschijnen van de bloemlezing Atonaal in 1951, onder redactie van Vinkenoog, werden de deelnemende dichters, onder wie ook Gerrit Kouwenaar, Jan Elburg en Hugo Claus, aangeduid als de Vijftigers. Hoewel ze zichzelf niet als groep zagen en geen manifest publiceerden of gemeenschappelijke visie op literatuur hadden, waren zij allen in verzet tegen de literaire traditie en deelden zij het besef dat een nieuwe poëzie aan het ontstaan was. Campert was de minst experimentele dichter en gold als "de meest verstaanbare Vijftiger".

Campert krijgt de P.C. Hooft-prijs 1976 van minister Gardeniers

Begonnen als dichter, ging hij in de jaren vijftig uit geldgebrek cursiefjes schrijven voor tijdschriften als Podium, Vrij Nederland, Tirade en de krant Het Parool. In de jaren zestig werden zijn verhalen steeds langer en publiceerde hij ook romans. Zijn werk bevat veel autobiografische elementen en is vaak cynisch of ironisch. In de jaren zeventig voelde hij een fysieke afkeer van het schrijven en publiceerde hij vrijwel niets nieuws. Wel ontving hij in 1976 de P.C. Hooft-prijs voor zijn poëzie. In het juryrapport staat hierover: "Het hele poëtische oeuvre van Remco Campert overziend, is de jury onder de indruk gekomen van de persoonlijke kroniek van de jaren 1950-1970 die erin is neergeschreven. De hachelijke en belachelijke feiten van deze levensperiode zijn door de dichter onvergetelijk geboekstaafd". Er kwam pas in 1979 een einde aan zijn schrijversblok met de dichtbundel Theater en de verhalen in Na de troonrede.

Zijn prozawerk is in Nederland populair bij een groot publiek, dankzij de grote toegankelijkheid van zijn werk. Met name Het leven is vurrukkulluk^[1] en Tjeempie! of Liesje in luiletterland, een persiflage op pornografische romans, waarin karikaturen van Nederlandse auteurs zijn verwerkt, komen veel voor op eindexamenlijsten van scholieren.

Zijn werk Het gangstermeisje werd in 1966 verfilmd door Frans Weisz. In 2018 regisseerde Weisz ook de verfilming van de roman Het leven is vurrukkulluk. Campert speelt zelf een kleine rol in deze film. In 1976 verscheen de film Alle dagen feest, een vierluik geregisseerd door Ate de Jong, Otto Jongerius, Paul de Lussanet en Orlow Seunke, gebaseerd op de verhalen Alle dagen feest, Een ellendige nietsnut, Hoe ik mijn verjaardag vierde en Op reis.

Van 1989 tot 1995 las Campert met Jan Mulder en Bart Chabot in theaters voor uit eigen werk. Bart Chabot deed mee tot en met 1991. Van 1996 tot 2006 schreef Campert samen met Mulder een gezamenlijke column op de voorpagina van de Volkskrant, CaMu getiteld, waaraan zij om beurten een bijdrage leverden. In juni 2014 begon Campert op de achterpagina van dezelfde krant een column over Somberman. Sinds 2016 schreef hij een column in Elsevier, getiteld 'Dagelijksheden'. De eerste serie columns zijn met eerder werk van Campert in Elsevier uit de jaren vijftig en zestig samen met het werk dat zijn vader Jan Campert schreef voor Elsevier gebundeld in het boek Campert & Campert (De Bezige Bij, maart 2017).

Ter gelegenheid van zijn lange verbintenis met uitgeverij De Bezige Bij werd in juni 2017 door Campert zelf een deel van zijn gedicht Iemand stelt een vraag onthuld, dat op de gevel van het hoofdkantoor van de uitgever was aangebracht, Campert op de gevel.

Op 6 maart 2018 liet zijn uitgever weten dat de toen 88-jarige Campert besloten had te stoppen met schrijven. Er zou geen medische reden zijn.^[2] Af en toe verschenen er in de Volkskrant nog wel 'notities' van zijn hand.^[3]

Literair credo: poëzie als daad van bevestiging

Veel geciteerd is Camperts credo "Poëzie is een daad van bevestiging" uit 1955. Deze uitspraak is ontleend aan het essay The dyer's hand; poetry and the poetic process van de Britse dichter W.H. Auden. In de vertaling van A.L. Sötemann luidt de uitspraak: "In wezen is poëzie een bevestiging van het zijn en de belangrijkste negatieve reden om te schrijven is de angst voor het niet-zijn".^[4]

Nabij de hoek Sophialaan/Van Swietenstraat te Leeuwarden ligt een hardstenen tableau van 100 bij 120 cm met het gedicht 'Ik wil wel' van Campert. Het is onderdeel van de Leeuwarder poëzieroute. Het gedicht kent drie strofen.^[5] In de laatste geeft Campert aan hoe hij zich voelt.

geen delver
maar werper
van stenen, laatste
en eerste. Scherend
over aarde, daar
nesten mij bouwend
als zwaluw

Privé

In 1952 trouwde hij met Freddy Rutgers. Ze woonden enige tijd in Parijs. Terug in Nederland ging Rutgers in 1954 samenwonen met Gerrit Kouwenaar. Campert trouwde op 20 december 1957 in Blaricum met Fritzi Harmsen van Beek. Hun woning in Blaricum werd een ontmoetingsplek voor schrijvers en dichters.

Eind 1958 ging het tweetal uit elkaar en Campert keerde terug naar Amsterdam. Nadat hij in 1960 met Lucia van de Berg zijn eerste kind, een dochter, kreeg, trouwde hij in 1961 met haar. In 1963 kreeg hij zijn tweede kind, dochter Cleo Campert. In 1964 verhuisden ze naar Antwerpen, vanwaar hij in 1966 alleen terugkeerde. Daar leerde hij galeriehoudster Deborah Wolf kennen, met wie hij tot 1980 samenleefde. Toen scheidden zich hun wegen, maar later kwamen zij weer samen en trouwden in 1996.^[6] Hij bleef met haar getrouwd tot het eind van zijn leven.

Campert overleed in de nacht van 3 op 4 juli 2022 op 92-jarige leeftijd in Amsterdam.^[7]

Bibliografie

Proza

1953 - De oude dame
1953 - Eendjes voeren (verhalen)
1955 - Met man en muis
1955 - Alle dagen feest (verhalen)
1956 - Van de wijs (verhalen)
1956 - Lodewijk Sebastiaan (verhalen voor kinderen)
1958 - De jongen met het mes (verhalen)
1960 - Een ellendige nietsnut (verhalen)
1960 - Oome Loes
1961 - Het leven is vurrukkulluk
1962 - Het paard van ome Loeks (verhalen)
1963 - Liefdes schijnbewegingen
1964 - Nacht op de kale dwerg (verhalen)
1965 - Het gangstermeisje
1968 - Tjeempie! of Liesje in luiletterland (gepubliceerd onder de naam Remko Kampurt)
1968 - Fabeltjes vertellen (verhalen, eerder verschenen in Elsevier Weekblad)
1969 - Hoe ik mijn verjaardag vierde (verhalen)
1971 - Campert compleet (verzamelde verhalen)
1972 - James Dean en het verdriet (bloemlezing)
1972 - In het wilde weg
1973 - De jongen met het mes/Nacht op de kale dwerg (verhalen)
1974 - Op reis (met Willem Malsen)
1974 - Alle dagen feest (verhalen)
1974 - Basta het toverkonijn (verhalen kinderen)
1976 - Luister goed naar wat ik verzwijg (gedachten en aforismen, door Gerd De Ley)
1978 - Waar is Remco Campert? (verhalen)
1980 - Na de troonrede (verhalen)
1980 - De tijden (Haagse Post Kerstweekgeschenk)
1982 - Een beetje natuur (verhalen)
1983 - De Harm en Miepje Kurk story
1984 - Wie doet de koningin (Haagse Post-columns)
1984 - Kinderverhalen van Remco Campert (illustraties van Tineke Schinkel)
1985 - Somberman's actie (Boekenweekgeschenk)
1985 - Somberman's maandag (tekst van toespraak op het Boekenbal)
1985 - Zijn hoofd verliezen
1986 - Rustig
1986 - Tot Zoens (verhalen)
1987 - Eetlezen (verhalen)
1989 - Zachtjes neerkomen
1990 - Gouden dagen
1990 - Graag gedaan (columns en verhalen)
1991 - Campert compleet vervolg, verhalen 1971-1991
1991 - Dansschoenen
1993 - Het bijzettafeltje (columns)
1994 - Fiebelekwinten (toneelteksten met Jan Mulder)
1994 - Vele kleintjes
1995 - Ohi, hoho, bang, bang of Het lied van de vrijheid
1996 - De zomer van de zwarte jurkjes (verhalen)
1996 - Heet van de naald (kinderboek)
1996 - Oom Boos-Kusje en de kinderen (kinderboek) (illustraties van Poeka Veldman)
1997 - CaMu 1996 (columns)
1998 - CaMu 1997 (columns)
1998 - Een mooie jonge vriendin en andere belevenissen
1999 - CaMu 1998 (columns)
1999 - Familie-album (boekenweekessay, met Jan Mulder)
2000 - Als in een droom
2000 - CaMu 1999
2000 - De schrijver - Een literaire estafette (met Harry Mulisch, Gerrit Komrij, Adriaan van Dis, Maarten 't Hart, Marga Minco, Hugo Claus en Joost Zwagerman)
2001 - CaMu 2000 (columns)
2001 - Alle verhalen
2001 - De familie Kneupma
2001 - Beschreven Blad (Bijenkorf-boekenweekgeschenk)
2002 - CaMu 2001
2003 - De Lijst Mallebrootje. Drs. Mallebrootje en het jonge ding uit de achterban (columns)
2004 - CaMu 2003
2004 - Campert compleet
2004 - Schrijversleven
2004 - Een liefde in Parijs
2004 - Over mijn vader
2005 - Tien jaar Nederland (CaMu)
2006 - CaMu 2005
2006 - Een geschenk uit de hemel
2006 - Het satijnen hart
2007 - Een lach en een traan
2007 - Dagboek van een poes
2007 - De olifant die lui was
2008 - Het avontuur van Iks en Ei
2009 - De scholier
2010 - Om vijf uur in de middag
2010 - Mijn eenmanszaak (columns)
2012 - Het verband tussen de dingen ben ik zelf (columns)
2013 - Hôtel du Nord
2014 - Te vroeg in het seizoen (autobiografische schetsen - columns)
2017 - Campert & Campert
2019 - Dagelijksheden (columns)

Poëzie

1950 - Ten lessons with Timothy
1951 - Vogels vliegen toch
1951 - Vierendelen (met Hans Andreus, Hugo Claus en Simon Vinkenoog)
1952 - Een standbeeld opwinden
1953 - Berchtesgaden
1955 - Met man en muis
1955 - Het huis waarin ik woonde
1959 - Bij hoog en bij laag
1962 - Dit gebeurde overal
1965 - Hoera, hoera
1968 - Mijn leven's liederen
1968 - Dit gebeurde overal/Hoera, hoera
1970 - Betere tijden
1976 - Alle bundels gedichten; 1951-1970
1979 - Theater
1983 - Scènes in Hotel Morandi
1984 - Drie vergeten gedichten
1984 - Amsterdamse dagen
1984 - Zeven vrijheden (gedichten bij etsen van Hannes Postma)
1985 - Dit gebeurde overal
1986 - Collega's
1988 - Een neger uit Mozambique (bloemlezing)
1988 - Toen ik je zag (gedichten bij foto's van Peter Dejong)
1992 - Rechterschoenen
1994 - Restbeelden: notities van Izegrim
1994 - Straatfotografie
1995 - Dichter (verzamelde gedichten)
1997 - Ode aan mijn jas
1999 - Rataplan / Lamento (bloemlezing van 32 gedichten met Indonesische vertaling)
2000 - Kus zoekt mond (bloemlezing)
2002 - Ja rozen (De mooiste liefdesgedichten, bloemlezing)
2004 - Over en weer (met Cees Nooteboom)
2006 - Acht waterschetsen (met foto's van Erwin Olaf)
2007 - Nieuwe herinneringen
2007 - Lamento (gesproken tekst op muziek van de Nederlandse jazzmuzikant Benjamin Herman, opgenomen op album Campert)^[8]
2011 - Een oud geluid (gepubliceerd n.a.v. Gedichtendag 2011)
2012 - Poes is dood (uitgave in de MatchBoox-serie met artwork van Louis Gauthier)
2012 - De Bloem (uitgave in de MatchBoox-serie met artwork van Deborah Campert
2014 - Licht van mijn leven
2016 - Langs de Kaai (met Ysbrant, Demian, Antwerpen)
2018 - Open ogen
2019 - Mijn dood en ik (ISBN 9789403180809)
2022 - Iemand stelt de vraag (uitgave in de MatchBoox-serie met artwork van Herwolt van Doornen)

Bibliofiele uitgaven

1950 - Ten lessons with Timothy (Amsterdam, eigen beheer; oplage 25 ex.)
1967 - De letter N (Amsterdam, Drukkerij Den Ouden)
1972 - Open plek (Voorburg, Bzztôh; oplage 100 ex.)
1973 - Musici (Amsterdam, J. Meijer; oplage 25 ex.)
1977 - Aan Breyten (Den Haag, Bzztôh; oplage 100 ex.)
1977 - Wandeling naar Parfondeval (Amsterdam, J. Meijer; oplage 25 ex.)
1979 - Processies (Amsterdam, d'Eendt; oplage 175 ex.)
1981 - Bioscoop (Amsterdam, Printshop; oplage 40 ex.)
1984 - Amsterdamse dagen (Amsterdam, Cornamona Pers; oplage 70 ex.)
1984 - Drie vergeten gedichten (Terhorst, Ser J.L. Prop; oplage 75 ex.)
1984 - Zeven vrijheden (Amsterdam, Printshop; oplage 100 ex.)
1985 - Zijn hoofd verliezen (Enkhuizen, Achter de Dromedaris; oplage 20 ex.)
1986 - Rustig (Wijhe, Hein Elferink; oplage 50 ex.)
1988 - Verzet (Groningen, De Vier Seizoenen; oplage 25 ex.)
1988 - Toen ik je zag (met Peter de Jong)(Rotterdam, Bébert; oplage 126 ex.)
1991 - Dansschoenen (Amsterdam, De Harmonie; oplage 275 ex.)
1991 - Oproepen (Megen, Literafiele Uitgeverij Perifeer; oplage 30 ex.)
1992 - Rechterschoenen (Vila Pouca da Beira, Charles Hofman)
1994 - Straatfotografie (Landgraaf, Herik; oplage 299 ex.)
1994 - Plan voor een tuin (van Klee) (Leiden, De Uitvreter; oplage 190 ex.)
1998 - Iemand stelt de vraag (oplage 100 ex.)
2001 - Mei 1940, Den Haag (Den Haag, Letterkundig Museum; oplage 150 ex.)
2004 - Over en weer (met Cees Nooteboom) (Baarn, Atalanta Pers; oplage 114 ex.)
2004 - Bewaarplaats (Den Haag, Letterkundig Museum; oplage 500 ex.)
2006 - Acht waterschetsen (met foto's van Erwin Olaf) (Hilversum, Uitgeverij69; oplage 126 ex.)
2007 - Solo in een drankzuchtige aprilnacht (Hilversum, Uitgeverij69; oplage 26 ex.)
2009 - Openingen (met litho's van Ysbrant) (Antwerpen, Demian/Het Gonst; oplage 75 ex.)
2010 - In de namiddag een standbeeld opwinden (Antwerpen, Demian; oplage 350 ex.)
2011 - Meisjes van plezier (met litho's van Ysbrant) (Antwerpen, Demian; oplage 90 ex.)
2016 - Ten lessons with Timothy (heruitgave van debuut, Antwerpen, Demian; oplage 40 ex.)